Ataúlfo

Ataúlfo (¿373?-415)

---

Invasie van Rome

---

De Spaanse schrijver Orosius (± 385 – †± 420) heeft een goede beschrijving van hem achtergelaten. In een van de eerste vermeldingen in historische teksten over Ataulfó, voor zijn kroning, plaatst men hem in de Pannonische regio aan het hoofd van een gemengd leger van Germanen en Hunnen. Met dit leger stak hij in 409 de Alpen over en doorkruiste hij de Italiaanse regio Veneto, met als doel Alarico I militair te ondersteunen bij zijn 2e invasie in Italië. Alarico was in die tijd aan het onderhandeling met keizer Honorius in Ravenna (toen de hoofdstad van het Romeinse Rijk).

Omdat zij niet het gewenste resultaat van deze onderhandelingen hadden bereikt, besloot Alarico op 24 augustus 410 Rome te belegeren. Tijdens deze aanval werden vele belangrijke personen gevangen genomen, waaronder Gala Placidia, de halfzuster van Honorius, die in hechtenis van Ataúlfo zal blijven. Na de aanval koos de Romeinse Senaat (waarschijnlijk geïntimideerd door de Goten) Priscus Attalus als keizer, die Ataúlfo aanstelde als comes domesticus.

Koning van de Visigoten

Na de plundering trekken de Goten naar het zuiden met als doel Sicilië binnen te vallen, maar werden opgehouden door de dood van Alarico, waarschijnlijk als gevolg van een koorts. Na de begrafenis werd Ataúlfo gekozen als zijn opvolger en bovenop zijn graf tot koning gekroond. Zijn eerste daad als koning was het stoppen van de opmars naar het zuiden, door een gebrek aan voorraden, en besloot om in Calabrië te blijven, waar hij zich volledig toelegde op het verwoesten van de regio. Aanvankelijk wilde hij alles wat Romeins was uit de weg ruimen, maar al spoedig begreep hij dat zijn eigen Goten te bandeloos en hardleers waren om Rome door iets beters te vervangen.

Hij veranderde van gedachte en wilde de vitaliteit van de Goten gebruiken om het verkalkte Romeinse Rijk weer nieuw leven in te blazen. Hij voerde derhalve de Goten in 410 over de Alpen en vestigde zich in Narbonensis. In het jaar 412 opende Ataúlfo onderhandelingen met de opstandige keizer Jovinus (In die tijd was het heel normaal om jezelf, als ambitieus generaal of edelman, uit te roepen als keizer van verschillende steden) over een bondgenootschap, maar deze werden weer afgebroken toen Saro (Latijn: Sarus), een vijand van Ataúlfo, een bondgenootschap sloot met Jovinus. Zijn echte doel van deze onderhandelingen was echter een ​​plek te vinden om zijn hof en zijn volk te vestigen. Toen dit niet lukte verraadde hij Jovino, hielp Honorio militair door in 413 de stad Valentia (waar Jovinus zich bevond) te belegeren. Keizer Honorio,  die maar wat blij was met een paar tegenkeizers minder, stond hem toe dat de gotens zich vestigden in Aquitaine, als hospites (simpel uitgelegd, zij mochten het gebruiken maar het land bleef eigendom van Rome) van het Romeinse Rijk. De keizer wilde echter verder niets van hem weten en dus trachtte Athaulf zelf een keizer op te troon te zetten (namelijk Priscus Attalus, die in 409 door Alarico reeds tot keizer was benoemd).

Op 1 januari 414 trouwde hij bij verrassing met Gala Placidia (volgens de Romeinse rite) in Narbonne, hoewel de historicus Jordanes aangeeft dat ze in 411 getrouwd waren in het forum Livii (Forli). De datum van Jordanië kan eigenlijk verwijzen naar het begin van de relatie tussen haar en de Gotische koning, aangezien sommige historici beweren dat er meer liefde dan politiek was in die verbintenis.

De gotische koning was van plan om met behulp van de Gallo-Romeinse landeigenaren over zijn nieuwe domeinen te regeren, maar de woedende keizer Honorius beval generaal Constantius om de aanvoerroutes, de bevoorrading van Ataúlfo, van de kust van Arles af te snijden. Ataúlfo, in het nauw gedreven, had geen andere keuze dan de Pyreneeën over te steken en de Goten in 415 naar Tarraconensis te leiden, nadat hij eerst Bordeaux en Zuid- Aquitania in as had gelegd.

De Visigoten in Hispania

---

In het jaar 415 stak Ataulfo, samen met zijn hele hof, de Pyreneeën over en vestigde zich in Barcino (het latere Barcelona), een stad in de regio Hispania Tarraconense. Hier baarde Galla Placidia hem een zoon, die hij Theodosius noemde als symbool van zijn intentie om de Gotische en Romeinse tradities te verenigen; hij stierf echter enkele maanden later. Volgens de historicus Hidatius zou dit feit de vervulling betekenen van een profetie van Daniël, die zei dat de dochter van de Koning van het Zuiden zich zou aansluiten bij de Koning van het Noorden, en dat geen enkele afstamming van haar zou overleven.

In tegenstelling tot wat de koning verwachtte, was de situatie van de Goten in Hispania niet veel beter: de Romeinse vloot heeft de havens van de Tarraconensis geblokkeerd, waardoor ze niet konden worden bevoorraad. Verschillende leden van het hof stelden voor dat de koning de Straat van Gibraltar zou oversteken en Noord-Afrika zou binnenvallen, zoals Alarico had bedoeld. Ataúlfo verwierp dit plan echter en drong aan op de mogelijkheid om tot een akkoord te komen met Honorius. Dit feit verergerde de heersende ontevredenheid binnen de gotische adel, die tegen elke vorm van onderhandeling met de Romeinen was.

Moord

---

Op 14 augustus 415 werd Ataúlfo tijdens het controleren van zijn paarden in de stallen Barcino gedood. De identiteit van de dader is niet met zekerheid vastgesteld, maar men denkt dat de koning het slachtoffer was van een samenzwering onder leiding van zijn opvolger Sigerico. Er wordt gespeculeerd dat zijn moordenaar een lid van het hof met de naam Dubius of Eberwulf was, die naar verluidt door de koning belachelijk was gemaakt vanwege een of andere lichamelijke afwijking; deze zou ook lid zijn van een gotische stam waarvan het opperhoofd, Saro, de vermeende broer van Sigerico was en die door Ataúlfo was gedood.

Athaúlfo stierf echter niet onmiddellijk en leefde lang genoeg om zijn jongere broer als zijn opvolger aan te wijzen. In ieder geval was het Sigerico die de troon besteeg, de zes kinderen doodde die Ataúlfo had met zijn eerste vrouw, en Gala Placidia verkrachtte. Het bewind van Sigerico duurde niet meer dan een week, waarna hij werd opgevolgd door Walia.

Voorganger en opvolger van Ataúlfo
Voorganger Alarico I	Koning der Visigoten 410-415	Opvolger Sigerico

---

Naar boven

Verwant aan dit onderwerp:

• • • • • • • • • • • • • • • • • • Visigotische koningen