Urraca de Zamora
1033 – 1101
Urraca Fernández (León, 1033 – León, 1101) was een prinses van León, eerstgeboren dochter van Fernando I de León en zijn vrouw, koningin Sancha de León, zij erfde de stad Zamora. Het was haar vaders wens om zijn koninkrijk onder de kinderen te verdelen, nadat hij was gestorven in 1065. Biografie De erfenis van Fernando I ‘el Magno’ Koning Fernando I verdeelde zijn koninkrijk voordat hij stierf onder zijn vijf kinderen: Alfonso kreeg het belangrijkste deel, León; aan Sancho schonk hij Castilla dat de status van koninkrijk kreeg; en de jongste, García, werd koning van het hernieuwde koninkrijk Galicia; Elvira zijn jongere zus kreeg de heerschappij over de stad Toro, met de waardering van koninkrijk en Urraca erfde Zamora op dezelfde wijze als haar jongere zus. Toen haar soevereiniteit in Zamora begon vestigde zij zich in de burcht, met de welbekende ‘Jardines del Castillo’ (kasteeltuinen) van de stad, in de buurt van de Kathedraal van Zamora. Het kasteel is van een zuiver middeleeuwse stijl met vier torens, waarvan de donjon onlangs gerestaureerd is om het Museum Baltasar Lobo te huisvesten.
	Doña Urraca de Zamora.
	Persoonlijke Gegevens
	Geboren	1033 León
	Overleden	1101 León
	Begraven	Panteón de Reyes de San Isidoro de León
	Familie
	Dynastie	Jimena
	Vader	Fernando I de León
	Moeder	Sancha de León

Zij is een belangrijk personage in het Cantar de mio Cid. Zij was de beschermvrouw van de legers van Rodrigo Díaz de Vivar (el Cid Campeador), die in 1060 tot ridder werd geslagen in de kerk van Santiago de los Caballeros in Zamora. Bovendien was ze de favoriete zus van Alfonso VI, aan wie zij hulp bood en advies gaf bij het herstel van zijn koninkrijk en bij het latere regeren daarvan.

Castiliaanse invasie

Toen Fernando I de León stierf, was zijn eerstgeboren zoon Sancho niet te vrede met de uitkomst van de feiten en verklaarde hij vervolgens de oorlog aan al zijn broers en zussen en begon hij een bloedige strijd. Zijn regering in Castilla was oorlogszuchtig en het eerste conflict deed zich voor in de ‘Guerra de Tres Sanchos‘ (Oorlog van de drie Sancho’s). Later vocht hij tegen zijn broer Alfonso VI in een oorlog zonder gevolgen en verbond zich later zelfs met Alfonso om samen op te trekken naar Galicia om daar in 1071, het koninkrijk van García, hun jongere broer, te veroveren. Nog geen jaar later griste hij het koninkrijk van Alfonso en werd hij gekroond tot koning van León en Galicia en greep toen ook nog eens de stad Toro in van zijn zus Doña Elvira. Alleen prinses Urraca, zijn oudere zus, verzette zich nog achter de muren van haar stad Zamora. Zij werd de belangrijkste tegenstander van Sancho II, omdat koning Alfonso VI zijn toevlucht had gezocht in de Taifa van Toledo, die hij later zou veroveren.

Panorama van Zamora met de rivier de Duero op de voorgrond.

Sancho II belegerde de stad Zamora, maar de muren verhinderde hem het innemen van de stad, vandaar dat de bijnaam van de stad Zamora is, ‘la Bien Cerrada‘ (de goed geslotene). Het beleg duurde meer dan zeven maanden.

De moord op Sancho II ‘el Fuerte’

Het poortje waardoor Dolfos, na de moord op Sancho, weer terug de stad in sloop.

Terwijl de stad Zamora onder beleg lag, had de Leonese edelman, Vellido Dolfos, de stad verlaten met de bedoeling koning Sancho II te vermoorden. Een nieuwe, niet historische beschrijving van de dood van de koning van Castilla wordt verteld door de Castiliaanse minstrelen, na meer dan honderd jaar van de feiten: “Volgens de overlevering, infiltreerde hij na twee maanden in het Castiliaanse kamp en na vriendschap te hebben gesloten met de Castiliaanse monarch, vergezelde hij hem bij een verkenningsrit waarbij hij alleen achterbleef met koning Sancho. Deze was van zijn paard gekomen om te voldoen aan een urgente behoefte. Profiterend van de situatie, en om te voorkomen dat zijn slachtoffer zich kon verdedigen, doorboorde Dolfos, Sancho met de koninklijke lans. Na zijn taak te hebben vervuld reed hij naar de muren van Zamora en werd hij binnengelaten door een klein deurtje (poortje), dat in de Castiliaanse romantiek de naam ‘de la Traición’ (van het Verraad) kreeg , maar tegenwoordig ‘de la Lealtad’ (van de Loyaliteit) heet, na de goedkeuring van de naamswijziging door de gemeenteraad van Zamora in 2009. Deze beschrijving wordt door Iglesias Carreño in verschillende van zijn geschriften weerlegd. Er was wel een vermoeden dat Urraca en haar broer Alfonso achter dit plan van de moord zaten. Ondanks de dood van Sancho bleef de Castiliaanse adel Zamora belegeren. Volgens de Cantar de mio Cid werd het lot van de stad bezegeld door middel van een gerechtelijk tweegevecht dat echter onbeslist bleef. Urraca drong er vervolgens bij de adel op aan Alfons te erkennen als koning van Castilla en León.

Adviseur van Alfonso VI ‘el Bravo’

Na de dood van haar broer Sancho, bleef Urraca haar heerschappij over de stad Zamora uitoefenen, net als over al de kloosters van het koninkrijk een eerbewijs dat zij deelde met haar zus, de prinses Elvira de Toro. Ze was een van de belangrijkste raadgevers van Alfonso VI, hij beschermde haar altijd en zij stond hem ten alle tijde bij als kanselier van het koninkrijk. Haar politieke intelligentie leverde haar veel vijanden op die de roddels gebruikte om haar in diskrediet te brengen en haar in populaire verzen te beschuldigen van het onderhouden van een incestueuze relatie met haar broer. Twee jaar voor haar dood doneerde zij aan het klooster van San Pedro de Eslonza een flink bedrag, dat was gesticht door koning Garcia I de León, aan hem.

De kelk van Doña Urraca

De kelk van Doña Urraca is een romaans stuk goudsmeedwerk uit de 12e eeuw, dat bewaard wordt in het museum van de Basiliek van San Isidoro de León. Het bestaat uit twee oosterse Romeinse bekers van agaat-onyx die bij elkaar gehouden worden door een zwaar gedecoreerd en met edelstenen bezet, gouden frame. De knoop en de basis zijn opengewerkt en laten een deel van de beker en bijna de gehele basis zien. Om het te maken bood de prinses haar eigen juwelen aan, vandaar dat haar naam, op het stuk dat toehoort aan de kerk en klooster van San Isidoro, op de beker staat. Een Latijnse inscriptie die zegt:

		IN NOMINE D[OMINI] VRRACCA FREDINA[N]DI
		‘in naam van de Heer, Urraca Fernández‘. (Fernandez is net zoals in het Nederlands Barendszn zou zijn, dus in dit geval, dochter van Fernando)

Dood en begrafenis

Aan het einde van haar leven ging ze het klooster in waar ze tot haar dood, in 1101, verbleef. Ze werd begraven in het Pantheon der Koningen van San Isidoro te León, waar ook haar ouders liggen, net als haar broer en zus, koning García II de Galicia en Elvira de Toro.

Op het stenen graf waarin het stoffelijk overschot van de Prinses werd afgezet, werd de volgende Latijnse tekst gebeeldhouwd:

		H. R. DOMNA URRACA REGINA DE ZAMORA, FILIA REGIS MAGNI FERDINANDI. HAEC AMPLIFICAVIT ECCLESIAM ISTAM, ET MULTIS MUNERIBUS DITAVIT. ET QUIA BEATUM ISIDORUM SUPER OMNIA DILIGEBAT. EJUS SERVITIO SUBJUGAVIT. OBIIT ERA MCXXXVIIII…NOBILIS URRACA JACET HOC TUMULO TUMULATA HESPERIAEQUE DECUS HEU TENET HIC LOCULUS HAEC FUIT OPTANDI PROLES REGIS FREDENANDI. AST REGINA FUIT SANCTIA QUAE GENUIT CENTIES UNDECIES SOL VOLVERAT ET SEMEL ANNUM CARNE QUOD OBTECTUS SPONTE.
		Hier ligt Doña Urraca koningin van Zamora, dochter van de grote koning Fernando I. Zij breidde de kerk (het klooster) uit, en schonk hen meerdere landerijen (voor de rest ontbreekt mij de kennis, misschien dat er iemand is die dit leest en wel de betekenis hiervan weet of kan achterhalen?)

Verwant aan dit onderwerp:

Naar boven
Spaanse Verhalen. spaanseverhalen.com
Laatst bijgewerkt 2021-05-14

Bronvermelding en referenties:
De veelal buitenlandse teksten van wikipedia zijn beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen. Ik heb deze teksten vertaald, gemengd, en vaak aangevuld met eigen kennis, en ervaring, opgedaan in de periode dat ik in Spanje woon, en aan deze artikelen werk.
Er kunnen ook andere bronvermeldingen zijn opgenomen, dat kunnen zaken zijn die ik, tijdens het onderzoek naar de artikelen, gelezen heb en in deze teksten verwerkt heb.

{{Anderstalige Wikipedia|taal=es|titel=Urraca de Zamora|oldid=106241796}}
{{Nederlandse Wikipedia|taal=nl|titel=Urraca van Zamora|paginacode=54291719| datum=20210429}}

Foto’s gelicenseerd onder Wikimedia Creative Commons: CC BY 2.0 , CC BY 2.5 , CC BY-SA 2.0 , CC BY-SA 2.5, CC BY-SA 3.0 , CC BY-SA 4.0, CC 0, CC 0 1.0, GNU-licentie voor vrije documentatie of Publiek Domein
Coralma*, is eigen werk dat u terug kunt vinden als een CC BY-SA 4.0 file in Wikipedia Commons.