Roscón de Reyes

Roscón de Reyes, traditioneel drie koningen gebak

In Spanje is het een traditie om tijdens het feest van de Drie Koningen (Reyes Magos), Roscón de Reyes met warme chocolade te eten. Maar hoe maak je nu zo’n overheerlijke roscón? Welnu daar hebben we hier in ‘Spaanse Verhalen’ een oplossing voor.

Maar eerst even dit, want ik neem aan dat u er wat meer van wilt weten. De Roscón de Reyes (Rosca de Reyes in het Spaans) is een zoet gebak dat wordt gemaakt van een torusvormig deeg dat versierd wordt met een verscheidenheid van schijfjes gekonfijt, geglaceerd of gekristalliseerd, gekleurd fruit. Het kan worden gevuld met slagroom, tegenwoordig ook met mokka, truffel of chocolade. Binnenin worden twee verrassingen geplaatst, een keramisch beeldje en een gedroogde boon, die de eters in een van hun sneetjes terug kunnen aantreffen. De traditie wil dat degene die de boon vindt, betaalt voor de roscón of in ieders geval die van het volgende jaar betaald. Degene die het beeldje in zijn stuk roscón terugvindt wordt tot de Koning der Koningen gekroond (als men de roscón bij de bakker koopt zit er altijd een papieren kroon bij). Het gebak wordt traditioneel geserveerd op de dag van Drie Koningen dat is altijd op 6 januari. 

De Roscón de Reyes is een ‘kerstgebak’ dat typisch is voor de Spaanse cultuur, maar door latere invloed wordt dit kerstgebak ook geserveerd in andere Spaanssprekende landen (vooral Mexico) maar ook in Frankrijk en Portugal. Het deeg waarvan het gewoonlijk wordt gemaakt, wordt op smaak gebracht met oranjebloesemwater, dat het zijn karakteristieke aroma geeft.

De bereiding

---

Ingrediënten

1. Meng eerst de verkruimelde verse gist in een deel van de lauwe melk (70 ml) tot het is opgelost. Kneed daar een deel van de bloem (± 130 gr) en een eetlepel suiker bij. 
2. Dit eerste ‘deeg’ (voordeeg) ….is de moedermassa (masa madre, zuurdesem)… laat u enkele uren (desnoods een dag) rusten.
3. Daarna mengen we in een grote kom de rest van het meel, de suiker, citroen- en sinaasappelrasp, zout, melk, 2 eieren, en het voordeeg (dat we in een andere kleinere kom bewaard hadden, zie punt 2), het sinaasappelbloesemwater en ten slotte de gesmolten boter (margarine). Mengen tot je een homogeen deeg krijgt. Dit deeg kneden we met de machine of met de hand voor ongeveer 4 a vijf minuten. Dit laten we weer rusten tot het voldoende volume heeft.
4. Besmeer het (schone) aanrecht en uw handen met beetje olijfolie en kneed het deeg weer even met de handpalm. Indien nodig voegt u nog wat bloem toe om het deeg goed te kunnen bewerken. Het vergt wat ervaring om precieze structuur te bepalen (al doende leert men).  Als het eenmaal gekneed is, geven we ons deeg een balvorm en daarna vormen we een grote donut (zie video). Neem een bakplaat met daarop vetvrij papier en leg de ring in het midden van de plaat. Plaats een kom in het midden van de ring zodat deze zich niet kan sluiten (de buitenkant van de kom even insmeren met olie). Bedekt het met een of twee vochtige doeken op een warme plaats (24 – 28ºC) zonder tocht.
5. Na een tijdje zou de massa ongeveer twee keer zo groot moeten zijn.
6. Doe het figuurtje en de boon, ieders apart in een stukje rekfolie en verstop ze apart in het deeg van de roscón (insnijden met een mesje en daarna weer sluiten). Tot slot besmeren we onze roscón met het losgeklopte ei, en versieren hem zoals we dat willen, bijvoorbeeld met gekonfijt fruit, gekonfijte sinaasappels, geschaafde amandelen, etc.
7. Zodra we onze roscones de Reyes versierd hebben, zetten we deze in de tot 200ºC voorverwarmde oven en verlagen de thermostaat tot 180ºC. Na ongeveer 15 à 20 minuten (hangt af van de grote van de Roscón) halen we de roscón eruit en laten hem afkoelen. Als u wilt, kunnen u ze overlangs doorsnijden en vullen met slagroom, chocolademousse of een andere favoriete vulling. U kunt het figuurtje en de gedroogde boon (verpakt in een stukje rekfolie, denk aan de tanden en kiezen van de kinderen) natuurlijk ook in de vulling verstoppen. Voor het serveren bestrooien met basterd- of poedersuiker.
8. Traditioneel wordt de Roscón de Reyes met een dikke warme chocolademelk gegeten.

Geschiedenis

---

De oorsprong van de roscón schijnt verband te houden met de Romeinse Saturnalia. (Sommigen willen het tegenwoordig in verband brengen met een aanvullende en eetbare voorstelling van de adventskrans, maar gezien de traditie van de adventskrans in Spanje veel later is ontstaan, is dit verband zeer twijfelachtig is). Dit waren feesten gewijd aan de god Saturnus, die het Romeinse volk vierden tijdens de korte dagen rond de winterse zonnewende. Voor deze feesten werden ronde koeken gemaakt met vijgen, dadels en honing, die gelijkelijk werden verdeeld onder de gewone burgers en de slaven. Reeds in de 3de eeuw werd een gedroogde tuinboon in de taart gelegd, en de gelukkige winnaar werd voor korte tijd koning der koningen. Op het Iberisch schiereiland bestaan al boonspellen sinds de Romeinen.

In zijn werk El Carnaval neemt Julio Caro Baroja (Spaanse antropoloog en historicus) twee getuigenissen uit de 12e eeuw op over de Roscón de Reyes of de Koning van de Fababoon. Het eerste houdt verband met het Koninkrijk Navarra, waar in 1361 het kind dat de boon in de roscón vond (zoals vandaag) werd aangewezen als koning van de Faba; de tweede getuigenis komt overeen met die van Ibn Quzman, een Andalusische dichter, die in zijn Cancionero een soortgelijke traditie beschrijft met een koek (hallón of hallullo, een woord dat in Granada is blijven bestaan) in het nieuwe jaar, waarin een muntstuk zat. Beide tradities zijn eeuwenlang bewaard gebleven.

Twijfelt u en voor mensen die meer visueel georiënteerd zijn heb ik op You Tube deze video van Julia y sus recetas gevonden die heel goed laat zien hoe het precies moet. Het is wel Spaans gesproken maar het gaat hier meer om de benodigde handelingen die goed zichtbaar zijn in deze video.

Namens Spaanse Verhalen … ¡Que aprovecha, y un próspero Nuevo Año!

---

Naar boven

Verwant aan dit onderwerp:

• • • • • • • • • • • • • • • • • • Spaanse keuken