Rembrandt Harmenszoon van Rijn
Judith aan het buffet van Holofernes (1634)
Spaanse  Verhalen   Het Prado museum   …………………………
Gegevens
Kunstenaar	Rembrandt Harmenszoon van Rijn beter bekend als Rembrandt van Rijn.
Locatie	Het Prado museum in Madrid
Stijl	Barok
Techniek	Olieverf op doek
Afmeting	127 x 143 cm

 

Artemisia is de traditionele titel van één van de belangrijke schilderijen van Hollandse schilder Rembrandt Harmensz. van Rijn dat momenteel bewaard wordt in het Museo del Prado in Madrid. Rembrandt schilderde dit werk met, zoals dat zo mooi heet in kunsttermen, olie op canvas, in 1634. Het schilderij meet 127 cm hoog bij 143 cm breed en het is ondertekend met ≪Rembrandt f ./. 1634≫. Hierbij moet worden opgemerkt dat volgens recent onderzoek het hier gaat om een schilderij dat een bijbels scene vertegenwoordigd en daarmee de titel niet Artemisia is, maar dat dit schilderij in werkelijkheid “Judith aan het buffet van Holofernes”, voor moet stellen.

 

Behandeling van het thema

---

Het schilderij toont een jonge vrouw in mooie kleren en sieraden met een bediende die een drankje aanbied. Er wordt aan genomen dat hij zijn vrouw, Saskia van Uylenburgh, met wie hij in 1634 trouwde en ook dit schilderij schilderde, als model gebruikte. De vrouw poseert in een grote jurk en laat haar rechterhand op haar buik rusten, het is een detail waarvan sommige deskundige zeggen dat Saskia in die periode zwanger zou zijn.

Er is lang over gediscuteerd welk mythologische of historische figuur hier vertegenwoordigd wordt. Tot men er in 2009, na een onderzoek van het Prado, achterkwam dat het hier gaat om Bijbelse heldin Judith die, om haar volk te bevrijden van de belegering van de troepen van Holofernes, naar zijn kamp ging, alwaar zij deel nam aan een banket. Daar voerde zij haar gastheer dronken waarna ze hem vervolgens in zijn slaap onthoofden. Deze moordscène komt meer voor op schilderijen. Het onderwerp wordt ook door Tintoretto (het Prado Museum),  en door Caravaggio (Pallazo Barberini in Rome) en andere kunstenaars gebruikt. Maar het moment dat Judith aan het banket zit, is vrij zeldzaam, en daarom ook moeilijk te identificeren. De verwarring is begrijpelijk, want in deze scène is Holofernes niet te zien, maar alleen Judith zonder duidelijke toespelling op het banket.

Op de achtergrond, doordrenkt van somberheid, zien we een oude vrijster met een zak, dit moet een handlangster zijn van Judith, die er op hoopt het hoofd van Holofernes in haar zak mee te kunnen nemen. En omdat we nu weten waar het hier om gaat, is het niet meer zo moeilijk om deze conclusie te trekken. Aan de zijkanten van het schilderij hangen enkele gordijnen, een typerend element van een tent, die passend bij het verhaal van Judith als zodanig worden gewaardeerd.

Eerder werd aangenomen dat het in dit schilderij om Koningin Artimesia van Caria ging, die uit liefde voor haar overleden man, Mausolus, zich voorbereid om zijn as uit de beker te drinken. Er werd ook gedacht dat hier ging om de Carthaagse prinses Sofonisba, dochter van Hasdrubal Gisco, die, om te voorkomen dat zij als gevangenen in een triomftocht van de Romeinen geparadeerd zou worden, het gif dronk dat Masinisa haar had gestuurd. Vandaar dat er, tot de recente identificatie, twee verschillende titels mogelijk waren voor dit werk; Artemisia ontvangt de beker met as van Mausolus, en Sofonisba ontvangt de gifbeker.

Het schilderij werd voor het eerst gepresenteerd in 2009, na de identificatie, tijdens een tentoonstelling van de Nederlandse schilderijen uit de collectie van het museum.

Herkomst

---

 ……Het schilderij werd verkregen samen met andere werken zoals, het schilderij van ‘Gasper de Guzmán, groothertog van Olivares, te paard’, van Velázquez en het Rubens schildert de allegorie van de Vrede, van Luca Giordano, de Maagd en het Kind aanbeden door St. Louis, koning van Frankrijk, van Claudio Coello, Judith en Holofernes, van Tintoretto, St. Pieter bevrijdt door de Engel, van Guernico en de Dode Christus ondersteund door een Engel, van Alonso Cano, allemaal uit de collectie van Markies de la Ensenada, Cenón de Somodevilla y Bengoechea, die in 1768 deel gingen uitmaken van de Koninklijke Collectie van Carlos III, volgens de inventarisatie opgemaakt door Anton Raphael Mengs, en geadviseerd door Tiepolo.

 

Andere schilderijen van Judith en Holofernes

---

 

Rembrandt met hoed en twee kettingen (ca. 1642)
Het Thyssen-Bornemisza museum
Gegevens
Kunstenaar	Rembrandt Harmenszoon van Rijn beter bekend als Rembrandt van Rijn.
Locatie	Het Thyssen Bornemisza museum in Madrid
Stijl	Barok
Techniek	Olieverf op doek
Afmeting	72 x 54.8 cm

 

Dit zelfportret van Rembrandt van Rijn dat hij in 1642 maakte, hangt nu in het Thyssen Bornemisza museum in Madrid. Het is een van zijn mooiste zelfportretten. Zoals op vele schilderijen, maakt Rembrandt ook hier gebruik van de clair-obscur techniek. Rembrandt onderscheidt zich van andere schilders door de sterke contrasten tussen licht en schaduw, en de diep dramatische aard van zijn werk. Kenmerken die op dit zelfportret duidelijk te zien zijn. Als we al zijn zelfportretten op een rijtje zetten zien we een duidelijke afspiegeling van zijn veranderde situaties, zijn gevoelens en zijn humeur, bijna alsof het spiegels van zijn ziel waren. Na een gedetallieert wetenschappelijk onderzoek is het onomstotelijk vast komen te staan dat dit een werk van eigen hand is en dat het niet door een van zijn leerlingen is gemaakt.

 

Naar boven
Spaanse Verhalen. spaanseverhalen.com
Laatst bijgewerkt 2020-08-06

Bronvermeldingen

{{Anderstalige Wikipedia|taal=es|titel=Artemisa (Rembrandt)|oldid=90837324|datum=20170119}}