Bastetanos, een volk dat in het zuid-oosten van het Iberisch schiereiland woonde

Economie

Bastetania was bekend om zijn mijnbouw, espartogras en garum. De mijnen van Cartagena werden geëxploiteerd door al degenen die zich daar vestigden. Espartogras werd rond de stad verbouwd en men begon de producten te verhandelen met de komst van de Carthagers. Het derde element was garum, garon of liquamen was een vissaus die in het hele mediterrane gebied op grote schaal werd verhandeld. Garum werd veel door de Romeinen gebruikt, wat blijkt uit het feit dat het vaak als ingrediënt in de recepten van het Romeinse kookboek van Apicius wordt genoemd. De saus werd gemaakt door (delen van) vissen 2 tot 3 maanden te laten fermenteren onder toevoeging van zout en kruiden. De smaak zou umami zijn geweest, samen met het zout uit de bereiding.

Het is waarschijnlijk dat de landbouw- en veeteeltnederzettingen op gelijke wijze waren georganiseerd als die van de Argarcultuur, hoewel er technologische vernieuwingen werden ingevoerd. In de vruchtbare vlakten werden peulgewassen (luzerne, wikke, tuinbonen, johannesbrood) verbouwd en als graangewassen werden gewone tarwe, het hoofdvoedsel, en gerst voor het vee gebruikt.

Territorium

---

Oppidum

Bastetanië was verdeeld in verschillende zones, elk afhankelijk van een oppidum of versterkte stad, waar de hoogstgeplaatste bevolking verbleef. Er zijn hypotheses die erop wijzen dat zij als kleine staten werden geconfigureerd, onafhankelijk van elkaar. Wat de plaats van deze oppidums betreft, zij erop gewezen dat zij op hoge, steile hellingen waren gelegen, waarschijnlijk als verdediging, wachttoren en symbool van macht. Het interne wegennet werd aangelegd binnen de ommuring en de pleinen zijn niet monumentaal. Soms lagen ze in een ravijnen geklemd,  en dat het terrein ervoor terrasvormig uitwaaierde.

Ten opzichte van het hoogvlaktegebied van Huescar en Baza kunnen we in het noorden het belangrijkste oppidum van Arkilakis aanwijzen, en vervolgens Tútugi en Basti in het zuiden. Wat de steden op de vlakte van de rivier de Genil en het westelijke deel van de provincie Granada (Poniente Granadino) betreft, zij erop gewezen dat de oppida daar waren gevestigd om de belangrijkste doorgangen te controleren. In de pas van de bovenloop van de Guadalquivir lag Ilurco, Cerro del Moro (Loja) had een soortgelijke functie. In de pas van de valleien van de Sierra Nevada lag Iliberris. Mesa de Fornes (Fornes), gelegen aan de rivier de Cacín, beheerste de relatie met de Fenicische en Punische kolonisten die aan de kust waren gevestigd.

Andere nederzettingen

Er zijn ook bewijzen van andere ommuurde nederzettingen, kleiner in omvang en waarschijnlijk afhankelijk van de meer belangrijke oppida, maar met een zekere mate van onafhankelijkheid, aangezien zij vaak ver van de belangrijkste oppida gelegen waren. Secundaire nederzettingen in het hoogvlaktegebied van Huescar en Baza waren Las Angosturas, Los Castellones (Laborcillas) en Cerro de Los Almendros (Huéscar). Soms stonden deze andere versterkte nederzettingen in verband met de mijnbouwactiviteiten.

Er zijn ook nederzettingen met een agrarische en veeteelt oriëntatie vastgesteld, in dit geval lagen zij in vlakke gebieden van minder dan één hectare. Deze hingen eveneens af van de grote oppida en werden rond het einde van de 4e eeuw v.Chr. gesticht en werden later opgenomen in het Romeinse Hispania Ulterior (1e en 2e eeuw n.Chr.).

Vanaf de 3e eeuw n.Chr. werden nederzettingen gesticht om de handel over lange afstanden en de communicatie tussen nederzettingen te verzekeren.

Archeologie

---

Enkele van de acties op het gebied van de Iberische archeologie waren de opgraving van Cerro Cepero (Baza), waar in 1972 het belangrijkste beeldhouwwerk van de Iberische kunst werd gevonden, de Dama de Baza, dat zich in het Nationaal Archeologisch Museum in Madrid bevindt; de Iberische Necropolis van Tútugi (Galera) die in 1917 werd opgegraven door Juan Cabré en Federico de Motos en de opgraving in 1800 van de necropolis van Cerro Largo (Baza) door Pedro Álvarez Gutiérrez.

Andere belangrijke opgravingen zijn die in het oppidum van Cerro Cepero (Baza), Ilurco in Cerro de los Infantes, de ingreep in Cerro del Real (Galera) door Manuel Pellicer en Wilheim Schüle in de jaren 60 van de 20e eeuw of de nederzetting Las Angosturas (Gor) door Miguel Botella. De kennis van de Bastetanos is ook toegenomen door de werkzaamheden die aan het einde van de 20e eeuw en het begin van de 21e eeuw zijn verricht in het historische centrum van Guadix, Fuente Amarga (Galera), Fuencaliente (Huéscar), de archeologische vindplaats van Basti (Baza) en Almaciles en het oppidum van Molata de Casa Vieja (Puebla de Don Fadrique). Daarbij zijn ook van belang de heiligdommen Cortijo del Pajarillo (Huelma), Cerro de los Santos (Montealegre del Castillo), Collado de los Jardines (Santa Elena) en Cueva de la Lobera (Castellar) en de necropolissen van Cortijo del Duque, Cortijo del Porche en Los Asperones (Puebla de Don Fadrique).

Andere plaatsen die aan rituele ruimten worden toegeschreven zijn El Reolid, Cortijo de Pedrarías 3, Cerro de la Higueruela en Cerros del Curica (Puebla de Don Fadrique), El Cabalín (Fiñana), Cerro de la Ermita (Cogollos de Guadix), Cerro de Dólar (Dólar), Cerro del Almendro (Huéscar), Cerro del Castillo (Galera), Los Llanos en de nederzettingen Cerro de Montagón (Abla) en Peñón de Carroquero (Abrucena).

Vindplaatsen die verband houden met de mijnbouw zijn Peñón de Arruta (Jerez del Marquesadɒ), El Cardal (Ferreira) en Cerro de la Calera (Dólar). Andere vindplaatsen die verband houden met landbouw en veeteelt zijn Los Baños (La Malahá), Loma Linda en Camino Encantado (Ogíjares) en die in Deifontes, alsmede in de rivieren Fardes, Guadiana Menor en Galera.

---

Naar boven

Verwant aan dit onderwerp:

• • • • • • • • • • Pre-Romeinse volkeren
                  • Iberiërs
                    
                  • Kelten