Tarif ibn Malik

Tarif ibn Malik: Berberse Krijgsheer, eerste Omajjaden inval Hispania

Zijn naam, Ṭarīf, staat grafisch en fonetisch erg dicht bij Ṭāriq, dit heeft geleid tot enkele foutieve vergelijkingen. Auteurs, of kopiisten lezen Ṭāriq in plaats van Ṭarīf, terwijl de Cronico Moro Rasis “Tarife” vermeldt waar Taric zou moeten staan. Ṭarīf was een mawlà: vrijgelatene door manumissio als hij een voormalige gevangene/slaaf was, of ‘door bekering’ als we aannemen dat hij door capitulatie was onderworpen en vervolgens geïslamiseerd.

Biografie

---

Volgens historiografische schattingen werd Tarif ibn Malik rond 685 geboren in de Berberse gemeenschap van al-Maghreb. Hij kan een of andere band hebben gehad met de Arabische Maafir of Naja groep, maar als zo’n band bestond, zou die alleen van cliëntelistische, nooit van senioratische aard zijn. Sommige Arabische kroniekschrijvers schrijven hem ook een Joodse afkomst toe, en het is mogelijk dat zijn ouders leden waren van deze religie, die in al-Maghreb aanwezig was vanaf de 1e eeuw n.Chr. Wat zeker is, is dat hij op volwassen leeftijd geïslamiseerd werd, vrijgelatene en cliënt van Musa ibn Nusayr was, en onderdaan van het Omajjaden Damascener kalifaat was.

Hij maakte deel uit van de Berberse Masmudatak die zich aan het begin van de 8e eeuw in Tanger vestigde met de troepen van Tariq ibn Ziyad, de militaire bevelhebber van de regio, eveneens een vrijgelatene en cliënt van Musa ibn Nusair. De hypothese van Tarifs Berberse Masmuda-afkomst wordt ondersteund door het feit dat Musa hem in 710 opdracht gaf om de eerste informatieve expeditie naar de naburige noordelijke Middellandse Zeekust, in Hispania, te leiden. Abū Zur‛a Ṭarīf gaf daarna leiding 400 infanteristen en 100 ruiters [Berbers ingekwartierd in Tanger] met wie hij, in vier schepen, naar Hispania vertrok. Tarif en zijn groep moeten als kustburen bevoorrechte kennis hebben gehad van wat zich aan de andere kant van de Straat van Gibraltar bevond.

Men schat dat Abū Zur‛a Ṭarīf ongeveer 25 jaar oud was toen Musa hem in juli 710 opdracht gaf om de verkenningsexpeditie te leiden die de Straat van Gibraltar overstak en aan land ging op een schiereiland dat toen Andalos heette en later met de naam Tarifa naar hem werd vernoemd. De missie was een succes. Hij verzamelde een buitengewone hoeveelheid buit tijdens zijn invallen in de weerloze dorpen tussen het huidige Tarifa en het nabij gelegen Algeciras, en bij zijn terugkeer bood hij zich aan bij de autoriteiten van het Kalifaat met schatten en gevangenen. De geroofde schatten waren van een schoonheid zoals Mūsà en zijn metgezellen nooit eerder hadden gezien. Dit alles vond plaats tijdens de  ramaḍān maand, juli 91/710 (het eerste getal staat voor de Islamitische jaartelling en het tweede getal voor de christelijke jaartelling).

En wat zich daar tussendoor afspeelden

Op het moment dat de mensen van Maghreb deze buit zagen, haastten zij zich om Hispania binnen te vallen. We hebben te maken met een progressie: de roem van de buit die is binnengehaald, wakkert hebzucht aan, wekt afgunst op en vergroot het aantal mensen dat rijk wil worden. Er is een dynamiek op gang gekomen: die van invasie en bezetting.

Ook al was het een klein garnizoen dat Hispania was binnengevallen, zette het zowel de Visigoten als de moslims in beweging. Let wel, we gebruiken hier het woord Visigoten want de inheemse bevolking, waaronder ook Joden, waren  niet allemaal even afkerig tegen deze inval van de moslims.

“Toen de Hispanische vorst, koning Rodrigo, hoorde over de strooptocht van Ṭarīf, maakte hij zich zorgen… Hij ging erheen toen ook Ṭāriq, nadat hij een leger had verzameld, al was binnengetrokken…”.

Verder met de biografie

Deze episode van Tarif was van groot historisch belang omdat het de autoriteiten van het Kalifaat overtuigde van de wenselijkheid om hun gezag over het Iberisch schiereiland te veroveren en uit te breiden. Vervolgens stuurde Musa zijn opperbevelhebber Tariq ibn Ziyad en vertrok Musa later zelf ook naar het Iberisch schiereiland. Dit om leiding te geven aan de invasie en de daaropvolgende veroveringsoorlog van het Visigotisch Hispania. Dit gebeurde in de periode tussen 711 en 716, maar dat Tarif in al-Ándalus verbleef kan ten minste tot 728 hebben geduurd, want in dat jaar werd zijn zoon Ṣāliḥ geboren in Barbate. Tarif zou nog drie andere zonen gehad hebben.

Terugkerend naar al-Maghreb toen Tarif ongeveer 54 jaar oud was, sloot hij zich aan bij Maysara al-Matghari, leider van de Berberopstand (739-43) in al-Maghreb en al-Ándalus tegen het Omajjaden Kalifaat. Volgens de Marokkaanse kroniekschrijverr Ibn Idari en Ibn Khaldūn (13e en 14e eeuw), “behoorde Tarif tot de aanhangers van Maisara, na wiens executie en de verspreiding van zijn volgelingen, hij zich vestigde in de Tāmesnā regio. De Berbers kozen hem als hun leider en hij nam hun regering over. De Berberse Masmudagroep en het kleine emiraat dat door Tarif werd gesticht, kregen de naam barghawata of berghwata (740-1149). Het berberemiraat, dat zich vestigde in de Jebu-vallei en de kustvlakte tussen de rivieren Morbeya en Bu Regreg, groeide door de exploitatie van graanplantages, veeteelt en visserij.

Tarif stierf in Tamesna rond 760. Er worden vier zonen erkend, waaronder de toekomstige profeet en opvolger van zijn vader, Ṣāliḥ ibn Ṭarīf die de naam Ṣāliḥ al-Muminin aannam en een nieuwe islamitische stroming stichtte die door de orthodoxen als ketters werd beschouwd. 

Volgens de legende werd Tarif geholpen door Julián, graaf van Ceuta. Deze zocht wraak voor het in beslag nemen van enkele van zijn gebieden en het onteren van zijn dochter ‘Florida’, door koning Rodrigo. Deze legende is afkomstig van de islamitische historicus Al-Razi (9de-10de eeuw). IX-X) en van hem verspreidde het zich in de 12e en 13e eeuw via de christelijke kronieken van het noorden van het schiereiland (Historia legionense, Crónica Najerense, de Crónica del Tudense en de Crónica del Toledano)

De legende van Graaf Julián

---

Volgens de legende werd Tarif geholpen door Julián, graaf van Ceuta. Deze zocht wraak voor het in beslag nemen van enkele van zijn gebieden en het onteren van zijn dochter ‘Florida’, door koning Rodrigo. Deze legende is afkomstig van de islamitische historicus Al-Razi (9de-10de eeuw) en van hem verspreidde het zich in de 12e en 13e eeuw via de christelijke kronieken van het noorden van het schiereiland (Historia legionense, Crónica Najerense, de Crónica del Tudense en de Crónica del Toledano).

Het eiland Tarifa

---

Isla de Tarifa of Isla de las Palomas (Duiveneiland) zoals het tegenwoordig heet is nu door een weg verbonden met het vasteland. Het is het eiland voor de stad Tarifa, waarvan het zuidelijke puntje, de Punta de Tarifa, het meest zuidelijke punt van het Iberisch Schiereiland en het Europese vasteland is. Voordat Tarif op dit eiland lande heette het Andalos of Andalus deze naam is historisch gezien plausibel geweest om voor de Omajjaden het daarachter liggende land al-Ándalus te gaan noemen, maar er bestaat geen bewijs voor deze hypothese en de geleerden twisten, tot op heden, ook over andere mogelijkheden.

De geschiedenis van het eiland

Hierboven hebben we al voldoende geschreven over de geschiedenis van dit eiland wat betreft dit verhaal over Tarif ibn Malik.  Verder zijn er in het noordoostelijke deel van het eiland overblijfselen zichtbaar van ten minste vijf Fenicisch-Punische funeraire hypogeums die dateren uit de 6e en 4e eeuw v.Chr. Bijna het hele oppervlak van het eiland is ook sterk veranderd door de aanleg van steengroeven waaruit vanaf de Romeinse tijd systematisch fossiele kalksteen werd gewonnen voor bouwdoeleinden. De fortificatie van het eiland begon in ieder geval in de 17e eeuw met de oprichting van een kleine batterij, aanvankelijk met een bemanning van vijf man, die in 1798 werd gevolgd door de bouw van de eerste batterijen van een fort dat twee jaar eerder was gepland.

Tot 1808 was het eiland gescheiden van Tarifa. In dat jaar werd de weg naar het eiland aangelegd.

Sinds het midden van de 20e eeuw is er een groot aantal kazernes op het eiland gevestigd en het land was eigendom van het Ministerie van Defensie totdat het in 1988 werd uitgeroepen tot Dominio Público Marino Terrestre. De daaropvolgende erkenning tot Natuurpark van de Straat van Gibraltar in 2003 betekende de bescherming van het eiland en de direct omliggende wateren vanwege de bijzondere ecologische waarden.

---