jaén Provincie van de autonome gemeenschap Andalucía

Met zijn 60 miljoen olijfbomen is dit unieke landschap wereldleider in de productie van olijfolie van topkwaliteit en als u eens wat meer te weten wilt komen over de olijfolie is het een must om deze provincie eens te bezoeken.

In Jaén vindt u vier natuurparken te weten het park: Despeñaperros, Sierra de Andújar, Sierra Mágina en Sierra de Cazarla Segura y Las Villas het op één na grootste van Europa.  In het hart van het grootste bos van Zuid-Europa ligt ook de langste wandeling van Zuid-Europa. 

Maar ook qua historie is dit een interessante provincie. Het gebied bod plaats aan drie belangrijke veldslagen (Baécula, Navas de Tolosa en Bailén) en het herbergt de grootste concentratie aan kastelen in Europa, en een reeks grotten die tot werelderfgoed zijn uitgeroepen vanwege de rotskunst die hier te zien is.

Jaén is een Spaanse provincie, gelegen in het noordoosten van de autonome gemeenschap Andalucía, in het zuiden van het Iberisch schiereiland. Het is een van de historische “Vier Koninkrijken van Andalucía”. Het wordt in het westen begrensd door Córdoba, in het noorden door Ciudad Real, in het oosten door Albacete en in het zuiden door Granada. De hoofdstad is de stad Jaén.

Het werd als provincie gevormd bij de bestuurlijke indeling van 1833, en omvatte de steden van het Koninkrijk Jaén plus enkele gemeenten die tot dan toe tot de Campo de Montiel behoorden, zoals Beas, Chiclana en Montizón, en van het Koninkrijk Murcia, de rest van de comarca de Sierra de Segura. Bestuurlijk is het verdeeld in 97 gemeenten, gegroepeerd in 11 gerechtelijke arrondissementen.

Het beslaat een oppervlakte van 13.496 km² en beslaat 2,67% van het nationale grondgebied. Op 1 januari 2020 telde het 631.381 inwoners, waarvan ongeveer een derde in het grootstedelijk gebied van de hoofdstad woont. Naast de hoofdstad zijn de steden Linares, Úbeda en Andújar eveneens belangrijk voor de provincie. Naast Martos, Alcaudete en Alcalá la Real. Ook andere steden zoals Baeza, die zich samen met Úbeda onderscheiden door hun cultureel en historisch erfgoed, of historische plaatsen zoals La Carolina, waar de slag bij Navas de Tolosa plaatsvond, en Bailén, waar de beroemde slag bij Bailén werd uitgevochten, en wat het natuurlijk erfgoed betreft, de vier natuurparken die de provincie telt, waaronder het op één na grootste van Europa.

Het is een provincie die nauw verbonden is met de Iberische mythologie en de voorouderlijke plaatsen. Jaén is een provincie met een zeer groot potentieel, gezien het talrijke, rijke en gevarieerde erfgoed. Monumentale rijkdom, milieukwaliteit van het leven, de mediterrane olijfgaard, land van grote innerlijke schoonheid, zijn wellicht enkele van de meest bepalende kenmerken.

Symbolen

---

De vlag

De vlag van de provincie Jaén is goedgekeurd door de Provinciale Raad van Jaén, tijdens de plenaire vergadering van 3 maart 2014, en ingeschreven in het Andalusische register van lokale entiteiten, overeenkomstig wet 6/2003 van 9 oktober inzake symbolen, traktaten en register van lokale entiteiten van Andalucía.

De vlag is uitgevoerd in een rechthoekig doek in de verhouding 1/1,5, dat langer is dan breed. Het heeft een oppervlakte van 10×15 sectoren. De vlag heeft de kleur pantone groen 377, als verwijzing naar het natuurlijke erfgoed van de provincie. IN het midden van de vlag bevindt zich het wapen van de provincie Jaén.

Het wapen

Het wapen van de provincie Jaén heeft een gekwartileerd veld, het eerste en vierde kwart van goud en het tweede en derde kwart van keel. De schilzoom heeft veertien composities: zeven van keel, met een kasteel van goud met drie gekanteelde torens, metselwerk sabel en geopend in azuur, afgewisseld met zeven van argent, met een klimmende leeuw, van gules, getongd en benageld van goud, en gekroond met hetzelfde. Op het geheel, in zilveren hartschild het gelaat van Jezus Christus in naturel, van vlees en haar van sabel (zwart).

Het zegel bestaat uit een koningskroon, met gules gevoerd, gesloten, daar omheen een cirkel van goud, bezet met edelstenen, is samengesteld uit acht fleurons van acanthusbladeren, waarvan er vijf zichtbaar zijn, doorsneden met parels en uit elk van de bladeren vijf diademen van parels, samengevoegd in een wereld van azuur, met de halve meridiaan en de evenaar van goud, aangevuld met een kruis van goud.

Hymne

Het officiële volkslied van de provincie Jaén is de compositie Andaluces de Jaén, gecomponeerd door Santiago José Báez, die muziek op het gedicht Aceituneros van Miguel Hernández, opgenomen in zijn werk Viento del pueblo. De hymne werd op 27 november 2012 gepresenteerd in het auditorium van het Conservatorio Superior de Música de Jaén, met in de eerste versie de stem van zangeres Carmen Linares. Na haar werd de hymne uitgevoerd door de tenor Miguel Arjona, begeleid door het Symfonisch Orkest van het conservatorium, het koor van het conservatorium en de polyfone groep van de Real Sociedad Económica de Amigos del País de la Ciudad y Reino de Jaén, onder leiding van Ángel Luis Pérez Garrido.

Fysische geografie

---

Locatie

De provincie Jaén is gelegen in het noordoosten van Andalucía (Spanje). In het noorden grenst het aan de provincies Ciudad Real en Albacete, in de autonome regio Castilla-La Mancha, waar de bergketen Sierra Morena als natuurlijke grens tussen de Meseta en de Depresión Bética (stroomgebied van de Guadalquivir) fungeert, en tevens een natuurlijke doorgang tussen beide vormt, dankzij de kloof die door de rivier Despeñaperros is uitgeslepen. In het westen grenst het aan de comarcas van Córdoba, Alto Guadalquivir en campiña de Baena, die de voortzetting vormen van het campiña de Jaén; en aan Subbética, dat de voortzetting vormt van de Sierra Sur de Jaén, doorsneden door de rivier Guadajoz. De comarca Los Montes van Granada, markeert de zuidgrens van de provincie. De oostelijke provinciegrens wordt gemarkeerd door de Sierra de Cazorla, die doorloopt in de comarca van Huéscar, Granada, en de Sierra de Segura, die doorloopt in de gelijknamige regio in de provincie Albacete.

Noord-westen: De provincies Ciudad Real en Córdoba	Noord: De provincie Ciudad Real	Noord-oosten: De provincie Albacete
West: De provincie Córdoba		Oost: De provincies Albacete en Granada
Zuid-westen: De provincies Córdoba en Granada	Zuid: De provincie Granada	Zuid-oosten: De provincie Granada

Orografie

De orografie van de provincie wordt gekenmerkt door de Sierra Morena, de depressie van de Guadalquivir en de Cordilleras Subbética (Subbetische heuvelrug)  en de Prebética (Prebetische bergketens).

In het noorden strekt de Sierra Morena zich uit, met de Pico Estrella, de hoogste in dit gebied met 1289 m. b. z.l, en de natuurlijk gevormde Despeñaperros-pas, die als doorgang dient tussen Andalucía en de Meseta Central (Centrale Hoogvlakte).

De depressie van de Guadalquivir (Valle del Guadalquivir) strekt zich uit over het centrale deel van de provincie, van de heuvels van Úbeda en Chiclana, gescheiden door de vallei van de rivier Guadalimar, en de Pozo Alcón-corridor, ontstaan door de vallei van de rivier Guadiana Menor en die de Subbetische en Prebetische bergketens scheidt. Vanuit de provincie strekt het zich uit over het platteland van Córdoba.

In het zuiden vormt het Subbética-gebergte de Sierras Sur, La Pandera, Jabalcuz en Mágina, waar de Pico Mágina, de hoogste top van de provincie met 2164 m. b. z., uittorent boven andere hooggelegen gebieden zoals Almadén, op 2036 m. b. z.; Miramundos, op 2077 m. b. z.; of Aznaitín, op 1745 m. b. z. Gescheiden van het hoofdmassief door de rivier Jandulilla ligt de Sierra Cruzada. De Pico Jabalcuz bereikt 1618 m. b. z.

In het oosten vormt het Prebetische systeem de sierra’s van Cazorla, Pozo, Huebras en Segura, de bron van de rivieren Guadalquivir en Segura. In Cazorla springen de toppen van de Cerro Blanquillo, op 1830 m. b. z., in het oog. Aguilón del Loco, op 1956 m. b. z.; Las Empanadas, op 2106 m b. z. en Cabañas, die met 2027 m. b. z. de hoogste top in dit gebied is. In Segura daarentegen zijn de toppen van El Yelmo met 1809 m. b. z. en Las Banderillas, met 1993 m. b. z. de hoogste van de sierra.

Geologie

De provincie Jaén is onderverdeeld in drie geologische eenheden. In het noorden van de provincie bevinden zich rotsen die het reliëf vormen van de Sierra Morena, hoofdzakelijk samengesteld uit kwartsiet, leisteen en graniet uit het paleozoïcum en die een bergketen vormen die tussen 354 en 292 miljoen jaar geleden werd gevormd, ook bekend als de “Hercynische bergketen”. In het zuiden van de provincie bevindt zich de tweede eenheid, die overeenkomt met de buitenste gebieden van het Betische gebergte, onderscheiden in Prebetisch en Subbetisch, die bestaat uit Mesozoïsche gesteenten die tussen 251 en 65,5 Ma geleden zijn gevormd, voornamelijk kalkstenen, dolomieten, mergelkalkstenen en mergel. Dit Betische gebergte strekt zich uit over het zuidoosten van het Iberisch schiereiland en maakt deel uit van de Alpenketens die zich in het Cenozoïcum, tussen 34 en 14 Ma geleden, hebben gevormd en die de Middellandse Zee in Zuid-Europa en Noord-Afrika omgeven. Ze vormen een abrupt en ruig reliëf.

Tussen de twee geologische eenheden ligt de Guadalquivir depressie, gevormd door modernere sedimentgesteenten, uit het Neogeen en Kwartair tijdperk, van 23,3 Ma geleden tot heden, gevormd uit mariene sedimenten van de zeestraat die tot ongeveer 5 Ma geleden de oude Middellandse Zee verbond met de Atlantische Oceaan in het gebied dat nu wordt ingenomen door het Guadalquivir bekken, waardoor een depressief en heuvelachtig reliëf is ontstaan, waarop zich grote oppervlakten met olijfboomgaarden bevinden. Deze rotsen van mergel, zandsteen en conglomeraat zijn niet vervormd, zijn zacht en niet erg erosiebestendig.

Hydrografie

De hydrografie van de provincie wordt gekenmerkt door de bovenloop en de middenloop van de rivier Guadalquivir, die het grootste deel van de provincie beslaan. Bovendien ontspringt de Segura-rivier in de provincie, en Jaén is het begin van zijn hydrografisch bekken.

Het stroomgebied van de Guadalquivir

De rivier Guadalquivir ontspringt in de Sierra de Cazorla, in de Cañada de las Fuentes in de gemeente Quesada. Van hieruit stroomt zij door de gemeenten Mogón, Santo Tomé, Chilluévar, La Iruela, Cazorla, Puente del Obispo, Mengíbar, Espeluy, Villanueva de la Reina, Andújar en Marmolejo, alvorens uit te monden in de provincie Córdoba. Tegenwoordig is de rivier bevaarbaar van zee tot Sevilla, hoewel in de oudheid de boten tot Andújar konden varen en zelfs tot Cástulo, op de Guadalimar.

Langs deze route door de provincie ontvangt de rivier water van enkele van haar belangrijkste zijrivieren, zoals de Aguascebas-rivier, de Cerezuelo-rivier, de Guadiana Menor-rivier, de Guadalbullón-rivier, aan de rechterzijde; de Borosa-rivier, de Aguamulas-rivier, de Guadalimar-rivier en de Jándula-rivier, aan de linkerzijde. Bovendien bevindt het belangrijkste stuwmeer van de rivier, het Tranco-stuwmeer, zich in de provincie.

Het stroomgebied van Segura

De Segura-rivier ontspringt in een natuurlijke grot, een zogenaamde karstbron op 1413 m boven de zeespiegel, in Fuente Segura, in de gemeente Santiago-Pontones. Het noordoostelijke uiteinde van de provincie Jaén maakt deel uit van het stroomgebied van de Segura. Het omvat een deel van de gemeenten Benatae, Hornos, Orcera, Santiago-Pontones, Segura de la Sierra en Siles. De eerste kilometers stroomt de rivier geheel door de provincie Jaén, door een smalle, diepe vallei waar zij korte zijriviertjes met overvloedig debiet ontvangt. De belangrijkste zijrivier van de Segura in Jaén is de rivier de Madera.

Klimatologie

Het klimaat, kan worden geclassificeerd als mediterraan met verschillende subtypes (subtropisch, gematigd en continentaal), wordt volledig beïnvloed door de Guadalquivir-vallei die, in open verbinding met de Atlantische Oceaan, de atmosferische circulatie van de provincie bepaalt. Zo circuleren de vochtige oceaanwinden in de lente en de herfst door de vallei, wat (in normale perioden) overvloedige regenval oplevert, vooral op de westelijke hellingen van de Betische bergketens. Door de overvloedige regenval in de Sierra de Segura ontspringen hier namelijk twee van de belangrijkste rivieren van het schiereiland: de Guadalquivir in het westen en de Segura in het oosten. De bergachtige orografie is de andere factor die het provinciale klimaat bemoeilijkt.

Hoewel er in de provincie Jaén niet zo’n grote klimatologische verscheidenheid is als in andere provincies, kunnen er toch verschillende klimaten worden aangetroffen:

• Het warme subcontinentale mediterrane klimaat
• Het koele subcontinentale mediterrane klimaat
• Het mediterrane bergklimaat
• Het continentale mediterrane klimaat

Al deze klimaten zouden echter tot het Middellandse-Zeegebied worden gerekend, omdat zij gemeenschappelijke kenmerken hebben, zoals de verdeling van de neerslag in het koude seizoen, een gemiddelde jaartemperatuur die niet te hoog en niet te laag is (15-18ºC), en een thermische schommeling die niet zo uitgesproken is (in vergelijking met andere klimaatzones).

Ecologie

---

Flora

---

Natuurgebieden

Jaén heeft een, meer dan 300.000 ha, uitgestrekt natuurlijk oppervlakte met een zekere vorm van bescherming. Het beslaat ongeveer een vijfde van het grondgebied, waarmee het de provincie met de grootste beschermde oppervlakte is. Daarvan springen de vier natuurparken en de twee peri-urbane parken (parken in de nabijheid van steden) in het oog. De provincie heeft ook drie natuurgebieden, Alto Guadalquivir, Laguna Grande en Cascada de Cimbarra; verschillende Natuurmonumenten, Bosque de La Bañizuela, Huellas de dinosaurios de Santisteban del Puerto, El Piélago, Quejigo del Amo o del Carbón, Los Órganos de Despeñaperros en Pinar de Cánavas; en twee waterrijke gebieden die tot Natuurreservaten zijn verklaard, Laguna Honda en Laguna del Chinche.

Parque natural de las Sierras de Cazorla, Segura y las Villas

Het heeft een oppervlakte van 214.300 ha en is daarmee, sinds 1968, het grootste beschermde natuurgebied van Spanje en ook in Europa behoort het tot de grotere natuurparken. Het werd in 1983 door de UNESCO uitgeroepen tot Biosfeerreservaat. Het heeft grote beboste gebieden, zoals de gebieden met de inheemse zwarte den, mediterrane bossen en oeverbossen; in een groot deel van het gebied zijn er herbebossingsprojecten van de zwarte den en aleppoden. In het park bevindt zich een jachtpark met grote exemplaren, en de bergrivieren zijn rijk aan vis. In het park bevindt zich ook het kweekcentrum “Guadalentín” voor de herintroductie van de lammergier. Het park heeft een van de meest opmerkelijke flora’s van het Middellandse-Zeebekken met meer dan 1300 gecatalogiseerde soorten en 24 endemische soorten. Het heeft ook een grote entomologische rijkdom.

Parque natural de Sierra Mágina

Dit park, uitgeroepen in 1989, heeft een sterke orografie met een grote ongelijkmatigheid die het bestaan van verschillende ecosystemen afhankelijk van de hoogte bevordert. De vegetatie bestaat hoofdzakelijk uit steeneikenbossen die in de lager gelegen gebieden tussen de gewassen bewaard zijn gebleven. Op de toppen staan Portugese eiken, esdoorns, wilde kersenbomen en cornicabras, terwijl op de toppen endemische soorten staan zijn die bestand zijn tegen wind en sneeuw. Opmerkelijk is het oleanderbos van de rivier Cuadros, het grootste van het schiereiland. Het park herbergt een belangrijke populatie berggeiten, evenals populaties roofvogels. De witkruin merel leeft op de toppen.

Parque natural Sierra de Andújar

Het werd in 1989 uitgeroepen. Het heeft uitgestrekte gebieden met steeneiken, kurkeiken en  Portugese eiken, en mediterrane struikgewassen. Vermeldenswaard zijn de bossen aan de oever van de rivier, met wilgen, elzen, hackberry’s, tamarisken en oleanders. De fauna omvat de Iberische lynx, de Iberische wolf en de grote Iberische roofvogels, met name de havikarend en de keizerarend, en de grote aasetende vogels, zoals de aasgier, de vale gier en de monniksgier.

Parque natural de Despeñaperros

Dit park werd in 1989 tot werelderfgoed verklaard. Het heeft aanzienlijke hellingen die zijn gecreëerd door de Despeñaperros rivier in zijn kloof, die dient als een natuurlijke doorgang tussen Andalucía en de centrale hoogvlakte (Meseta Central). Deze kloof creëert zeer abrupte profielen waarin verschillende geologische formaties kunnen worden waargenomen. Er bevinden zich vele soorten vogels, zoogdieren, reptielen en Iberische vegetatie.

Parque Periurbano Monte La Sierra

Dit Parque Periurbane werd in 1991 uitgeroepen tot natuurpark. Het heeft een oppervlakte van 2720 hectare en is daarmee het grootste peri-urbane park van Spanje. Het wordt doorsneden door de valleien van de rivier Quiebrajano en de “Cañada de las Hazadillas“.

Parque Periurbano Santa Catalina

Dit peri-urbane park ligt in de buurt van de stad Jaén. Het werd in 2005 uitgeroepen. Het omvat de bergen van “Santa Catalina”, “El Neveral”, “La Imora” en “El Almendral”. De geologie van deze bergen wordt gedomineerd door Mesozoïsche kalksteen die arme bodems oplevert. De overheersende vegetatie is de herbebossing van Pinus halepensis die in de jaren 1950 is uitgevoerd.

Geschiedenis

---

Pre- en Protohistorie

De provincie Jaén is een van de oudste bewoningsplaatsen van het hele Iberische schiereiland. De eerste bewijzen van de evolutie van de Iberische wereld in de provincie dateren uit de 7e eeuw v. Chr., volgens klassieke bronnen zoals Strabo, Plinius de Oudere of Ptolemao. De provincie was verdeeld onder invloed van de Oretanen (voor het grootste deel) en de Turdetanen, waarop de Romeinen de grenzen tussen Tarraconensis en Baetica zouden vaststellen. Sindsdien is het altijd een land van kruispunten geweest, waarbij het begrip grens de essentie van zijn wezen is. Zozeer zelfs dat drie belangrijke veldslagen die de geschiedenis van het gehele Westen hebben getekend, op deze plaats hebben plaatsgevonden: de Slag bij Baecula, de Slag bij Navas de Tolosa en de Slag bij Bailén.

De Oudheid

De Iberische fase

Het grootste deel van het grondgebied van wat nu Jaén is, werd geregeerd door het koninkrijk van de Oretanen of Orisiërs. Oretanos betekent “bergvolk”. Orisia, in de gemeente Vilches, en Castulo (Cazlona), in Linares, waren de belangrijkste steden, waarbij ook Oringe, Iliturge, Iltiraka of de Iberische stad Ibiut of Úbeda werden genoemd, vanwege de archeologische overblijfselen die in 2007 werden gevonden. Waaronder een van de meest centrale en belangrijke straten, zoals de pottenbakkersstraat en het marktplein.

De Carthaagse fase

Nadat Asdrubal en Hannibal zich gevestigd hadden in Castulo (de grote hoofdstad van Oretania), Vilches en El Centenillo, was het Hannibal zelf die van Auringis (oppida van Puente Tablas in Jaén) een grote vesting zou maken die, samen met Mentesa Bastia (La Guardia), van groot strategisch belang zou worden, gezien zijn ligging dicht bij de Via Herculea en andere Iberische wegen, wegen die dienden om de Levant (Cartago Nova) te verbinden met Turdetania, een regio die zijn wortels had in het oude rijk van Tartessos.

De Romeinse fase

In de tijd van de keizers, onder Vespasianus, werden de landerijen van de provincie opnieuw verdeeld tussen de provincies Baetica en Cartaginensis voor het grootste deel, waarvan de grens bij Aurgi, in de huidige hoofdstad Jaén, lag.

De komst van het christendom in de provincie kwam door toedoen van de heilige Euphrasius, die het bisdom Iliturgi stichtte, dat later overging in Castulo. Later werden het bisdom en het munthuis overgebracht naar Baeza, en nog later, met de herovering, naar Jaén.

De Byzantijnse fase en de Barbaarse verovering

In 409 begon de verovering van de barbaren. De Alanen vielen een deel van de Carthaagse provincie binnen en namen de stad Mentesa (La Guardia de Jaén) als hun hoofdstad. Dit was een gemakkelijke onderneming, want het stuitte niet op verzet van de burgers, die genoeg hadden van het Romeinse bestuur, dat hen opzadelde met belastingen en verplichtingen, zonder in staat te zijn hun eigendommen veilig te stellen.

De barbaren bedreven landbouw en respecteerden de burgers als vrienden of bondgenoten; de burgers leefden liever met de barbaren in armoede en vrijheid dan met de Romeinen waaraan eerbetoon betaald moest worden.

De Alanen hielden na de veroveringen de Carthaagse provincie onder hun controle en legden de bevolking hun Visigotische wet op en vormden uiteindelijk de provincie Orospeda, die grotendeels samenvalt met het huidige grondgebied van Jaen, dat bestaat uit de gebieden van de Bastetanos en de Oretanos. Als één van de negen provincies van het schiereiland benoemde de Visigotische koning een hertog om de provincie te leiden die op zijn beurt graven benoemde om elk district of comarca waarin de provincie was verdeeld, te besturen.

De Middeleeuwen

Hoge middeleeuwen

Jaén werd in 713 veroverd door Abd al-Aziz ibn Musa, en in de 10e eeuw werd het de hoofdstad van de taifa van Jaén. De Almoraviden namen het in 1091 op in hun rijk en de Almohaden veroverden het in 1148. Na de herovering werden verschillende Visigotische instellingen hersteld, zoals de munthuis en het bisdom Baeza-Castulo. Baeza stond aan het hoofd van het Heilige Koninkrijk, totdat Jaén het overnam en uiteindelijk zijn naam gaf aan het nieuwe Castiliaanse koninkrijk.

Late middeleeuwen

Het Pact van Jaén was een overeenkomst die in 1246 werd ondertekend door de koning van Castilla, Fernando III, en de eerste Nasrid-koning van Granada, Alhamar, waarin de grens werd vastgesteld tussen het Heilige Koninkrijk en het koninkrijk Granada, een vazal van Castilla. Het Heilig Koninkrijk Jaén zou dan bestaan uit vier onafhankelijke steden, namelijk: Jaén, Úbeda, Baeza en Andújar, en vier andere steden van historisch belang: Arjona, Santisteban del Puerto, Jódar en Iznatoraf, die als geheel grenzen hebben die vrij dicht bij die van de huidige provincie liggen. Alleen de stad Alcalá la Real, die in het midden van de 14e eeuw werd ingelijfd, en de Sierra de Segura ontbraken nog. De mooiste periode van zijn geschiedenis vond plaats toen het een grensgebied was met het Taifa koninkrijk van Granada. De Renaissance schoot wortel in de provincie, en de 16e eeuw was zeer vruchtbaar in al haar streken.

De zeer ernstige crisis die Jaén in de 17e eeuw doormaakte, ondergedompeld in de nationale decadente context, werd in de nieuwe eeuw verlengd. De meeste inwoners leefden in ellende en de provincie zette haar proces van decadentie voort. Bewijs hiervan is het bevolkingsverlies: nadat het het dichtstbevolkte koninkrijk van Andalucía was, verloor het een kwart van zijn inwoners. De problemen verergerden na de Franse invasies, die uiteindelijk de weefindustrie vernietigden. Jaén had een sociale en economische impuls nodig die er echter nooit gekomen is, zonder infrastructuur en een bevolking die bijna geheel analfabeet was.

Met de Verlichting werd een zeer belangrijk project uitgevoerd om de oostelijke Sierra Morena te herstellen en opnieuw te bevolken, door de oprichting van de Nuevas Poblaciones (Nieuwe Steden), waarvan de hoofdstad in La Carolina werd gevestigd.

Moderne tijd

Bij koninklijk besluit van 30 november 1833 werd de provincie Jaén gecreëerd, die werd gevormd door de samenvoeging van de gemeenten van het koninkrijk Jaén, enkele gemeenten van het koninkrijk Murcia, en drie gemeenten die tot dan toe tot aan La Mancha behoorden: Beas de Segura, Chiclana de Segura en Montizón. De plaatsen uit het Koninkrijk Murcia die bij Jaén werden ingelijfd waren: Benatae, Génave, Orcera, Santiago de la Espada, Segura de la Sierra (met de toevoegingen La Puerta en Bujaraiza), Siles, Torres en Villarrodrigo. De nieuwe provincie omvatte ook de twee Bij koninklijk besluit van 30 november 1833 werd de provincie Jaén gecreëerd, die werd gevormd door de samenvoeging van de gemeenten van het koninkrijk Jaén, enkele gemeenten van het koninkrijk Murcia, en drie gemeenten die tot dan toe tot La Mancha behoorden: Beas de Segura, Chiclana de Segura en Montizón. De plaatsen uit het Koninkrijk Murcia die bij Jaén werden ingelijfd waren: Benatae, Génave, Orcera, Santiago de la Espada, Segura de la Sierra (met de toevoegingen La Puerta en Bujaraiza), Siles, Torres en Villarrodrigo. De nieuwe provincie omvatte ook de twee exclaves van het koninkrijk Granada die in het koninkrijk Jaén bestonden: Bélmez de la Moraleda en Solera, dat een onafhankelijke gemeente was (tegenwoordig geïntegreerd in de gemeente Huelma). van het koninkrijk Granada die in het koninkrijk Jaén bestonden: Bélmez de la Moraleda en Solera, dat een onafhankelijke gemeente was (tegenwoordig geïntegreerd in de gemeente Huelma).

De 20ste eeuw

In de 20ste eeuw vond een langzame modernisering plaats, de mijnbouw was sterk en de landbouw werd op provinciale basis geconsolideerd, maar kon het hoge geboortecijfer nog niet absorberen, en de emigratie trof de inwoners van Jaén gedurende de hele eeuw. In de jaren zestig was meer dan 50% van de werknemers van de SEAT-fabriek in Martorell (Barcelona) van oorsprong uit Jaén.

De provincie Jaén heeft altijd gefungeerd als een conglomeraat van steden die historisch afhankelijk waren van wisselende administratieve grenzen, bepaald door de invloeden van de omliggende provincies (wat verklaart waarom elk gebied wordt aangevoerd door verschillende grote steden, en waarom er geen overheersende hoofdstad is), nog meer als men rekening houdt met de onafhankelijke rol die de Nuevas Poblaciones altijd hebben gehad, als een conglomeraat. Deze wisselende afbakening van invloeden in de loop van de geschiedenis weerspiegelt de culturele diversiteit die in Jaén bestaat, de rol van kruispunt dat het verleden heeft bepaald, waardoor het kan worden beschouwd als de plaats van de diffuse grens van Andalucía.

Territoriale Organisatie

---

Municipios

De provincie Jaén bestaat uit 97 gemeenten die administratief gegroepeerd zijn in tien comarcas en gerechtelijk in elf arrondissementen.

Comarcas

Comarca	Hoofdstad	Oppervl.	Inwoners	Bevolk. dichth.
Metropolitana	Jaén	1755,56 km²	227.029	125,57 inw/km²
Sierra Morena	Linares	1396,7 km²	105.640	75,6 inw/km²
La Loma	Úbedas	1437,4 km²	76.961	74,2 inw/km²
La Campiña	Andújar	1741,7 km²	67.749	38,9 inw/km²
Sierra Sur	Alcalá la Real	784,27 km²	44.339	56,5 inw/km²
Sierra Mágina	Jódar	1389,4 km²	42.368	30,5 inw/km²
Sierra de Carozla	Cazorla	1330,72 km²	33.993	25,5 inw/km²
Sierra de Segura	Beas de Segura	1931 km²	26.574	13,8 inw/km²
Las Villas	Villacarrillo	556,38 km²	22.239	40 inw/km²
El Condado	Santisteban del Puerto	1488,11 km²	23.904	16,1 inw/km²

Demografie

---

Bevolkingsdichtheid

Algemeen gesproken zijn er, vanuit het oogpunt van waarden, twee contrasterende gebieden in de provincie: wat we het stedelijke en het bij uitstek landelijke kunnen noemen. De eerste wordt gevormd door de bevolkingsconcentraties in het centraal-westelijke en zuidelijke gebied, met historische steden als Jaén zelf, Linares, Andújar, Úbeda, Martos, Alcalá la Real, Bailén en Baeza. De andere, door de bevolkingsentiteiten in het gebied van de hooglanden van Jaén (dat in feite samenvalt met de oostelijke helft van de provincie). De bevolking van Jaén is echter pro-stedelijk in haar stereotype gedrag, haar consumptiegedrag, haar werkaspiraties en andere uitingen.

De hoogste bevolkingsdichtheid treffen we dan ook aan in het westen van de provincie en in de provinciehoofdstad, die goed is voor 17,8% van de totale bevolking.

De provincie Jaén is een van de Spaanse provincies waar het percentage inwoners dat in de hoofdstad geconcentreerd is, lager is dan in de rest van de provincie (17,41 %, tegen 31,96 % in Spanje als geheel).

De 20 grootste gemeenten van de provincie Jaén

Jaén	Plaatsnaam	inw.		Plaatsnaam	inw.	Úbeda
	Jaén Linares Andújar Úbeda Martos Allcalá la Real Bailén Baeza La Carolina Torredelcampo	111.932 56.525 36.212 34.208 24.271 21.623 17.498 15.762 15.048 14.059		Torredonjimeno Jódar Mancha Real Villacarrillo Alcaudete Mengibar Villanueva del Arzobispo Cazorla Torreperogil Marmolejo	13.545 11.583 11.315 10.545 10.434 9.973 7.967 7.248 7.194 6.726
Linares						Martos
Andújar						Alcalá la Real
bron: INE 2021

Historisch erfgoed

---

Type Levantijnse rotsschilderingen

Gelegen in de Sierras de Segura, Cazorla en Las Villas en in Sierra Morena. Grotschilderingen zijn belangrijk in deze provincie en zijn wijder verspreid dan de groep die onlangs door de UNESCO tot werelderfgoed is verklaard. Van bijzonder belang zijn de schuilplaatsen die bewaard zijn gebleven in de gemeenten Quesada, Santiago-Pontones, Segura de la Sierra, Santisteban del Puerto en Aldeaquemada, waar het grootste aantal schilderingen is geconcentreerd. Er zijn groepen zoals het onderkomen van de Tabla de Pochico, een groep figuren die in twee blokken zijn opgesteld, met zowel Levantijnse als schematische figuren. Een ander voorbeeld is te vinden in de Cañada de la Cruz, in Pontones, waar zich een groep schilderijen bevindt met onder andere een vrouwenfiguur met een zeer gestileerd lichaam en een soortgelijke verschijning als andere die in Albacete en Murcia zijn gevonden.

Een geval van groot belang, wegens de nabijheid van een belangrijke demografische groep als de hoofdstad Jaén, is het gebied van Otíñar, waar het etnografische erfgoed van de bergen en de omgeving van het mediterrane bos, de megalithische funeraire architectuur uit de Kopertijd en de middeleeuwse militaire architectuur aan dit erfgoed worden toegevoegd.

Iberisch archeologisch erfgoed

Er zijn 545 bekende vindplaatsen in de provincie, waarvan slechts ongeveer tien procent bekend is door archeologische methodologie, en dat van een aanzienlijk deel daarvan wordt nu aangenomen dat het onherstelbaar is.

Kwalitatief gezien onderscheidt het zich, vanwege zijn historisch belang en monumentaliteit, door zijn funeraire gebouwen, zoals de Cámara de Toya in Peal de Becerro of Castellones de Ceal in Hinojares, militaire gebouwen, zoals de vestingwerken (oppidum) van Puente Tablas in Jaén, Atalayuelas in Fuerte del Rey, Torrejón in Torredelcampo of Giribaile in Vilches. Ook voor die van religieuze aard zoals de heiligdommen van Castellar, Despeñaperros, in Santa Elena en El Pajarillo in Huelma, maar bovenal moeten we het belang van het stenen sculpturale erfgoed van Porcuna en Huelma vermelden, evenals de toréutica van de heiligdommen van Despeñaperros. Dit is een uniek sculpturaal erfgoed in het hele Iberische gebied en vergelijkbaar met de beste mediterrane collecties uit de klassieke oudheid. Naast dit alles is de beeldhouwkunstcollectie gepromoot dankzij de internationale tentoonstellingen die in 1997 en 1998 in Parijs, Barcelona en Bonn zijn gehouden en waarbij de afbeelding van stukken uit Jaén op de presentatieaffiches is geplaatst.

Zoals zal zijn vastgesteld, gaat het bovendien om een erfgoed dat territoriaal zeer verspreid is en een groot ontwikkelingspotentieel heeft, met ten minste twee musea met zeer waardevolle roerende verzamelingen: het Monografisch Museum van Cástulo en het Provinciaal Museum van Jaén. In de stad Jaén wordt een Iberisch Museum gebouwd om al het provinciale Iberische erfgoed bijeen te brengen. Er is ook een themapark gepland voor het gebied van Marroquíes Bajos, in verband met de grote archeologische ontdekkingen in dit deel van de hoofdstad.

Renaissance architectuur

Ook territoriaal is het wijd verspreid, hoewel het zwaartepunt in Úbeda-Baeza ligt, van waaruit het naar de rest van de provincie uitwaaiert. De renaissancewijken van Úbeda en Baeza zijn zelfs uitgeroepen tot Werelderfgoed, met de Sacra Capilla del Salvador, het Hospital de Santiago in Úbeda en de kathedraal en het Palacio de Jabalquinto in Baeza als blikvangers. In de stad Jaén valt de kathedraal op, een meesterwerk van Vandelvira, een sleutelfiguur van deze artistieke stroming in de provincie.

Naast deze drie steden omvat de Renaissance in de provincie de nabijgelegen steden Sabiote, met het paleisachtige kasteel van Francisco de los Cobos en de kerk van San Pedro; Villacarrillo, met de kerk van La Asunción, een van de grote tempels ontworpen door Andrés de Vandelvira; en Canena, met het paleisachtige kasteel dat Francisco de los Cobos zelf door Vandelvira liet bouwen. Andere werken die opvallen onder de werken uit deze periode zijn de kerk van Santa María la Mayor in Andújar, het gemeentehuis in Martos, het oude klooster van Santo Domingo de La Guardia in Jaén, uniek door de Ochavo de La Guardia van Vandelvira, het paleis van de markiezen van Viana in Garcíez, de kerk van San Pedro Apóstol in Torredonjimeno, de kerk Mayor Abacial in Alcalá la Real en de kerk van de Inmaculada Concepción in Huelma.

Andalusische erfenis

Meer geconcentreerd in het zuidwesten van de provincie, zoals het Castillo de Alcaudete, Baños de la Encina, of de Abadía y Castillo de la Mota de Alcalá la Real. In de hele provincie zijn talrijke voorbeelden van de Moorse cultuur te vinden, waaronder de volgende:

• • • • Jaén: door de Arabieren Yayyan genoemd, hoofdstad van het gelijknamige cora (territoriale divisies waarin het Kalifaat van Córdoba was georganiseerd). De meest relevante voorbeelden zijn de Muren, de Arabische Thermen (de grootste die in Europa bewaard zijn gebleven), de overblijfselen van de moskee (minaret en binnenplaats voor de wassingen) in de Kerk van La Magdalena, Torre Bermeja, en het Kasteel, evenals bijna de hele oude stad die de indeling van de Andalusische periode heeft behouden.
      • Porcuna: Toren van Boabdil el chico.
      • Martos: overblijfselen van de citadel en de medina.
      • Andújar: overblijfselen van de Arabische muren.
      • Baeza: overblijfselen van Moorse muren en vestingwerken, Moorse paleizen, Puerta de la Luna op de westgevel van de kathedraal.
      • Úbeda: overblijfselen van Arabische muren en vestingwerken.
      • Segura de la Sierra: Muur en Arabische Baden.
      • Jódar: Muur van de Puerta del Aire, met zijn wachttoren en zijn oude kasteel, dat als het oudste van Andalucía wordt beschouwd.
      • Iznatoraf: overblijfselen van de muren en bogen van de oude Moorse vesting en de sloppenwijk.
      • Arjona: het valt niet te ontkennen dat deze stad, waar koning Alhamar werd geboren, talrijke Arabische en Andalusische kenmerken vertoont.

Grenskastelen

Er is een belangrijk cultureel erfgoed van militaire aard, op de Route van de Grenskastelen (Ruta de los Castillos de la Frontera), dat verband houdt met de rol die in de Middeleeuwen werd gespeeld door de Militaire Ordes van Calatrava en Santiago en, daarnaast, een groep kastelen die lange tijd de christelijke koninkrijken scheidden van de islamitische koninkrijken.

Deze groepen vormen een erfgoedcomplex dat kan worden omschreven als Castillos de la Orden de Calatrava, Castillos de la Orden de Santiago y Castillos de la Frontera (Kastelen van de Orde van Calatrava, Kastelen van de Orde van Santiago en Kastelen van de Grens). De eerste groep manifesteert zich in Lopera en Alcaudete. De tweede groep omvat, onder andere, eigendommen in Segura de la Sierra en Hornos. De derde groep omvat plaatsen als Cazorla, Huelma, Albanchez, Jódar, La Guardia, Jaén en Alcalá la Real.

Mijnbouw-erfgoed

Het mijngebied van Andújar, Baños de la Encina, Linares, Vilches en La Carolina, heeft een uitstekend archeologisch erfgoed uit de Bronstijd, met de huizen van Peñalosa in Baños de la Encina, de Iberisch-Romeinse mijnkastelen van Los Escoriales, Salas de Galiarda, El Centenillo of Palazuelos, en de eind 19e-eeuwse en begin 20e-eeuwse complexen van La Rosa of La Tortilla als uitschieters.

Het gedocumenteerde archeologische mijnbouwerfgoed is van hoge kwaliteit en kwantitatief zeer talrijk, hoewel het ontbreekt aan belangrijke overblijfselen uit de tussenfasen tussen de Romeinse en de hedendaagse periode die een diachronisch traject van de mijnbouw door de geschiedenis heen zouden kunnen uitstippelen. Het is mogelijk dat er op dit moment een gebrek is aan verder onderzoek om deze leemten in de kennis op te vullen. In ieder geval bestaat er in heel Zuidoost-Spanje geen mijnerfgoed van een dergelijk belang (de enige vergelijkbare mijnen met vergelijkbare kenmerken en met een minimaal ontwikkeld beleid om hun waarde te bevorderen zouden die van León en Huelva rond Riotinto zijn).

Historische slagvelden

Gezien het belang van de Slag bij Baecula, die de Tweede Punische Oorlog in het voordeel van de Romeinen deed uitdraaien,  en de Slag van Navas de Tolosa, die heel Andalucía openstelde voor de Castiliaanse verovering, en de Slag van Bailén, die het begin van Napoleons neergang en zijn eerste grote nederlaag markeerde, en gezien de ruimtelijke nabijheid van deze drie, kan worden gerekend op een uitstekend erfgoed, dat echter nog moet worden gereconstrueerd.

Bij dit alles komt nog een reeks historische plaatsen die binnen hetzelfde territoriale en thematische kader vallen en die meer onopgemerkt zijn gebleven, zoals het geval is met het front Porcuna-Lopera tijdens de Burgeroorlog (Guerra Civil), de belegering van het Heiligdom van de Virgen de la Cabeza (Santuario de la Virgen de la Cabeza), of de rol die La Carolina, Jódar en Arquillos hebben gespeeld in de laatste momenten van de militaire acties van Generaal Riego. De arrestatie van generaal Riego vond plaats na de nederlaag van Jódar en de generaal zwierf, met ongeveer twintig van zijn mannen, enige tijd door de bergen tot hij de stad Torreperogil bereikte. Daar bracht een inwoner van Vilches, López Lara genaamd, hem naar de boerderij die vandaag zijn naam draagt en vroeger Vaquerizones heette. Terwijl hij rustte, werd hij verraden en gearresteerd door de koningsgezinde wachters en de autoriteiten van Arquillos. Van daaruit werd hij naar La Carolina gebracht en later overgebracht naar Madrid, waar hij op de 5e berecht werd en op 7 november 1823 werd opgehangen op het Plaza de la Cebada in Madrid. In 1833 verleende koningin Isabella II Arquillos onafhankelijkheid omdat het zich tien jaar eerder had overgegeven aan generaal Riego.

Etnologisch erfgoed van de olijfolie

De olijfoliecultuur, aangezien Jaén een gebied is met een monocultuur van olijfgaarden, is van groot belang. Het omvat de plattelandsarchitectuur (boerderijen, landhuizen, haciënda’s), verschillende in het landschap herkenbare teeltvormen, productietechnieken zoals de verschillende soorten molens, gastronomie, vrijetijdstradities, legenden, werkwijzen, muziek en literaire werken die verband houden met deze traditionele mediterrane cultuur die wordt gekenmerkt door de teelt en de produktie van olie. De vestiging van een interpretatiecentrum voor de oliecultuur rond het museum Hacienda La Laguna in Baeza vormt een belangrijk referentiepunt voor het begrijpen van de levenswijze in Jaén.

Het Centro de Interpretación Olivar y Aceite is een toeristisch en museaal centrum dat gewijd is aan de verspreiding van olijfolie van eerste persing en gevestigd is in het Casa de la Tercia-gebouw in Úbeda. Het heeft momenteel meer dan 1.200 vierkante meter vloeroppervlak, waaronder verschillende ruimten zoals een museumruimte, tentoonstellingsruimten, kook- en kinderlokalen, conferentie- en opleidingsruimten.

Cultuur

---

Het profiel van het culturele leven in Jaén kan niet worden beschreven, zelfs niet in het kort, zonder te verwijzen naar de bestaande centra van activiteit in Úbeda, Baeza, Linares, Alcalá la Real, Andújar, Cazorla, enz. De afzonderlijke Raden van Cultuur, die over het algemeen technisch personeel hebben dat belast is met de programmering en de coördinatie van diverse activiteiten. In het algemeen houden de hierboven geschetste steden er een globaal programma op na, waarin muziek, dans, theater, plastische kunsten, tentoonstellingen, conferenties, enz. zijn geïntegreerd, hoewel het hele jaar door wel een of ander cultureel evenement van provinciaal, regionaal of zelfs nationaal belang een prominente plaats inneemt. Voor de hoogtepunten kunt u het beste naar de plaatselijke websites gaan.

Provinciale folklore

De folklore van Jaén, rijk en gevarieerd, bewaart sporen van de verschillende invasies en overheersingen die voet op haar bodem hebben gezet. Mogelijk heeft het te maken met het feit dat het jarenlang, zowel in de late Middeleeuwen als later tijdens de herbevolking van de nieuwe steden, een land van kolonisatie is geweest, waarin oude christenen uit het noorden van het schiereiland, met een bijzondere aanwezigheid van Aragonezen, werden aangevoerd.

De invloeden van de aangrenzende provincies zijn gemakkelijk te herkennen in deze poort tussen Andalucía en Castilla. De kostuums, instrumenten, liederen, tradities, pelgrimstochten en andere folkloristische uitingen van Jaén doen soms denken aan Castilla, soms aan Aragon en Levante, soms aan Andalucía. Jotas, boleros, melenchones en fandangos zijn de overheersende dansen in de provincie Jaén. De jotas, met een grote verscheidenheid aan passen, die traditioneel gedanst worden tijdens de olijvenoogst, worden begeleid door snaarinstrumenten en kleine castagnetten of crotales. Fandangos, boleros, malagueñas, toreras en seguidillas zijn ook de traditionele dansen. De typische klederdracht van de vrouwen van Jaén bestaat uit chinelas (pantoffels), witte kousen, petticoats bedekt met kleedjes met fijne motieven of met strepen en Manila zakdoeken. Als accessoires dragen zij mooie oorbellen en een zwarte mantilla. De mannen van hun kant dragen de typische korte lakense broek, een lange en wijde rode sjerp, een hemd dat aan de hals met dubbele zilveren spelden wordt vastgemaakt, witte kuitschoenen en Cordobaanse laarzen die aan de zijkanten open zijn als slobkousen, met franje langs de onderzijde.

Gastronomie

---

De gastronomie van de provincie Jaén is een typische culinaire stijl van de provincie Jaén. Zijn ligging als brug tussen Andalucía en Castilla-La Mancha (en tevens behorend tot het binnenland) kan langs twee assen worden beïnvloed. Enerzijds vertoont de keuken van Jaén in de noordelijke strook overeenkomsten met die van La Mancha, terwijl zij in het zuiden veel invloeden uit Granada vertoont en in het westen een beetje van de keuken van Córdoba. Historisch gezien vinden sommige bereidingen hun oorsprong in de Andalusische keuken uit de middeleeuwen, maar ook in de typische pastorale culinaire bereidingen uit het noorden en oosten van de provincie. Het belangrijkste ingrediënt, als gevolg van de olijventeelt, is olijfolie. Een van de manieren om van de keuken van Jaén te genieten is door middel van de karakteristieke tapas in bars, waarbij de tapas in de hele provincie gratis zijn.

Geschiedenis

De oorsprong van de keuken van Jaén gaat terug tot de Spaans-Romeinse keuken, waar het ingrediënt olijfolie als landbouwproduct werd ingevoerd. Tijdens de Andalusische periode kreeg het krachtige invloeden van het Kalifaat van Córdoba tot de vestiging van de Taifa van Jaén. Dit betekende dat het gebied gedurende een periode van vijf eeuwen sterk werd beïnvloed door de Andalusische keuken.

De 16e eeuwse Sevilliaanse gastronomische dichter Baltasar de Alcázar vermeldt reeds de kenmerken van de keuken van Jaén, in zijn gedicht noemt hij verschillende ingrediënten zoals salades en moradillas olijven, bloedworst (morcilla) met pijnboompitten, enz.

Olijventeelt

Jaén is een land van olijfgaarden, en het is dan ook niet verwonderlijk dat het gebruikelijk is om in gerechten zowel olijfolie als tafelolijven op verschillende manieren gekruid te zien. Olijfpatés zijn beroemd. Het is een van de gebieden in Spanje met de hoogste olijvenproductie. Er zijn verschillende benamingen van oorsprong in Jaén, zoals Jaén Sierra Sur, Sierra Mágina, Sierra de Cazorla, Sierra de Segura. Olie wordt gebruikt in sommige specialiteiten zoals “hoyos” (brood en olie). De zogenaamde “hoyo aceitunero” wordt bereid door het paneermeel uit een rond brood te halen en er vervolgens een flinke scheut olijfolie, en soms tomaat, aan toe te voegen. Deze eenvoudige lekkernij wordt in Jaén vergezeld van olijven, kabeljauw en radijsjes.

De provincie Jaén is ’s werelds grootste producent van olijfolie. Een groot deel van de economie van Jaén is dan ook gebaseerd op de monocultuur van olijven. Het staat buiten kijf dat de olijventeelt en de olijfoliesector als een strategische sector worden beschouwd, niet alleen vanwege hun bijdrage aan de welvaart en de werkgelegenheid in de provincie, maar ook vanwege hun sociale, ecologische en culturele weerslag.

De provincie Jaén, met 550.000 ha olijfgaarden, vertegenwoordigt meer dan 25% van de Spaanse oppervlakte en 42% van de Andalusische oppervlakte, en produceert ongeveer 50% van het nationale totaal aan olijfoliën, en meer dan 20% van het wereldtotaal. 

In de provincie zijn er drie oorsprongsbenamingen voor olijfolie: DO Sierra de Segura, DO Sierra de Cazorla en DO Sierra Mágina. Deze benaming is een kwaliteitszegel dat het product in verband brengt met zijn plaats van oorsprong.

Wijnbouw en enotechniek

Wijn is veel minder belangrijk dan olijfolie in de provincie. Toch zijn er plaatsen met een grote traditie in de productie ervan. De belangrijkste wijnproducerende gemeenten zijn Torreperogil, Bailén, Lopera en de Sierra Sur de Jaén (Alcalá la Real en Frailes). In totaal zijn er meer dan 440 hectare gecultiveerde wijngaarden in de provincie, die ongeveer 854.000 kilo druiven van verschillende variëteiten hebben geproduceerd, wat in 2015 maar liefst 670.000 liter wijn opleverde.

Er zijn drie geografische aanduidingen voor Vino de la Tierra: IGP Vino de la Tierra de Bailén, IGP Vino de la Tierra Sierra Sur en IGP Vino de la Tierra de Torreperogil.

In steden als Bailén werden voor de most voornamelijk witte druiven gebruikt, maar de laatste tijd is er een tendens om wijnstokken van zwarte druiven aan te planten om te voldoen aan de grotere vraag van de markt naar dit soort wijn.

In Lopera leidt de opmars van de olijfboomgaard tot een ernstige vermindering van het aantal hectaren dat voor de wijnbouw is bestemd. De aanplantingen van de zoete witte wijnsoort Pedro Ximénez, die de wijnen van Lopera grote faam bezorgde, werden begin 2015 gerooid. Momenteel zijn er nog ongeveer 20 hectare gecultiveerde wijngaarden over. Vanaf de jaren zeventig had het gebied een geografische aanduiding voor wijnbouw, die het later verloor.

In de provincie komen veel wijnen voor, die al sinds de oudheid bekend zijn, zoals de wijn die door Baltasar del Alcázar wordt genoemd: vino aloquillo (claret) en pichel. Andere dranken worden verkregen uit de wijnen, zoals Cuerva, Sangría, Zurracapote.

Culinaire beurzen

• Het Fiesta de la Aceituna, dat van 4 tot en met 8 december in de gemeente Martos wordt gehouden en het officiële begin van het olijvenoogstseizoen markeert.
• La Butifuera viert het einde van de olijvenoogst (februari-maart).
• Het Kersenfestival, dat wordt gehouden in de gemeente Castillo de Locubín.
• Het Fiesta del Remate, dat wordt gehouden in de gemeente Beas de Segura.
• Het Wijnfeest, dat in de eerste twee weken van maart in de gemeente Frailes wordt gehouden.

---

Naar boven

Verwant aan dit onderwerp: