San Sebastián

San Sebastián/Donastia de hoofdstad van Guipúzcoa

Het gemeentewapen van Donostia/San Sebastián (País Vasco): In een veld van azuur, op golven van azuur en zilver, een brigantijn, van goud, met drie masten, verzilverd en vergezeld van de letters SS, van zilver, één in elke kanton. Zilveren rand met het opschrift "Ganadas por fidelidad, nobleza y lealtad", in letters van sabel. Bovenop het schild, een gesloten Koninklijke Kroon, die een cirkel van goud is, bezet met edelstenen, samengesteld uit acht fleurons van acanthusbladeren, zichtbaar vijf, onderbroken met parels en uit wier bladeren twee diademen van parels voortkomen, die samenkomen in de wereld van azuur, met de halve meridiaan en de evenaar in goud, bekroond door een gouden kruis. De kroon gevoerd keel.
het wapen
de vlag

San Sebastián, het is DE badplaats voor de Spanjaard maar ook de buitenlander weet het te vinden. Nederlanders en Belgen bezoeken San Sebastián vaak één of twee dagen als onderdeel van een rondreis door Spanje. De stad ligt aan een baai die omringd wordt door bergen, de uitlopers van de Pyreneeën. Daar bovenop komt nog eens dat San Sebastián is de meest gastronomische stad ter wereld is. Dat is het toeristische praatje van deze mooie stad, nu het echte verhaal over San Sebastián.

Gegevens
Com. autónoma País Vasco (Baskenland)
Provincie Guipúzcoa
Comarca San Sebastián
Hoogte  gem.  7 m.b.z.
(min.:0, max.:585 m.b.z.)
Oppervlakte 60,9 km²
Inwoners aantal (2021)
Bevolkingsdichtheid
187.850 inw.

3.084,56 inw/km²

Inwonersnaam donostiarra
easonese
Postcode 20001 – 20018
Kengetal tel.  0034 – 943 en 843
Patroon  San Sebastián
Patrones Virgen de Coro
Officiële website

De belangrijkste economische activiteiten zijn handel en toerisme, dat een van de beroemdste toeristische bestemmingen in Spanje vormden. Het landschap, gedomineerd door de baai van La Concha, en de moderne architectonische ontwikkeling, die begon in de tweede helft van de 19e eeuw en een stad in Franse en burgerlijke stijl vormde, hebben geleid tot de ontwikkeling van de toeristische activiteit op Europese schaal.

Wat u het meest interesseert:

Dit alles, samen met internationale evenementen zoals het San Sebastián International Film Festival, het San Sebastián Jazz Festival, het Quincena Musical en het Horror Film Festival, heeft de stad een externe projectie gegeven, ondanks haar kleine omvang. San Sebastián was in 2016 samen met Wroclaw, Polen, Culturele Hoofdstad van Europa.

Een foto genomen door het smeedijzeren hekwerk met daarachter het baaivormige strand  van San Sebastián.
De typerende smeedijzeren reling van het strand van La Concha.

Toponymie


San Sebastián heeft verschillende namen en dat is lastig voor een buitenlander, want op de wegen worden de steden met beide namen (de Baskische en daarna de Spaanse) aangegeven. En dat maakt het verwarrend als je Spanje voor de eerste keer binnen komt rijden. Donostia/San Sebastián,? Is dat een wijk, is dat een verwijzing naar een industrieterrein?

Donostia

Het gemeentehuis en de Jardines de Alderdi Eder; op de achtergrond de Monte Urgull en het monument van het Sagrado Corazón Jesús

De officiële naam in de Baskische taal is Donostia. Volgens de meest geaccepteerde theorie is dit afgeleid van de oude Baskische naam van de patroonheilige, Done Sebastiáne, en is de huidige vorm tot stand gekomen via de volgende stappen, zoals Koldo Mitxelena, een vooraanstaand linguïst, meer dan een halve eeuw geleden in zijn boek Baskische achternamen van 1953, uitlegt: “… de Baskische naam van San Sebastián, waarvan de evolutie bij benadering “Donasa (b) astiai, Donasastia, Donostia” zal zijn geweest”. (2de editie, 1955, p. 96). We mogen niet vergeten dat Donosti, in het Baskisch, nog twee andere verwijzingen naar deze heilige gebruikt: de kapel van San Sebastián (in het Baskisch Jaun Donosti) in Orendain, en een andere half vernietigde kapel met dezelfde naam in Arano. Een andere theorie ontleent de naam aan het Latijn: Domine (San) Ostium (Ostia, haven; of van gelijke betekenis, “heer van de haven”, in verwijzing naar Sebastian Martyr). Donostia is pas enkele decennia geleden een officiële naam geworden, hoewel de inwoners van de stad (Donostiarras) er zowel in het Spaans als in het Baskisch hun naam aan ontlenen.

San Sebastiàn

Kaart van de provincie Guipúzcoa met zijn gemeentes en rood gekleurd de de gemeente San Sebastián.
De gemeente San Sebastián in Guipúzcoa.

Het is de officiële naam in het Spaans. De oorsprong is te danken aan een klooster gewijd aan San Sebastián dat zich bevond in de huidige locatie van het Palacio de Miramar (Paleis Miramar), naast de wijk El Antiguo. De middeleeuwse stad werd rond 1180 gesticht door de Navarrese koning Sancho ‘el Sabio’ in de buurt van het klooster en deze laatste heeft in de stadsrechten vastgelegd dat de stad daarom San Sebastián moet heten. Aangezien het document in het Latijn is geschreven is de genoemde naam Sanctus Sebastianus, dat in de romaanse talen zou evolueren tot de naam van San Sebastián. San Sebastián was de officiële naam van de stad tot 1980. Het is de meest internationaal bekende naam waar de namen van de stad in andere talen van zijn afgeleid. Zo is de gebruikelijke naam in het Frans Saint-Sébastien en in het Engels Saint Sebastian, zonder het accent op de a en uitgesproken met het accent op de lettergrepen. De naam in het Spaans wordt meestal afgekort met Sn. Sn., S. S. (correcte formulieren), Sn.Sn., S.S., SnSn of SS (SS was de afkorting die verscheen op Spaanse kentekenplaten die in de provincie Guipúzcoa waren geregistreerd totdat het systeem in 2000 werd gewijzigd).

Donosti

Het is een Donostia-variant. Het is een variant van Donostia. Het Baskisch enkelvoud bepaald lidwoord (nominatief geval) is het achtervoegsel -a, dat aan zelfstandige naamwoorden en bijvoeglijke naamwoorden wordt toegevoegd: etxea (“het huis”), etxe handia (“het grote huis”), hoewel verscheidene zelfstandige naamwoorden, zowel gewone als eigennamen, een eigen finale -a hebben, zoals Araba (“Alava”), Frantzia (“Frankrijk”), Espainia (“Spanje”), Donostia, gauza (“ding”), plaza of enparantza (“plein”), gorila en anaia (“broer van man”).

Donostia-San Sebastián

Het was de officiële naam tussen 1980 en 2012. Wegens het gebrek aan sociale verankering en de verwarring die deze samengestelde naam veroorzaakte, besloot de voltallige gemeenteraad, op voorstel van het gemeentebestuur, unaniem de officiële tweetalige naam Donostia / San Sebastián aan te nemen, om het exclusieve gebruik van Donostia voor mededelingen in het Baskisch en San Sebastián voor mededelingen in het Spaans te officialiseren.

La Bella Easo of Easo

Deze benaming komt voort uit het geloof dat, de oude Romeinse stad Oiasso of Easo een plaats was die, in de tijd van de Romeinen, op de plek lag waar nu het moderne San Sebastián ligt.  De easonense-naam die werd gebruikt als een gecultiveerde variant van Donostiarra, en momenteel in onbruik is, is afgeleid van dit geloof. Recente archeologische vondsten bevestigen dat de oude Oiasso werd gevonden in Irún en niet in San Sebastián. Als erfenis van de naam Easo is de IATA-code van San Sebastián Airport EAS.

Irutxulo of Hirutxulo

Dat in het Baskisch “drie gaten” betekent, is de naam die de vissers aan San Sebastian gaven, aangezien de stad vanuit zee werd gezien als drie ingangen of gaten: In de baai tussen de berg Igueldo  en de berg Urgull ligt het eiland Santa Clara, en oostelijk van de berg Urgull ligt de uitmonding van de rivier Urumea met rechts daarvan (vanuit zee) de berg Ulia, waardoor het idee van de ‘drie gaten’ ontstaat.

Sanse

Het is een alledaagse en aanhankelijke vorm die is afgeleid van San Sebastián, ook veel gebruikt voor de inwoners van San Sebastián de los Reyes, maar dat ligt in de Comunidad de Madrid.

Fysieke geografie


San Sebastián ligt aan de kust van de Cantabrische Zee, met verschillende stranden (het meest bekende strand is La Concha, in de gelijknamige baai) en een kleine haven, beschut door de berg Urgull. Het heeft ook andere bergen, zowel op landtongen aan de kust als in het binnenland, met zijn hoogste top, Urdaburu (599 m boven de zeespiegel), in een uitsparing met dezelfde naam, hoewel de top niet bij de gemeente hoort, waardoor de maximale hoogte van de gemeente op ongeveer 585 meter aan de zuidkant van deze berg ligt, vlakbij de top dus. Hoewel het reliëf ruig is, zijn er ook enkele vlakke gebieden in de valleien, vlaktes waar zich een groot deel van het stadscentrum concentreert.

Panoramische foto van de komvormige baai van San Sebastiaan , met het Isla de Santa Clara in het midden.
Panorama van de baai van La Concha vanaf de promenade.

Stranden

De stad heeft drie stedelijke stranden: Ondarreta, La Concha en La Zurriola, de eerste twee gelegen in de baai van La Concha en de derde aan de andere kant van de Urumea rivier. Alle drie zijn ze opgenomen in hetzelfde milieubeheersysteem, dat tot doel heeft het duurzame gebruik ervan te garanderen.

La Concha
Het strand van Ondarreta gezien vanaf de berg Igueldo.

Is een van de beroemdste stadsstranden van Spanje. Hij is gemiddeld 1350 m lang en 40 m breed. Net als de andere twee stranden is het zand fijn. Op het strand vindt u het kuuroord La Perla, het oude Casa Real de Baños (Koninklijk Badhuis) en de Real Club Náutico (Koninklijke Nautische Club). Deze gebouwen vormen samen met de beroemde reling en de elegante straatverlichting, de twee grote klokken uit het begin van de eeuw en het Palacio de Miramar, dat het strand naar het westen toe afsluit, zorgen voor een elegant en uniek strand.

Ondarreta

Gelegen tussen het Palacio de Miramar en de berg Igueldo, is het ’t kleinste van de drie stranden. Iets informeler dan La Concha, het is een minder stedelijk strand. Op de promenade die er aan grenst zijn er enkele tuinen waar een standbeeld te vinden is ter ere van de regent Maria Cristina de Austria. Het strand heeft een lengte van 600 m.

Zuriolla
Uitzicht op het strand van Zurriola vanaf Sagüés, met het Kursaal op de achtergrond

Met een lengte van 800 m is het ’t strand dat het meest open is voor de zee en met de sterkste golven, zodat het het meest bezocht wordt door jongeren en surfers. In 1994 werd het strand verbouwd, omdat het tot dan toe praktisch onbruikbaar was. Er werd een golfbreker gebouwd die het gevaar van het water verminderde en met de algemene verbetering van de kwaliteit van het zand en het water. Nudisme is sinds 2004 toegestaan op het strand.

Naast deze drie stranden kan ook gebruik worden gemaakt van het kleine strand op het eiland Santa Clara, dat in de zomermaanden per boot te bereiken is, of door te zwemmen, aangezien het bij eb slechts 500 m van Ondarreta ligt.

Klimaat

San Sebastian heeft een Cfb-type oceaanklimaat volgens de Köppen-klimaatclassificatie. Wat voor u van belang is, is dat het een van de meest regenachtige steden van Spanje is, met een jaargemiddelde van ongeveer 1500 mm. De regenval is in alle seizoenen overvloedig, vooral in de herfst, maar met een minimum in de zomer dat onopvallend is. In 2007 was San Sebastián de stad met de meeste regen in Spanje, met 1535 millimeter, volgens de beschikbare gegevens van het Nationaal Instituut voor de Statistiek, verzameld in zijn statistisch jaarboek. Vergelijk dat met Nederland waar het 90% van de tijd droog is maar het in de overige 10% behoorlijk kan kletteren, en waar gemiddeld iets minder dan 900 mm regen valt. Maar dan hebt u een referentiepunt. Regenval in de vorm van sneeuw is schaars (tussen 1 en 3 dagen per jaar, hoewel er winters zijn zoals 2004-05 en 2009-10 waarin het aantal dagen met sneeuw meer dan 10 was). Op zijn beurt varieert het aantal vorstjes meestal tussen 5 en 10 per jaar. Eind september en begin oktober is de periode dat er vaak “springtij” (hoger en lager water dan normaal) plaatsvindt.

De baai van La Concha met het eiland Santa Clara in een panoramisch uitzicht over San Sebastián.

De temperaturen zijn mild en gematigd (met een gemiddelde van 15 °C), hoewel de hoge luchtvochtigheid in de zomer en de winter (ongeveer 70-80 % van de meeste dagen van het jaar) thermische sensaties van grotere warmte/koude veroorzaakt. Op dagen dat de wind uit het zuiden waait (wat het föhn-effect veroorzaakt), stijgt de temperatuur tot 20 °C in het midden van de winter en tot bijna 40 °C in de zomer: de vochtigheidsgraad daalt aanzienlijk (hoewel deze situatie van hoge temperaturen in de zomer meestal enkele dagen of zelfs enkele uren duurt, omdat ze wordt onderbroken door een draaiing van de wind naar de NW-component, die uit de Golf van Biskaje komt; dit noemt men het ‘galerna‘ fenomeen en gaat gepaard met een sterke daling van de temperatuur en soms met wolken, stormen of zelfs zeemist).

In een situatie dat er koude lucht vanuit Europa (wind uit het NO) binnendringt, is San Sebastián een van de eerste steden die de kou opmerkt  gezien haar nabijheid met Frankrijk. Dit komt omdat deze winden geen zeeroute hebben en daarom minder gematigd zijn dan in de andere steden, daarom is het niet ongebruikelijk om het strand van La Concha bedekt met sneeuw te zien. De extreme temperaturen in het meteorologische observatorium van San Sebastián variëren van –12,1 ° C tot 38,6 ° C.

Dit zijn de gemiddelde en extreme waarden van temperaturen en regenval voor San Sebastian:

Geschiedenis


Er zijn aanwijzingen voor het bestaan van Romeinse nederzettingen (van rond het jaar 50 tot 200 na Christus) in wat nu het oude gedeelte van de stad is, volgens opgravingen in het klooster van Santa Teresa, op de hellingen van de Monte Urgull. Men hier op deze plek al overblijfselen gevonden van voor de 10e eeuw, dus van vóór de stichting van de stad, en ook de eerste schriftelijke vermeldingen.

De stichting

Cartografie van de haven van San Sebastian, topografische tekening van Pedro Texeira voor zijn onvolledige ‘Beschrijving van Spanje’ en de kusten en havens van zijn koninkrijken, manuscript in opdracht van Felipe IV in 1634.

Hoewel de precieze grondslag ervan onbekend is, wordt het eerste stukje informatie verstrekt door een document – dat door de meeste historici als vals wordt beschouwd – uit het jaar 1014 van Sancho ‘el Mayor’ van Navarra, volgens dit document zou het klooster van San Sebastián in de handen van de abt van Leyre en de bisschop van Pamplona zijn gelegd. Dit document zou in 1101 worden bevestigd door koning Pedro Ramírez (Pedro I van Aragón, koning van Navarra en Aragón). Het eerste geschreven notities van San Sebastián verwijzen naar een klooster, gelegen in de buurt die nu nog steeds San Sebastián El Antiguo heet. Deze plaats was volgens sommige historici vroeger bekend als Izurum. De Spaanse term San Sebastián en het Baskische woord Donostia verwijzen etymologisch naar deze heilige; in het geval van het Baskisch naar de evolutie van het woord Donesebastian, van Done (van het Latijn, Domine) + Sebastian.

Hoewel de precieze grondslag ervan onbekend is, wordt het eerste stukje informatie verstrekt door een document – dat door de meeste historici als vals wordt beschouwd – uit het jaar 1014 van Sancho ‘el Mayor’ van Navarra, volgens dit document zou het klooster van San Sebastián in de handen van de abt van Leyre en de bisschop van Pamplona zijn gelegd. Dit document zou in 1101 worden bevestigd door koning Pedro Ramírez (Pedro I van Aragón, koning van Navarra en Aragón). Het eerste geschreven notities van San Sebastián verwijzen naar een klooster, gelegen in de buurt die nu nog steeds San Sebastián El Antiguo heet. Deze plaats was volgens sommige historici vroeger bekend als Izurum. De Spaanse term San Sebastián en het Baskische woord Donostia verwijzen etymologisch naar deze heilige; in het geval van het Baskisch naar de evolutie van het woord Donesebastian, van Done (van het Latijn, Domine) + Sebastian.

In de 11e en 12e eeuw was het klooster van San Sebastián El Antiguo niet alleen een spiritueel centrum, maar ook het begin van het sociale en administratieve leven van de bevolking van dit gebied, dat in de loop van de tijd zou zijn uitgegroeid tot een municipio, ware het niet dat er later verschillende ups en downs zouden plaatsvinden.

San Sebastián werd rond 1180 gesticht door Sancho el Sabio, koning van Navarra, om een zeehaven van Navarra te zijn, en vervulde aanvankelijk zijn missie als zodanig. Vanaf 1200 gaf Guipúzcoa zich over aan de Castiliaanse koning Alfonso VIII, de vijand van Sancho el Fuerte. Van oudsher is er een tendens om te geloven dat deze verandering van het ene koninkrijk naar het andere plaatsvond door middel van onderhandelingen of een overeenkomst. Volgens een herlezing van bekende historische bronnen lijkt het er echter op dat San Sebastián door militaire verovering in Castiliaanse handen is gevallen. Hoe dan ook, de kooplieden van San Sebastián raakte snel gewend aan de verandering. Aangezien het de haven van een kleine staat zonder enige mogelijkheid tot territoriale uitbreiding (Navarra) werd, en diende als uitvalsbasis van een monarchie, de Castiliaanse, die veel groter en rijker was en zich snel uitbreidde.

De Middeleeuwen

Kerk van San Vicente, in het Parte Vieja. De eerste kerk werd gebouwd in de 14e eeuw; de huidige dateert uit de 16e eeuw.

In 1248 hadden de koningen van Castilla voor het eerst zeestrijdkrachten uit San Sebastián, die deelnamen aan het uitschakelen van het Moorse eskader en het vernietigen van de Puente de Triana (Triana-brug in Sevilla), wat resulteerde in de overgave van de stad Sevilla.

Alfonso VIII verleende hun bepaalde fueros waarmee een met de lange reeks van voorrechten aan San Sebastian werden toegekend, waarbij sommigen de neiging hadden om het verkeer in Navarra in leven te houden en anderen om een bevoorrechte situatie voor de kooplieden van San Sebastian op de Spaanse markt in stand te hielden. Door deze welvaart leefde de stad telkens weer op na meermalen tot de grond toe afgebrand te zijn. Vanaf 1266, tot twee en een kwart eeuw daarna. brandde de stad zes keer volledig af.

De Honderdjarige Oorlog, en de guerras de bandos en de ontwikkeling van Navarra in Franse richting (om dynastieke redenen) hadden in de tweede helft van de 14e eeuw ernstige gevolgen voor San Sebastián: de belangrijkste verkeerslijnen werden van San Sebastián naar Bilbao verlegt, San Sebastián gold niet meer als zwaartepunt van het commerciële verkeer. In januari 1489 werd de stad door een brand in de as gelegd. Deze ongelukkige gebeurtenis had als maatstaf de bouw van de stad in steen. Deze brand zou de laatste zijn in de middeleeuwse periode van San Sebastián.

Vanaf het laatste kwart van de 15e eeuw veranderde San Sebastián van grote handelsplaats, dankzij zijn strategische ligging, in een meer militair plek met haar belangrijke haven, Pasajes, van een in wezen commerciele haven veranderde haar functies in die van een marinebasis.

Militair gebied: 15e – 19e eeuw

Basiliek van Santa María (18e eeuw) ook in het Parte Vieja.

Na de ramp van 1489 moest men het niet meer hebben over de wederopbouw van de stad, maar over een nieuwe manier van leven voor de gemeenschap van San Sebastián. Vanaf het laatste kwart van de 15e eeuw ging San Sebastian van een handelsimperium, vanwege de strategische ligging, naar een meer militair gebied; en de belangrijkste haven, Pasajes, ging van hoofdzakelijk commercieel, naar het vervullen van de functies van een marinebasis voor het Cantabrische Eskader, een maritieme macht die de strijd tegen de Franse, Nederlandse en Britse eskaders eeuwenlang (tot de 19e eeuw) in stand zou houden.

Deze nieuwe rol van San Sebastian als vesting, belast met het tegenhouden van de aanvallen van de Fransen, zal de stad ertoe brengen nieuwe wegen in te slaan, waarvoor het de titels van ‘Edelachtbaar‘ en ‘Loyaal‘ heeft gewonnen. In de periode tussen de katholieke vorsten en Felipe V, ongeveer driehonderd jaar, heeft de stad talrijke belegeringen ondergaan. Deze voortdurende staat van oorlog zorgde ervoor dat San Sebastián een sterke verslechtering van zijn economie ondervond, als gevolg van de kosten van de vestingwerken, het onderhoud van het garnizoen en de voortdurende achteruitgang van de maritieme handel, die vanaf 1573 nog ernstiger werd, toen Sevilla een monopolie op de transacties met Amerika verwierf.

Na twee eeuwen van heroïsche vervulling van zijn oorlogsmissie verleent Felipe IV het in 1662 met de titel van Stad. Tot de oprichting waren er in de Oude wijk, en het Parte Vieja (Oude Deel) en in de vallei van Urumea slechts kleine woonwijken, die tot de 15e eeuw een langzaam groeiproces doormaakten.

In 1719 werd San Sebastián voor het eerst ingenomen door een machtig Frans leger onder bevel van de hertog van Berwick, die een zwakke stad vond in de vestingwerken en een klein garnizoen met een tekort aan voedsel en munitie. De stad werd bezet door een garnizoen van 2000 Franse soldaten tot 25 augustus 1721, toen het werd geëvacueerd door het Verdrag van Den Haag.

Plaza de la Constitución, de oude stierenvechtring.

Tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog werd San Sebastián in 1808 bezet door Napoleontische troepen. De bezetter was Joseph I (Joseph Bonaparte), soeverein van Spanje, die op 9 juni San Sebastián binnenkomt en de calle Narrica (Narricastraat) afloopt, waar alle ramen gesloten blijven. In juni 1813 belegerden de geallieerden (de Engels-Portugese troepen, onder het directe bevel van Sir Thomas Graham en de hertog van Wellington als opperbevelhebber, met een sterk contingent aan troepen en wapens) de stad. Na enkele dagen van intensieve bombardementen en een eerste mislukte aanval vond de laatste aanval plaats op 31 augustus, door de breuk in de muren, waardoor de Franse troepen gedwongen werden zich terug te trekken naar het kasteel, waar ze op 8 september capituleerden.

De plunderingen door de Anglo-Portugese troepen veroorzaakten een grote brand, waarvan slechts vijfendertig huizen werden gered, die dienden als onderkomen voor de Britse en Portugese officieren. Een straat die tot vandaag de dag de 31 de Agosto Kalea (31 Augustus straat) wordt genoemd ter ere van het feit dat het de enige straat was die van de brand werd gered. De troepen begonnen toen ook met de aanval op het kasteel, evenals de gebouwen ten noorden van Calle de la Trinidad (de kerken van Santa María en San Vicente en de kloosters van San Telmo en Santa Teresa).

De 19e eeuw, tot el Ensanche (de uitbreiding)

Het park van het paleis van Ayete.

Na de oorlog ontmoetten de meest representatieve bewoners elkaar in Zubieta, en besloten de stad opnieuw op te bouwen.

In 1823, tijdens de invasie die bekend staat als de ‘Los cien mil hijos de san Luis‘ (Honderdduizend Zonen van Saint Louis), koos de stad, ondanks de slechte staat van haar verdediging, die nog niet volledig was herbouwd, voor het verzet tegen het Franse absolutistische leger. Deze laatste koos, in plaats van een formele belegering, voor een land- en zeeblokkade die duurde van 9 april tot 27 september, toen de stad capituleerde.

Plan van de Ensanche de Cortázar, een plan naar Amerikaans idee met vierkante of rechthoekige huizen blokken gescheiden door rechtlijnige straten.
Plan van de Ensanche de Cortázar (Uitbreiding van Cortázar), begonnen in de tweede helft van de 19e eeuw en voltooid in 1913, een eeuw na het begin van de wederopbouw van de stad in 1813.

Door de verdeling van het koninkrijk in 52 provincies werd de hoofdstad van Guipúzcoa in San Sebastián gevestigd; tot dan toe was dit afwisselend tussen San Sebastián, Tolosa, Azpeitia en Azcoitia, afhankelijk van waar de bijeenkomsten van de Juntas werden gehouden en waar de corregidor (de vertegenwoordiger van de koning in de provincie) verbleef. Na een nieuwe overdracht aan Tolosa (1844) werd San Sebastian in 1854 uitgeroepen tot hoofdstad van de provincie. Er werd besloten dat de douane terug zou worden verplaatst naar de Ebro en dat San Sebastián zou worden gesloten als haven met het recht om handel te drijven met Amerika.

In de provincie werden twee partijen gevormd, de Carlisten en de Liberalen, de laatsten waren voorstanders van de Grondwet. Ze verdedigden allebei de fueros, maar op verschillende manieren. San Sebastián koos voor het liberalisme, boven het grootste deel van het platteland van Guipúzcoa dat meer voor de Carlisten was.

In 1863, en na een intens debat, werden de muren, die de ontwikkeling van de stad beperkten, afgebroken. Op 4 mei werd, naar aanleiding van een speciaal voor dit evenement georganiseerde mars, de eerste steen verwijderd en in stukken verdeeld onder de gasten op de eerste rij.

San Sebastián veranderde zijn oriëntatie: toen zijn periode als vesting voorbij was, werd het de hoofdstad van de provincie en begon het uit te breiden, zoals blijkt uit het plan van Antonio Cortázar voor de nieuwe stad.

De Belle Époque van Donostiarra

Koningin María Cristina was een sleutelfiguur in de consolidatie van San Sebastián als toeristisch en zomerverblijf voor de bourgeoisie. Verliefd op de stad bracht ze daar elk jaar (behalve in 1898) tussen 1893 en 1928, een jaar voor haar dood, haar zomervakantie door. Het stadsbestuur benoemde haar in 1926 tot Ere-burgemeester van de stad. Er werd ook nog brug, een straat en een hotel naar haar vernoemd.

(Het goede tijdperk van Donostiarra)

Toen koning Alfonso XII de Spanje in 1885 stierf, verhuisde zijn weduwe, koningin Regent Maria Cristina, elke zomer het hof naar San Sebastián, in het Palacio de Miramar. De gemeenteraad van San Sebastián heeft haar, als erkenning voor haar grote werk voor de stad, een ereburgemeester genoemd. Later, al in het midden van de ontwikkeling van de Ensanche Cortázar, die de stad haar huidige architectonische aantrekkingskracht gaf, werd met de bouw van het Casino in 1887 het aantal vakantiegangers vergroot.

Alle opmerkelijke gebouwen van de stad zijn van dit tijdperk (afgezien van de gebouwen die aanwezig waren in het Parte Vieja, de aller oudste), zoals de Catedral de Buen Pastor de San Sebastián (Kathedraal van de Goede Herder in San Sebastiaan), de Escuela de Artes y Oficios (School voor Kunst en Ambacht, nu het hoofdkwartier van het Postkantoor) en het Instituto Peñaflorida (Peñaflorida Instituut, later bezet door de School voor Industriële Ingenieurs en nu het Koldo Mitxelena Cultureel Centrum), het Palacio de Miramar, het Teatro Victoria Eugenia (Victoria Eugenia Theater), het Hotel María Cristina (María Cristina Hotel), de villa’s aan de Paseo de Francia of het Estación del Norte, evenals de rest van de gebouwen in de Área Romántica, allemaal met een uitgesproken Franse stijl die San Sebastián de bijnaam van Klein Parijs of Parijs van het Zuiden opleverde.

De originele Fuente Wallace, die nu op de Paseo de Francia staat.

In 1914, en met het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, werd San Sebastián de meest kosmopolitische stad van Europa. In het Casino ontmoetten alle personages uit het Europese leven elkaar, Mata Hari, Leon Trotski, Maurice Ravel, Romanones, Pastora Imperio, de beroemde stierenvechter, de ostentatieve bankier…; dit waren de tijden van de San Sebastián Belle Époque, en in San Sebastian traden de Franse operettegezelschap, de Russische balletten, operazangers en vele andere beroemde artiesten op.

In 1930 was de stad gastheer van de bijeenkomst van Republikeinse politici die het Pacto de San Sebastián (San Sebastiaanpact) werd genoemd, dat van grote betekenis was in de daaropvolgende komst van de Tweede Republiek op 14 april 1931; in feite werd de eerste Republikeinse regering voor een groot deel gevormd door de kern van politici die deelnamen aan het “pact”. De keuze voor de hoofdstad van San Sebastian was enerzijds te danken aan de nabijheid van de stad bij de Franse Republiek en anderzijds aan het feit dat San Sebastian de zomerhoofdstad van het Hof was. Fernando Sasiaín, de gastheer van het Pact, was de burgemeester van San Sebastian tijdens de Republiek.

Franco’s dictatuur

Catedral del Buen Pastor (van de Goede Herder), gebouwd in 1897.

Aan het begin van de burgeroorlog nam de Baskische nationalist Telesforo Monzón de leiding over het Comité voor de openbare orde, dat was opgericht door de Defensiecommissie van Guipúzcoa en waarin Baskische nationalisten, republikeinen, communisten en socialisten zitting hadden. De regering van Baskenland werd op 7 oktober 1936 gevormd en Telesforo Monzón bezette ook het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Kort na het uitbreken van de Spaanse Burgeroorlog viel San Sebastian op 13 september 1936 in handen van de staatsgreepplotters. De dictatuur hield San Sebastián in de rol van zomerhoofdstad. Franco verbleef in de maanden augustus 1940 tot 1975 in het paleis van Ayete, dat door het stadsbestuur werd gekocht en aan de generaal werd aangeboden. In deze periode werd de Raad van Ministers daar gehouden.

In 1946, tijdens het mandaat van Rafael Lataillade Aldecoa, werd het Gran Casino gerecupereerd om het om te vormen tot het stadhuis.

In 1953, en op initiatief van een groep kooplieden in de stad, werd het Internationale Filmfestival van San Sebastián geboren, met als tweeledig doel het zomerseizoen in de hoofdstad van San Sebastián te verlengen en de culturele activiteit en glamour die sinds de Burgeroorlog verloren waren gegaan terug te brengen naar San Sebastián. Het succes van de eerste editie leidde ertoe dat de dictatuur de leiding nam over het evenement, dat geleidelijk aan gewicht en prestige won totdat het een van de belangrijkste culturele evenementen werd met de grootste buitenlandse projectie in Spanje, en een van de beste filmfestivals ter wereld, de scène van enkele historische filmpremières en een ontmoetingsplaats voor veel van de belangrijkste sterren van de zevende kunst.

Moderne ontwikkeling

Een ingekleurde zwart/wit foto van de haven van San Sebastián in 1890.
Uitzicht over de haven van San Sebastián in 1890.

In 1955 begon het tweede en belangrijkste proces van verbreding van de stad, in wat men Ensanche de Amara noemde, waardoor een wijk met dezelfde naam ontstond (een naam die zinspeelde op de moerassen die er lagen voordat het werd gebouwd). Een van de eerste stappen in de bouw van de Ensanche was de verhuizing van de in het centrum gelegen Escuela de Artes y Oficios y Comercio (School voor Kunst en Ambacht en Handel) naar nieuw gebouwde scholen, evenals het Instituto Peñaflorida, dat werd omgedoopt tot het Instituto Usandizaga in de vrouwenafdeling. Er kan worden gesteld dat het consolidatieproces van het Amara-district in 1993 is voltooid met de bouw van het Anoeta-stadion en de totale renovatie van de sportstad (gelegen in Amara).

Na beide uitbreidingen heeft de stad haar hoofdas geconsolideerd, waar omheen zij zich blijft uitbreiden, zij het in een veel trager tempo. Vandaag de dag zijn de prioriteiten van de stad de verbetering van de infrastructuur (versterking van de luchthaven, betere spoorwegverbindingen, verbetering van de wegen), het herstel van de perifere wijken, het onderhoud en de bevordering van het toerisme, de belangrijkste bron van inkomsten, en tot enkele jaren geleden de strijd tegen het ETA-terrorisme en het straatgeweld, die de stad zwaar hebben geteisterd. Stedelijke groei moet worden gecombineerd met zorg voor het milieu, de strijd op gemeentelijk niveau tegen klimaatverandering en duurzaamheid. Als gevolg van de inspanningen in deze richting werd San Sebastian in 2008 door de Federación Española de Municipios y Provincias (Spaanse Federatie van Gemeenten en Provincies) uitgeroepen tot de meest duurzame stad van Spanje.

Op de Avenida de la Libertad, de belangrijkste economische en commerciële slagader van de stad, hebben meer dan 20 bankinstellingen hun hoofdkantoor en kantoren.

Toen de dictator Francisco Franco stierf, werd in 1978 een ‘beheermaatschappij‘ opgericht, voorgezeten door de socialist Ramón Jáuregui, om de gemeentelijke instellingen te leiden tot de eerste gemeenteraadsverkiezingen van de democratie in 1979. Bij deze verkiezingen won de PNV (Baskische Nationalistische Partij die zowel in Spanje (Baskenland en Navarra) als in Frankrijk (Frans-Baskenland) actief is) en de eerste burgemeester van het nieuwe democratische toneel was Jesús María Alkain. Hij werd in 1983 opgevolgd door Ramón Labayen, eveneens van de PNV, die op zijn beurt in 1987 werd vervangen door de nationalist Xabier Albistur, van Eusko Alkartasuna (een politieke partij met Baskische sociaal-democratische en nationalistische en onafhankelijkheidsideologie , actief in zowel Spanje als Frankrijk). In het kader van de sterke industriële reconversie die Baskenland in de jaren tachtig onderging en het klimaat van interne spanningen, werd San Sebastian volgens sommige berichten in die tijd de stad met het hoogste percentage drugsverslaafden ter wereld. De socialist Odón Elorza, van de Partido Socialista de Euskadi (PSE) (Socialistische Partij van Euskadi), bereikte het ambt van burgemeester in 1991, ondanks het feit dat hij de kandidaat van de op twee na meest gestemden was, dankzij de steun van de PNV en de PP. Op 23 januari 1995, aan de vooravond van de gemeenteraadsverkiezingen in mei, vermoordde de terroristische groepering ETA de locoburgemeester, Gregorio Ordóñez, de kandidaat van de Volkspartij. Ordóñez had zijn verkiezingsresultaten in Baskenland geleidelijk verbeterd. Na zijn moord heeft de kandidaat van de Socialistische Partij, Elorza, zijn positie als meest gekozen kandidaat herbevestigd en vanaf dat moment tot aan zijn nederlaag bij de gemeenteraadsverkiezingen van 22 mei 2011 onafgebroken de functie van burgemeester van de stad bekleed.

Demografie


De bevolking van San Sebastián is in de loop van de 20e eeuw geleidelijk gegroeid. Tussen 1900 en 1930 was de groei regelmatig en verdubbelde deze in de amper 35 jaar tussen 1930 en 1965. Deze opleving van de bevolkingsgroei werd getemperd door een tragere groei vanaf de jaren zeventig, waarbij de bevolking eind jaren tachtig voor het eerst in de eeuw daalde als gevolg van de algemene daling van het geboortecijfer in het hele land.

De huidige bevolkingsgroei is traag, hoewel het fenomeen van de immigratie, dat in de stad nog in de kinderschoenen staat (volgens de Sociedad de Fomento del Ayuntamiento de San Sebastián vormden de immigranten in 2006 5% van de geregistreerde bevolking), zou kunnen leiden tot een toename van de bevolkingsgroei. Volgens de laatste gegevens bedroeg de totale bevolking op 1 januari 2009 185.357 inwoners, waarvan 97.192 vrouwen (53%) en 86.116 mannen (47%).

Gemeenten in het grootstedelijk gebied


59,86% van de bevolking van Guipúzcoa (Hendaye niet meegerekend, omdat het niet in Guipúzcoa ligt) is geconcentreerd in het grootstedelijk gebied, dat 436.500 inwoners telt.

Municipio Comarca Bevolking (2017) Geb. in km² Inw/km² Afst. tot centrum
San Sebastián
San Sebastián Comarca de San Sebastián 187.415 60,9 3060,8
Irún Bajo Bidasoa 62.401 42,4 1458,8 17 km
Rentaria Comarca de San Sebastián 39.471 32,3 1222,5 6,9 km
Zarauz Urola Costa 23.323 14,8 1562,0 15 km
Hernani Comarca de San Sebastián 20.354 39,8 502,5 6 km
Lasarte-Oria Comarca de San Sebastián 18.380 6.0 3022,6 6,7 km
Fuenterrabia Bajo Bidasoa 16.828 28,6 595,5 19 km
Pasajes Comarca de San Sebastián 16.156 11,3 1419,4 4,6 km
Andoáin Comarca de San Sebastián 14.637 27,2 539,5 11,6 km
Hendaya Distrito de Bayona (Frankrijk) 16.484 7,9 2053,8 19 km
Oyarzun Comarca de San Sebastián 10.293 59,7 172,4 10,6 km
Urnieta Comarca de San Sebastián 6.168 22,4 278,7 8,1 km
Lezo Comarca de San Sebastián 6.122 8,6 701,4 7 km
Usúrbil Comarca de San Sebastián 6.174 25,6 240,2 7,6 km
Orio Urola Costa 6.022 9,8 597,0 11 km
Astigarraga Comarca de San Sebastián 6.532 11,9 510,2 5,3 km
Totaal   456.778 409,2 1.116,2  
Deze gegevens corresponderen met die van 2019

Wijken

Sinds 2003 heeft de gemeenteraad van San Sebastian de stad officieel verdeeld in 17 districten:

Alza (Baskisch: “Altza”). Het is de meest oostelijke wijk van de stad, grenzend aan de buurgemeente Pasajes, en een van de dichtstbevolkte. Alza was enkele jaren een zelfstandige gemeente, maar werd in 1940 weer bij San Sebastian gevoegd. Tussen de jaren zestig en tachtig van de vorige eeuw maakte het gebied een grote groei door en vormde het de belangrijkste stadsuitbreiding van de stad, met hoogbouw voor de arbeidersklasse, voornamelijk immigranten uit andere regio’s van Spanje. De huidige wijk Alza omvat slechts een deel van de voormalige gemeente Alza, namelijk het gedeelte tussen de AP-8 en de haven van Pasajes, dat van de rest van de stad is gescheiden door het knooppunt AP-8 met het oosten van de stad.

Amara Nuevo (in het Baskisch: “Amara Berri”). Het is de belangrijkste woonwijk van de stad. Het is een redelijk nieuwe woonwijk die werd gebouwd ronde de jaren ’60 van de vorige eeuw. Ten zuiden van deze wijk ligt de sportstad Anoeta, waartoe ook het Anoeta Municipal Stadium (Royal Football Society) behoort. Opmerkelijk zijn ook de hotelfaciliteiten. Bevolking in 2019: 25.618 inwoners.

De Puente de María Cristina (brug María Cristina), met op de achtergrond de Estación del Norte en Tabacalera, verbindt het centrum met de wijk Eguía.

Añorga. Buurt gelegen aan de rand van San Sebastián, halverwege de stad Lasarte-Oria. Het is gescheiden van het stadscentrum en de communicatie ermee is problematisch door de N-1 weg. Bevolking in 2019: 1769 inwoners.

Ategorrieta-Ulia. Een woonwijk bestaande uit statige villa’s, die in hun beginperiode werden bewoond door de rijke bevolking van de stad.

Hoofdkwartier van de Diputación Foral de Guipúzcoa (Provinciale Raad van Guipúzcoa) op de Plaza de Guipúzcoa.

Ayete. (in het Baskisch: “Aiete”). Een overwegend residentiële wijk gelegen op een kleine heuvel in het centrum van de stad. In deze buurt vindt u het Palacio de Ayete (in het Ayete Park) en het Palacio de Arbaizenea. Bevolking in 2007: 12 931 inwoners.

De San Sebastian wijk Zubieta ligt in een landelijke omgeving op korte afstand van Lasarte..

Centro (in het Baskisch: “Erdialdea”). De huidige vorm ontstond in het midden van de 19e eeuw (nadat de muren werden gesloopt in 1864) en is het resultaat van de fusie van twee projecten die door de architecten Cortázar en Saracibar werden ontworpen. Het algemene plan is overgenomen van de architect Cortázar en de Boulevard die het Parte Vieja (Oude Deel) en de Nueva Ensanche (Nieuwe Verbreding) verbindt is overgenomen van de architect Saracibar. Op dit eerste project zijn tal van variaties aangebracht (zoals de Plaza del Buen Pastor, om de nieuwe kerk van hetzelfde kerkgenootschap onderdak te bieden; Calle Prim, la Calle Easo, etc.) Het stadscentrum en de “km 0” van de wegen van Gipuzkoa lagen in dit gebied (op de kruising van de Avenida de la Libertad, een van de belangrijkste straten van de stad en het economische centrum, met de Calle Hernani). Het orthogonale of rasterplan is typerend voor het modernisme, dat gebouwen organiseert in rasters en loodrechte straten. In feite wordt het centrum van San Sebastian in architectonisch opzicht beschouwd als vergelijkbaar met dat van Barcelona, Bilbao of Parijs. Bevolking in 2019: 13.989 inwoners.

Eguía. (in het Baskisch: “Egia”). Gescheiden van het stadscentrum door de spoorwegen, bevat het ’t parque de Cristina Enea en het cementerio de Polloe ( Polloe-begraafplaats). Het oude Atocha voetbalveld lag in deze buurt. Bevolking in 2019: 14.956 inwoners.

El Antiguo (in het Baskisch: “Antigua”). De eerste menselijke nederzetting in de stad ontstond in deze buurt. In het begin werd het bevolkt door arbeiders, maar vandaag de dag dient het als woonwijk en als toeristische accommodatie in het gebied dat het dichtst bij de baai van La Concha ligt. Bevolking in 2019: 17.125 inwoners.

Gros. Een buurt met veel commerciële activiteit gelegen op de oostelijke oever van de Urumea rivier. De uitbreiding van het strand van Zurriola en de oprichting van het Palacio de Congresos (conferentiecentrum) en het Auditorio Kursaal (auditorium van Kursaal) hebben het strand economisch
en sociaal nieuw leven ingeblazen. Bevolking in 2019: 20.093 inwoners.

Uitzicht op het strand van La Concha vanuit de tuinen van Alderdi Eder, voor het stadhuis.

Ibaeta. Uitbreiding van het gebied, zowel voor industrieel als voor residentieel gebruik. De universiteitscampus van de Universidad de País Vasco (Universiteit van Baskenland) en de technologiecampus (Tecnun) van de Universidad de Navarra (Universiteit van Navarra) bevinden zich in deze buurt. Bevolking in 2019: 9.856 inwoners.

Inchaurrondo (in het Baskisch: “Intxaurrondo”). Verdeeld in zijn oude en nieuwe delen (zuiden en noorden), concentreert het zich op een groot deel van de bevolking van San Sebastián. Het is een bij uitstek residentiële wijk gelegen op een kleine heuvel, vroeger behorend tot de gemeente Alza. Bevolking in 2019: 17.000 inwoners.

Loyola (in het Baskisch: “Loiola”). De Gobierno Militar (militaire bewind) bevindt zich in deze buurt. Nog niet zolang geleden heeft men de oevers van de rivier Urumea ter hoogte van Loyola uitgebreid met woonkernen.
Bevolking in 2019: 4.459 inwoners.

Martutene. Buurt waar de gelijknamige gevangenis zich bevindt. Het werd, samen met Loyola, gerenoveerd en verbeterd. Bevolking in 2019: 2.712 inwoners.

Het strand van La Concha, waarvan de breedte sterk varieert afhankelijk van de getijden.

Miracruz-Bidebieta. Dit is een van de nieuwste buurten in de stad. Het grenst aan Pasajes en is het voorwerp van verschillende structurele hervormingen die gericht zijn op het verbeteren van de kwaliteit van het leven en de diensten. Ze heeft een bevolking van ongeveer 7.200 inwoners.

Miramon-Zorroaga (in het Baskisch: “Miramon-Zorroaga”). Grenzend aan de gemeente Hernani, is deze wijk de thuisbasis van het San Sebastián Technologiepark en het Donostia-ziekenhuis. Bevolking in 2007: 1664 inwoners.

Zubieta. Buurt gedeeld met Usúrbil. Deze wijk is verdeeld over de gemeenten San Sebastian en Usúrbil. Het bevat de sportfaciliteiten van de Real Sociedad de Fútbol (Royal Football Society), evenals het Hipódrome de San Sebastián (San Sebastián Hippodrome).

Andere buurten die van oudsher door Donostianen worden geïdentificeerd, maar door het stadsbestuur officieel als onderdeel van het stadscentrum worden beschouwd.

Amara Viejo (in het Baskisch: “Amara Zaharra”). Een wijk die aan het einde van de 19e eeuw ontstond met de ontwikkeling van de spoorlijn. De bewoners van deze wijk hebben een van de hoogst gemiddelde leeftijden in de stad.

Uitzicht op de Kursaalbrug, met op de achtergrond het Hotel María Cristina (links) en het Victoria Eugenia Theater (rechts), vanaf de Urumea rivier.

Miraconcha. (in het Baskisch: “Mirakontxa”). De bevoorrechte ligging (tegenover de baai van La Concha) heeft sinds het einde van de 19e eeuw de configuratie ervan geconditioneerd als een luxueuze woonwijk. Het wordt voor het grootste deel ingenomen door herenhuizen die omgeven zijn door groene ruimten. Het is ontstaan als antwoord op de vraag naar kwaliteitsvolle secundaire woningen voor de mensen die in die tijd hun zomers in San Sebastian doorbrachten en door hun adellijke klasse. Ook het Palacio Municipal de Miramar, een voormalig koninklijk paleis, bevindt zich in dit gebied.

Parte Viaja (in het Baskisch: “Alde Zaharra”). Dit is de tweede oudste wijk van de stad, na El Antiguo, en waar de vissershaven zich bevindt. Volgens een oude traditie zijn de inwoners verdeeld in Joxemaritarras (die gedoopt zijn in de kerk van Santa María) en Koxkeros (die gedoopt zijn in de kerk van San Vicente). Vanuit deze buurt kunt u de Mount Urgull bereiken.

Riberas de Loyola (in het Baskisch: “Loiolako Erriberak”). Tussen de wijken Loyola en Amara is het een wijk die momenteel in aanbouw is. Het maakt officieel deel uit van het Amara Nuevo district.

Enclaves

San Sebastián heeft drie enclaves:

Landarbaso. Landelijk gelegen tussen Astigarraga en Rentería. Het zijn enkele boerderijen die samen 19 inwoners tellen.

Urdaburu. Gelegen naast de grens met Navarra. Het is onbewoond.

Zubieta. Buurt gedeeld met Usúrbil. Deze wijk is verdeeld over de gemeenten San Sebastian en Usúrbil. Het bevat de sportfaciliteiten van de Real Sociedad de Fútbol (Royal Football Society), evenals het San Sebastian Hippodrome.

Naast deze exclaves is het gemeentebestuur van San Sebastian eigenaar van het landgoed Articuza, gelegen op het grondgebied van Navarra, binnen de gemeente Goizueta. Er is daar een stuwmeer (het is het meest regenachtige punt van het Iberisch schiereiland) en het heeft een grote ecologische waarde. De oppervlakte is 37 km² (wat overeenkomt met meer dan de helft van het gemeentelijke gebied van San Sebastian).

Kunst en cultuur


Festivals

De Kursaal, door Rafael Moneo (architect), gefotografeerd vanuit het Victoria Eugenia Theater.

De festivals zijn een van de belangrijkste kenmerken van de stad. Film- en muziekwedstrijden zijn talrijk in de stad, en sommige hebben een groot internationaal prestige.

Festival Internacional de Cine de San Sebastián
Het interieur van het Kursaal auditorium tijdens het festival van 2006.

Vanaf 1953 organiseert San Sebastián één van de belangrijkste filmfestivals. Een festival van hoge categorie en erkend door de Fedération International des Associations de Producteurs de Films (FIAPF). De sterren die in grote getallen naar het festival komen verblijven meestal in het belangrijkste hotel van San Sebastián, het María Cristina hotel. De ceremonies worden, gescheiden door de Urumea rivier, gehouden in het Palacio de Congreso y Auditorio Kursaal. Eerder werden de openings- en sluitingsgala’s gehouden in historische Victoria Eugenia theater. De afgelopen 70 jaar is het festival door de belangrijkste filmsterren bezocht, onder hen bevonden zich Alfred Hitchcock, Audrey Hepburn, Elizabeth Taylor, Steven Spielberg, Luis Buñuel, Bette Davis, Gregory Peck, Al Pacino, Michael Douglas, Francis Ford Coppola, Anthony Hopkins, Robert De Niro, Bernardo Bertolucci en Woody Allen, wiens film Melinda & Melinda (2004) zijn wereldpremière had op het Festival. Veel van de beroemdheden, waaronder Allen, ontvingen de Donostia Award, de prijs van het festival, als erkenning voor hun filmcarrière.

Het Jazzfestival van San Sebastián

Ook wel bekend als Jazzaldia. Het werd opgericht in 1966 en is momenteel een van de toonaangevende jazzfestivals in Europa. Het is het oudste jazzfestival van Spanje. Het wordt jaarlijks in juli gehouden en de gebruikelijke locaties zijn de terrassen van het Kursaal, het Zurriola strand, Plaza de la Trinidad in de Parte Vieja, en het Victoria Eugeia Theater.

Het Quincena Musical de San Sebastián

Het is een festival dat in 1939 werd opgericht en dat gewijd is aan de klassieke muziek. Gedurende bijna een anderhalve maand zijn er dagelijks concerten in het Kursaal en het Victoria Eugenia Theater en in andere zalen, zoals Chillida-Leku.

De Feria

Het is een theaterbeurs die sinds 1988 wordt gehouden, ondanks het feit dat deze beurs zelf al enkele jaren niet meer georganiseerd wordt. vinden er naast de voorstellingen die in de stadstheaters worden gehouden, ook optredens plaats van theatergroepen in de straten van San Sebastián. Dit alles in een poging om het theater dichter bij het grote publiek te brengen. In 2008 heeft het zijn huidige naam aangenomen en heeft het een belangrijke stap gezet in de richting van internationalisering.

Concurso-Festival Internacional de Fuegos Artificiales de San Sebastián

De grote San Sebastián Vuurwerkwedstrijd, werd voor de eerste keer gehouden in 1964. Het is de oudste vuurwerkwedstijd in het Westen en een van de belangrijkste ter wereld. Het wordt gehouden tijdens de Semana Grande (Grote Week) in augustus. Elke avond lanceert een ander pyrotechnisch bedrijf het vuurwerk vanuit de jardines Alderdi Eder boven de baai van La Concha.

Semana de Cine Fantástico y de Terror

De week van fantasie- en griezelfims is voor het eerst in 1990 door het stadsbestuur georganiseerd.

Festival de Cine y Derechos Humanos

Dit festival van Film en Mensenrechten is in 2003 voor het eerst van start gegaan. Het zijn premières of vertoningen van films van andere festivals die nauw verband houden met de mensenrechten en allerlei sociale kwesties. Georganiseerd door de gemeenteraad in samenwerking met het Staatssecretariaat voor Samenwerking en diverse NGO’s. Sinds 2010 kent Amnesty International een speciale prijs toe aan een van de gepresenteerde films.

Het Palacio de Miramar (1893), dat eigendom is van de gemeente, is de zetel van de zomercursussen van de Universiteit van Baskenland en van Musikene.
Surfilm Festival

Dit is een jonge en moderne tentoonstelling van films en korte films die rond het surfen zijn geschoten, wat de aantrekkingskracht van de stad voor de organisatie van evenementen in verband met deze sport en voor de beoefening ervan versterkt.

Street Zinema

Een onafhankelijk audiovisueel festival, geïnitieerd met de hulp van het cultureel centrum Arteleku, dat de massale videoproductie van skateboarden en andere culturele evenementen in de stedelijke context analyseert.

San Sebastián 2016

 

San Sebastian was de Culturele Hoofdstad van Europa in 2016 en kreeg deze titel officieel toegekend op 28 juni 2011, nadat het definitieve project werd geëvalueerd door de Spaanse en Europese jury die verantwoordelijk waren voor de beraadslagingen. Dit was het succesvolle hoogtepunt van een driejarig proces dat in 2008 begon toen alle fracties van de stad het initiatief van de toenmalige socialistische burgemeester Odón Elorza steunden om de kandidatuur van de stad officieel te presenteren. In september 2010 heeft de stad de eerste selectiefase doorstaan en uiteindelijk in juni 2011 de titel behaald. De hoofdstad van Donostia-San Sebastian zou de rol van de cultuur bij het herstel van het samenleven en de oplossing van de sociale problemen die voortvloeien uit het terrorisme en de politieke en culturele verdeeldheid van de Donostia-San Sebastian-maatschappij en, in het algemeen, van de Baskische maatschappij, onderzoeken.

Aditoria en theaters

De hoofdingang van het Victoria Eugenia Theater.

Teatro Victoria Eugenia: Het is een theater in de stad San Sebastian (Spanje). Het is ontworpen door de architect Francisco de Urcola en werd ingehuldigd in 1912. Het was het decor voor belangrijke premières van de zarzuela en voor alle edities van het Internationale Filmfestival van San Sebastian tot 1999, toen het theater het toneel was voor evenementen als de wereldpremières van de films Vertigo en North by Northwest van Alfred Hitchcock. Tussen 2001 en 2007 onderging het theater zijn meest ingrijpende verbouwing. Gedurende de hele eeuw van zijn geschiedenis is het het epicentrum van het culturele leven van de stad geweest en is het een van de meest actieve en belangrijke theaters van Spanje geworden.

Teatro Principal: het is de oudste van de theaters in San Sebastián. Het werd ingehuldigd in 1843 en kreeg zijn huidige vorm aan het einde van de 19e eeuw. Naast de gebruikelijke toneelstukken, waarvan sommige op de Theaterbeurs worden gepresenteerd, worden hier de meeste voorstellingen van de Horror- en Fantasyfilmweek, het Film- en Mensenrechtenfestival en enkele films van het Filmfestival vertoond.

Musea

Aquarium: het Aquarium van San Sebastián ligt aan de kade naast de Paseo Nuevo. Het heeft een belangrijke historische collectie, evenals een moderne uitbreiding met een glazen doorgang waarbij men onder het aquarium door loopt en de vissen bovenlangs zwemmen.

Gemeentelijk museum van San Telmo (16e eeuw), een klooster dat in 1932 werd omgebouwd tot museum.

Museo San Telmo: eigendom van de gemeente en gevestigd in een voormalig 16e eeuws klooster. Het is in 2011 heropend na enkele uitbreidings- en renovatiewerkzaamheden. Het herbergt zowel oude als 20e eeuwse kunstvoorwerpen, maar ook archeologische, etnografische en designvoorwerpen.

Tabakalera: voormalige tabaksfabriek en toekomstig hoofdkwartier van het Internationaal Centrum voor Hedendaagse Cultuur.

Tabakalera, toekomstig internationaal centrum van de hedendaagse cultuur.

Museo Chillida-Leku: gelegen in de naburige stad Hernani, het herbergt de grootste collectie werken van de San Sebastiaanse beeldhouwer Eduardo Chillida. Dit is een van de belangrijkste toeristische attracties in de stad, Het is een tijdje gesloten geweest als gevolg van economische problemen, wat tot grote controverse heeft geleid, maar als het goed is is het nu weer open. Dit is de website van het museum. http://www.museochillidaleku.com/

Museo Rezola Cement: gelegen in de wijk Añorga, tegenover de Fábrica de Cementos Rezola. Het gebouw is ontworpen door de architect Luis Peña Ganchegi en heeft als hoofdthema het belang van cement in de westerse beschaving.

Museo de Ciencia Eureka!: gelegen in het Parque Tecnológico de San Sebastián (San Sebastian Technologiepark (Miramon)). Een ruimte voor alle doelgroepen: een permanente tentoonstelling met 160 interactieve modules, een ultramodern digitaal Planetarium en een ruimte met achtbaan, F1- en vluchtsimulatoren, enz.

Gastronomie


Er wordt gezegd dat San Sebastián de stad is met de meeste Michelin-sterren per vierkante meter ter wereld. Het is zelfs de enige stad ter wereld, samen met Parijs, die drie restaurants met drie sterren heeft, de hoogste classificatie. Deze gastronomie is een van de belangrijkste toeristische trekpleisters van de stad. Als vertegenwoordigers van de Nieuwe Baskische Keuken hebben prestigieuze chef-koks zoals Juan Mari Arzak, Pedro Subijana of Martín Berasategui, alle drie hun drie sterren restaurants in San Sebastián. Ook zeer populair zijn de pintxo-bars in het Oude Deel, culinaire miniaturen.

Juan Mari Arzak 
Pedro Subijana
Martín Berasatequi
Karlos Arguinano
Andoni Luis Aduriz
Eneko Atxa

Momenteel wordt het Mugaritz restaurant, van Andoni Luis Aduriz, beschouwd als een van de beste ter wereld. Het ligt tussen Astigarraga en Rentería, op slechts 10 km van het centrum van San Sebastián.

De pintxos (tapas) van Donostia-San Sebastián, uitgestald in en op de vitrines op de bar.

Feestdagen en het nachtleven


De belangrijkste feestdagen

Het belangrijkste festival van de stad is de Tamborrada, dat wordt gevierd op 20 januari, de dag van San Sebastián. In de nacht van 19 op 20 januari vult het Plaza de la Constitución in de Parte Vieja zich met Donostianen die zich verzamelen rond het podium waar de tamborrada van de Sociedad Gaztelubide zich bevindt, om de vlag te hijsen en de festiviteiten te beginnen. Gedurende de hele ochtend van de 20ste januari lopen er Tamborrada-kinderparades, met meer dan vijftig kindergroepen uit San Sebastán, en tijdens de 24 uur van het festival circuleren er honderd tamborrada’s voor volwassenen. En om middernacht strijkt de Unión Artesana de vlag op het Plaza de la Constitución ter afsluiting van het festival. Dit is een festival met historische wortels dat aan het einde van de 19e eeuw is ontstaan. De gespeelde muziek, waaronder het volkslied van de stad (Marcha de San Sebastián, waarvan de tekst is geschreven door Serafín Baroja, vader van Pío Baroja, eveneens uit San Sebastian), is geschreven door Raimundo Sarriegui, oorspronkelijk voor piano, en is later bewerkt voor band.

Tussen het bovengenoemde San Sebastian-festival en de carnaval zijn er verschillende culturele en volksfeesten, waaronder het Caldereros-festival, dat op de zaterdag het dichtst bij de Virgen de la Candelaria wordt gehouden en dat probeert te herinneren aan de doortocht van nomadenstammen door San Sebastián. Een andere festiviteit wordt gehouden op een dag na Caldereros, onder de naam Iñudes eta Artzaiak, een volledig carnavaleske viering, waar ze zich verkleden, als burgemeester, bisschop, bakker, mikelete, verzorgers, herders…

Los Gigantes y Cabezudos (grote poppen en grote koppen) van de stad tijdens hun Semana Grande.

In augustus wordt in de week van de 15e (de Assumptie, Rooms-katholieke feestdag op 15 augustus) de Semana Grande (de Grote Week) van San Sebastián gevierd, het grote zomerfeest van de stad. Onder de verschillende activiteiten die worden georganiseerd, vormen de Internationale Vuurwerkwedstrijd en de optocht van Gigantes y Cabezudos (de Reuzen en Grote Koppen) een hoogtepunt.

Eind augustus en begin september worden de Euskal Jaiak (Baskische Festivals) gehouden, die sinds de jaren twintig van de vorige eeuw in verschillende vormen en niet zonder onderbrekingen worden gevierd. Ze zijn een optelsom van culturele, sportieve en feestelijke evenementen die verband houden met de Baskische cultuur en die gedurende de laatste maand van de zomer worden geprogrammeerd. Het belangrijkste evenement is de viering van de Bandera de la Concha (La Concha Vlag), de allerbelangrijkste roeiwedstrijd die in de Golf van Biskaje wordt gehouden. Dit gaat verder dan de strikt sportieve sfeer, aangezien de stad zich vult met tienduizenden supporters van de deelnemende teams in een feestelijke sfeer. De kwalificatierondes worden gehouden op een donderdag en de Vlag (Bandera) zelf op de volgende twee zondagen in twee rondes. Op het programma van de Euskal Jaiak staat de viering op 31 augustus ter nagedachtenis aan de brand die de stad in 1813, tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog, verwoestte en die slechts één straat liet staan, de oudste van de stad:  calle 31 de Agosto, in de wijk Parte Vieja. Deze gebeurtenis wordt herdacht met een ontroerende fakkeltocht langs deze straat. Een ander hoogtepunt is de ”Sagardo Eguna” (Ciderdag) die meestal op de zaterdag voor de tweede zondag van de regatta’s wordt gehouden en die een groot aantal parallelle feestelijke activiteiten aan de festiviteit zelf toevoegt.

21 december is het dia de Santo Tomás (Sint Tomas-dag). Op deze dag kunt u overal in de stad kraampjes zien waar handgemaakte producten worden verkocht, waarvan de belangrijkste het typische eten van de dag zijn, talo (een soort pittige worst), chistorra (of txistorra, in het Baskisch) en cider. De kraampjes in kwestie bevinden zich meestal op plaatsen zoals de Plaza de Guipúzcoa of de Plaza de la Constitución van de stad, en worden meestal bemand door organisaties of groepen schoolkinderen.

Het nachtleven

De speciale nachtverlichting van het Kursaal.

Het nachtleven van de stad concentreert zich op verschillende punten: het Parte Vieja, het gebied rond de Calle de los Reyes Católicos naast de kathedraal de Buen Pastor en de discotheken in de baai van La Concha en het strand van Zurriola.

Het Parte Vieja is de thuisbasis van verschillende groepen jongeren van alle leeftijden, waarvan velen naar de disco’s van La Concha gaan nadat de bars in het gebied zijn gesloten. De drie discotheken in de baai verwelkomen alle soorten publiek, hoewel ze beschouwd worden als discotheken voor de beter gestelde. Deze drie clubs, voornamelijk die in het gebouw van ‘Real Club Náutico’ van San Sebastián en naast het kuuroord van La Perla, zijn de gastheer van de feesten van het Internationaal Filmfestival. Andere uitgaansmogelijkheden zijn het café in het Victoria Eugenia Theater, de discotheek aan de oever van het strand van Zurriola, het recreatiecentrum Illumbe dat gevormd wordt door de arena en een winkelcentrum met pubs, restaurants en discotheken, of de eerder genoemde bars in het stadscentrum rond de kathedraal.

Toerisme

San Sebastián is een belangrijke toeristische bestemming in zowel Spanje als Europa. Internationale krantenverwijzingen naar de toeristische attracties van de stad zijn aan de orde van de dag. San Sebastián werd door de Engelse krant The Guardian gekozen als “een van de vijf beste zomersteden” ter wereld, samen met Berlijn, Stockholm, New York en Amsterdam.

El Peine delo Viento XV (De Windkam XV), in het Baskisch Haizearen orrazia genoemd, is een groep beeldhouwwerken van Eduardo Chillida op een architectonisch werk van de Baskische architect Luis Peña Ganchegui. Hier zien we een van de kunstwerken, het lijkt op een hele grote nijptang, gemonteerd op een rotsblok in de zee.
El Peine del Viento, op de hellingen van de berg Igueldo en naast de baai, is een van de symbolen van de stad.
Uitzicht op een deel van de baai van La Concha vanaf de Peine del Viento in Chillida.

Een van de belangrijkste toeristische attracties van de stad is de gastronomie. Dat geldt ook voor de zomerfestivals (Jazzfestival, Musical Fortnight (klassieke muziek) en het Filmfestival). De baai van La Concha, begrensd door zijn karakteristieke reling, is het toeristische symbool van San Sebastian. In het midden van de baai ligt ‘la perla de La Concha’ (de parel van De Schelp), het eiland Santa Clara.

Het eiland Santa Clara en de baai van La Concha vanaf de Peine del Viento.

Naast het strand van Ondarreta, en na de promenade die aan de baai grenst tot het einde, bereikt u de Peine del Viento (Windkam), een beeldhouwwerk dat door Eduardo Chillida is gemaakt en dat eveneens als een symbool van de stad wordt gezien. In westelijke richting langs de Paseo de La Concha ligt het unieke Miramar-paleis, dat in 1893 door het Spaanse koninklijke huis in Engelse stijl werd gebouwd en in de jaren ’70 van de vorige eeuw aan de gemeenteraad werd verkocht. De voor het publiek toegankelijke paleistuinen bieden een spectaculair uitzicht op de baai, evenals het pretpark Monte Igueldo, een klein pretpark uit het begin van de 20e eeuw van waaruit men een prachtig uitzicht op de baai heeft. Vanaf de Peine del Viento tot Mompás, loop je een route langs de kust en onderlangs de berg Ulía naar het oostelijke einde van de stad. Dat houdt in dat je, langs de baai van La Concha, de kleine haven, de Paseo Nuevo, de riviermonding en de strandpromenade van Zurriola, een route loopt van een ongeveer zeven kilometer lange promenade zonder ook maar een verkeerslicht tegen te komen.

Wandelingen door het stadscentrum. De zogenaamde ‘Área Romántica de la Belle Époque‘, waarvan de hoofdstraten volledig autovrij zijn, en langs de Urumea rivier, is een ander sterk punt van het toeristische aanbod van San Sebastian. De gebouwen van de Provinciale Raad van Guipúzcoa (geïnspireerd op het gebouw van de Parijse Opera), de Kathedraal de Buen Pastor en de gebouwen van het Postkantoor en het Cultureel Centrum Koldo Mitxelena, gelegen op hetzelfde plein, of het Stadhuis (voorheen het casino) zijn het vermelden waard. In het Parte Vieja zijn het San Telmo Museum, de kerk van Santa María en de parroquia de San Vicente het vermelden waard. Naast de monding van de rivier liggen het Victoria Eugenia Theater en het María Cristina Hotel, die een van de meest aantrekkelijke monumenten van de stad vormen. Als u de rivier oversteekt via de brug van María Cristina, de meest in het oog springende brug van San Sebastián, vindt u het station del Norte en de puur Franse villa’s die aan de rand van de rivier liggen.

Panoramisch uitzicht op de baai van La Concha ’s nachts.

Naar boven

Verwant aan dit onderwerp:

Dit was een van de verhalen in de niet commerciële (Non-Commercial) website spaanseverhalen.com. De verhalen in deze website zijn niet statisch, regelmatig worden de verhalen aangepast, kijk hiervoor naar deze mededeling:

        • Laatst bijgewerkt 2022-08-06

Coralma*

Spaanse Verhalen.  https://spaanseverhalen.com

Bronvermelding en verwijzingen:
De vaak buitenlandse teksten van Wikipedia zijn beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen. Ik heb deze teksten vertaald, gemengd, en vaak aangevuld met eigen kennis en ervaring, opgedaan in de periode dat ik in Spanje woon en aan deze artikelen werk.
Ook andere bronnen zijn opgenomen, dat kunnen zaken zijn die ik, tijdens het onderzoek naar de artikelen, gelezen heb en in deze teksten verwerkt heb.

Deze teksten zijn beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen 3.0. CC BY-SA 3.0

Andere verwijzingen zijn:

De foto’s/afbeeldingen zijn gelicenseerd onder  Wikimedia Creative Commons: CC0 1.0CC BY 1.0 ,  CC BY-SA 1.0 ,  CC BY 2.0 , CC BY-SA 2.0CC BY-NC-SA 2.0,   CC BY 2.5 , CC BY-SA 2.5, CC BY 3.0CC BY-SA 3.0 , CC BY 4.0, CC BY-SA 4.0 , GNU-licentie voor vrije documentatie ,  of Publiek Domein

Als u op één van de links hieronder klikt, krijgt u de volledige informatie van deze foto’s/afbeeldingen, de auteur, of de licentie te zien.

Coralma*, is eigen werk dat u terug kunt vinden als een CC BY-SA 4.0 file in Wikipedia Commons.

Eetsnob

eten met passie

Jan Woordenaar Bontje - CULTUUR

Aforismen, bontjes, columns, gedachten, gedichten, haibun, haiku, kyoka, literatuur, poëzie, proza, snelsonnetten, tanka.

De niet genomen weg

Fietsen, wandelen, reizen, foto's, gedachten en meer.

De niet genomen weg

Fietsen, wandelen, foto's, gedachten en meer.

MONTSE ANTARES BLOG CINEMA

BANDAS SONORAS.. SOUNDTRACKS.. Y MÁS