León (de hoofdstad)

León, hoofdstad van de provincie León

Het wapen van de stad León staat afgebeeld op een perkament van goud. Het schild heeft een zilveren veld met daarop een purperen leeuw, gewapend en getongd met keel. Het wapen wordt bestempeld met een markiezenkroon.
het wapen
de vlag

León is een stad (municipio) in het noordwesten van het Iberische Schiereiland. Het is de hoofdstad van de gelijknamige provincie León en de autonome gemeenschap (comunidad autónoma) van Castilla y León. León had in 2013 als grootstedelijk gebied zo´n 210.000 inwoners. De stad zelf had in 2013 zo’n 130.500 inwoners. De totale gemeente León heeft een oppervalk van 708,1 km².

Wat u het meest interesseert:

Gegevens
Com. autónoma Castilla y León
Provincie León
Comarca Tierra de León
Hoogte 837 m.b.z.n.
Oppervlakte 39,02 km²
Behorend tot de gemeente León León, Armunia, Oteruelo de Valdoncina en Trobajo del Cerecedo.
Gesticht in: Legio VI Vitrix, 29 v.Chr.
Inwoners aantal
Bevolkingsdichtheid
122.051 Inw. (2021)
3210.79 inw./km²
Inwonersnaam Leónés / -a
Postcode 24001 – 24010
Kengetal tel. 987
Afstanden Oveido 122 km
Valldolid 137 km
Madrid 330 km
Brussel 1458 km
Patroon San Marcelo
(29 oktober)
Patrones Virgen del Camino
(15 september)
Officiële website

De stad is ontstaan vanuit het Romeinse Militaire kamp Legio VI Victrix dat er in 29 v.Chr. dat er zijn kampement opzette. Dit kampement bleef in stand tot het in 74 werd overgenomen door het Legio VII Gemina, maar het begin was gemaakt en de stad ontwikkelde zich langzaamaan verder. Vele eeuwen later verlaten de meeste inwoners, naar aanleiding van de islamitische invasie van het schiereiland, hun stad. Maar ze krijgt een nieuwe impuls door het verzet vanuit het Koninkrijk Asturias dat langzamerhand steeds meer grondgebied heroverd op de islamieten en in 910 wordt de stad aangesteld als hoofdstad van het nieuwe Koninkrijk León en neemt het actief deel aan de Reconquista tegen de moslims. Als provincie heeft het nog steeds zijn fundamentele waarde voor Spanje. In het prille Europa van 1188 vestigt zich hier het eerste Europese parlement onder het bewind van Alfonso IX. Dankzij professor John Keane, de koning van Spanje en de Junta de Castilla y León werd vastgesteld dat dit de bakermat van het parlementarisme was. Na de late middeleeuwen gaat het belang van León enigszins teloor, mede als gevolg van het verlies van hun onafhankelijkheid na de definitieve vereniging van het Koninkrijk Castilla in 1301.

De voorgevel van het parador (voorheen klooster) San Marcos.

Daarna kwam het terecht in een periode van stagnatie. Tijdens de onafhankelijkheidsoorlog was het één van de eerste steden in Spanje die in opstand kwam, en jaren daarna zou het ten lange laatste de status van hoofdstad van de provincie krijgen. Begin 20ᵉ eeuw begon men een nieuw ontwikkelingsplan voor de stad. Dit plan was ontstaan vanuit een problematische bevolkingsgroei als gevolg de opkomst van de steenkoolindustrie en de komst van de spoorlijnen.

Door dit historische en monumentale erfgoed, en de vele feesten, zoals el Semana Santa, die het hele jaar door gehouden worden, en het feit dat het deel uit maakt van de Camino de Santiago, dat gezien wordt als een cultureel erfgoed van Unesco, is dit een stad die door vele nationale en internationale toeristen bezocht wordt. Er staan vele representatieve monumenten in deze stad. Waarvan we er een paar noemen. Een van de meest representatieve monumenten en beste voorbeeld van Franse gotiek in Spanje is de kathedraal van León, en wat romaanse architectuur betreft is de basiliek van San Isidro één van de belangrijkste kerken in Spanje, in het pantheon, dat beschouwd wordt als de Sixtijnse kapel van de Romaanse kunst, liggen vele van de middeleeuwse koningen begraven. Zo ook het klooster van San Marcos, waarbinnen zich op de dag van vandaag één van de paradores van Spanje bevindt, is één van de belangrijkste voorbeelden van de Spaanse platereske en renaissance architectuur. Verder van belang zijn het palacio de los Guzmanes, palacio de los Condes de Luna, de kerk van Palet del Rey, het Casa de las Carnicerias en het Casa Botines, een gebouw van de geniale Catalaanse architect Antoni Gaudí (modernitische stijl), en een van de musea van de stad, het MUSAC.

De universiteit van León werd opgericht in 1979 als een spin off van de universiteit van Oviedo. Door de grote vraag aan studieplaatsen heeft men deze universiteit opgericht. Het is nu de 2e universiteit van Castilla y León, na de universiteit van Salamanca (één van de oudste universiteiten ter wereld) en de 30ste van Spanje. Ook de universiteit van Washington heeft een dependence in León alwaar 500 studenten, met interesse voor de Spaanse taal, jaarlijks studeren. Ook het Confusius Instituut heeft sinds 2011 een vestiging in León.

Toponymie


De naam van de stad is een afleiding van het Latijnse woord Legio, dat verwees naar de Romeinse Legioen dat de stad stichtte tijdens hun aanwezigheid aldaar. Deze stelling is breed geaccepteerd  en wordt nog eens versterkt door het nog steeds gebruikte bijvoeglijk naamwoord “legionense” dat verwijst naar de inwoners van de stad. De evolutie van het woord legio naar León is eenvoudig te verklaren, omdat in het klassieke Latijn “gi” uitgesproken wordt als “gui” zodat Legio uitgesproken werd als Leguio, dat uit eindelijk leidde tot Leio of Leionem, dat op zijn beurt omgezet werd naar het huidige León.

Symbolen


Markiezenkroon.

Het wapen van León bestaat uit een zilveren veld met daarop een paarse klimmende leeuw met een rode tong en gewapend met rode nagels. Het wapen van de stad is afgewerkt met een open markiezen kroon met parels, waar het provinciale wapen bekroond is met een koningskroon met lauwerblad. De leeuw zelf is niet gekroond.

Wapen van het koninkrijk León.

Bij het samengaan, in 1230, van de koninkrijken León en Castilla met als koning Fernando III ‘el Santo’ werd het (wapen)schild van de koning samengesteld uit het heroïsche Castiliaanse element, een gekanteeld kasteel van goud op een rood veld, en de leonese leeuw op een wit veld. Het schild was verdeeld in vier velden waarin beide wapens kruislings tegenover elkaar stonden. In eerste instantie paste de klimmende leeuwen niet in hun vakken tot men besloot de koninklijke leeuw in te ruilen voor de klimmende leeuw van de stad León. Deze opstelling wordt tot op de dag van vandaag nog steeds gebruikt. Het gebruik van een kroon op het hoofd zien we voor het eerst tijdens het bewind van Sancho IV de Castilla y León (1284 – 1295). Momenteel is het schild van León, omlijst met een sierrand, het symbool van de provincie.

Geografie


Ligging

De rivier Bernesga

De stad León ligt op een terras waar twee rivieren, de Bernesga en  de Torio, bij elkaar komen. Dit terras ligt op 840 meter hoogte, boven zeeniveau. En ongeveer in het midden van de provincie, op een strategische plaats in het noordwesten van het schiereiland, het is de enige doorgang van Galicia naar Asturias. De gemeente grenst in het noorden aan Sariegos en Villaquilambre in het oosten met Valdefresno, in het zuiden met San Andres del Rabanedo en Valverde de la Virgen. Het grondgebied van de gemeente wordt beschreven op pagina 161 van de Nationale Topografische Kaart.

Reliëf

De stad ligt op de overgang van het Párano Leonés tegen het Cantabrisch gebergte, op een overwegend vlak terras waar zoals gezegd twee rivieren bij elkaar komen. Het centrum van de stad ligt wat hoger en ook de noordelijk gelegen wijk Monte San Isidro ligt op ongeveer 939 meter hoogte, gevolgd door Valenciano met een hoogte van 938 meter. In het oosten vinden we het hoger gelegen deel van Golpejar de la Sobarriba.

Hydrografia

De rivier de Bernesga stroomt door de stad terwijl de Torio eigenlijk de oostelijke grens aangeeft. Beide rivieren zijn gekanaliseerd zodat ze voor de stad geen gevaar meer opleveren. En met de eromheen aangelegde parken en loopbruggen is het een mooie wandelzone geworden met als hoogtepunt van de wandeling, het samenkomen van de twee rivieren op het landgoed van la Lastra.

Als u de rivier oversteekt via de Puente de los Leones en het centrum in loopt vindt u daar aan de oever van de Bernesga het gemeentehuis van Leónmet in de Aula de interpretación de las Energías Renovables de León, een lokaal bestemd om bezoekers kennis te laten nemen van de alternatieve en aanvullende oplossingen die duurzamer energie levert aan het huidige energiesysteem en daarmee aangeeft dat zij leidinggevend zijn in de autonome gemeenschap van Castilla y León. In de expositieruimte vindt men op gebied van milieu een thermische zonne-installatie en een fotovoltaïsche zonne-installatie en een kleine waterkrachtcentrale. De elektriciteit die met deze laatste drie installaties wordt opgewekt, voorziet 1100 gezinnen van energie.

Klimaat

León heeft een continentaal mediterraan klimaat. Hoewel de zomers iets minder warm zijn door de invloed van het Cantabrisch gebergte. De neerslag verspreidt zich zoals gewoonlijk in het mediterrane klimaat heel onregelmatig over het geheel van het jaar. Minimaal in de zomer en maximaal in de lente en de herfst. Jaarlijks valt er zo´n 556 mm. León zelf heeft een jaarlijks gemiddelde van 2624 uren zon, 78 uur regen en daar bovenop 16 uur storm. De gemiddelde temperatuur ligt vrij laag 10,9°, maar dat komt omdat de winter een flinke duit in het zakje doet. Het gemiddelde aantal vorst dagen ligt op 74 dagen. Ook sneeuwt het er regelmatig, gemiddeld zo´n 16 dagen per winter, dat is best veel. Maar een troost het valt nooit in grote hoeveelheden. Uitzondering op de regel was 2009, toen viel er in december zoveel sneeuw en was de kou zo streng dat de stad en zijn omgeving behoorlijk in de problemen zat en er militaire hulptroepen moesten komen om de stad weer toegankelijk te maken. Als we enkel naar de  zomer kijken dan haalt León, ondanks zijn hoge ligging, toch een gemiddelde van 27°C. De weersontwikkelingen van León worden gevolgd door een meteorologisch observatorium dat gevestigd is op de luchthaven van la Virgen del Camino.

Geschiedenis


De oudheid

Aquaduct dat door het Legio VII werd gebruikt

De stad León ontstaat in het jaar 29 v. C. uit een Romeins militair kampement genaamd Legio VI Victrix, dat daar geplaatst was, in verband met de Cantabrische Oorlogen. Het ligt in het stroomgebied van de rivieren de Bernesga en de Torio, vlakbij de Asturische stad Lancia. Een eeuw later in het jaar 74 wordt het kampement bezet door het Legio VII Gemini, opgezet door Servio Sulpicio Galba dat tot ongeveer de 5e eeuw in León gehandhaafd blijft. Het was het enige legioen dat tot de val van het West Romeinse Rijk (476) in Hispania verbleef, al die tijd was León het militaire hoofdkwartier van het schiereiland. De stad behoorde tot het Juridisch district van Asturicense, waarvan Asturias Augusta de hoofdstad was en dat tot de 3e eeuw deel uitmaakte van de provincie Tarragona, en daarna, met de oprichting van de provincie Gallaecia, werd geïntegreerd. De originele indeling van het Romeinse kamp is nog steeds te zien, aangezien een groot deel van de muren uit de 3e en de 4e eeuw bewaard gebleven zijn. Er zijn vele archeologische vondsten uit die tijd gedaan waaronder een aantal badplaatsen (een van de ruïnes is te zien bij de kathedraal) en zelfs een amfitheater, buiten de muren, met plaats voor 5000 toeschouwers. Het ligt nu begraven onder de calle Cascalerías. Rond de kern van het kamp vormde zich een civiele cirkel, de Canabae (dorp bij een Romeins legerkamp). Hier woonde en werkte zij die zorgde voor de behoeften van de soldaten.

Middeleeuwen

Vanaf de val van Rome tot het koninkrijk Asturias
Alfonso I koning van Asturias heroverde León op de moslims.

Na de Romeinse tijd maakte de stad deel uit van het Suebische koninkrijk en nog later het Visigotische koninkrijk. Tussen de 6e en de 8e eeuw is er maar weinig archeologisch bewijs te vinden van stedelijke vitaliteit, duidelijk is wel dat een significante vermindering van woonruimte is ontstaan, maar de ontdekking van keramiek, toe te schrijven aan de Cordobaanse Omajjaden periode, uit de buurt van  Puerta Obispo geeft aan dat de stad niet geheel verlaten is, maar dat er een aantal stabiele populaties over zijn gebleven.

León werd in 712 door de Omajjaden veroverd, maar in 754 heroverd Alfonso I de stad op de moslims. De stad zelf zal voor bijna een eeuw onbewoond blijven, omdat de stad al die jaren in het gebied lag waar regelmatig om gevochten werd was León gedoemd een dode stad te zijn. Het zal tot 846 duren voordat een groep van mozaraben proberen de stad opnieuw te bevolken.((Mozaraben – christenen die onder het bewind van de arabieren leefde, zij moesten net als de Joden en de dhimmi’s (niet moslims) extra belasting betalen)). Echter door een nieuwe aanval van de Omajjaden eindigde ook dit initiatief abrupt. Het duurde tot 853 tot Ordoño I de stad inlijfde bij het Koninkrijk Asturias en de stad met succes opnieuw bevolkte. Alfonso III ‘el Magno‘ is de laatste koning van Asturias die al hof hield in León. In 910 verdeeld hij zijn koninkrijk onder zijn drie zoons. En Garcia I werd daarmee koning het Koninkrijk León waarvan León de hoofdstad was.

Koninkrijk León

Gedurende het bestaan van het koninkrijk, groeit en ontwikkeld de stad zich gestaag. Daarbij speelde de Camino de Santiago een prominente rol. Dit was in die tijd de belangrijkste route. Alle personen van belang met hun ideeën, cultuur en middeleeuwse kunst legde hier, op hun weg naar Santiago de Compostela, aan.

In de 12e eeuw schreef de Arabische reiziger Edrisi het volgende over León: “Hier beoefend men een zeer winstgevende handel, zijn bewoners zijn zuinig en voorzichtig”. Ook via verschillende codices vinden we informatie over León, waaronder de Codex Calixtinus, een manuscript dat de informatie bevat over de route van de pelgrims op hun weg naar Santiago de Compostela. Door dit alles maakte de stad zijn ontwikkeling door, er ontstonden nieuwe wijken buiten de muren van de stad, soms heel klein,  en bijna altijd in de berm van de pelgrimsweg vlak voor de Puerta Moneda die toegang gaf tot de stad.

Late middeleeuwen

De oostelijke gevel van de kathedraal van León.

Ook in de barre 14e eeuw kende men het fenomeen ´economische crisis´ al. Door klimatologische omstandigheden had geheel Europa er mee te maken. Ook León, door de slechte weersomstandigheden groeide de gewassen slecht en de oogst ervan was erbarmelijk, hierdoor ontstond hongersnood en de boeren, toentertijd waren dat de mensen waar de economie op draaide, kwamen met een grote schuldenlast te zitten. Mede door de hongersnood woedt er ook nog eens een pest epidemie door Europa, en ook León wordt niet gespaard. Tussen 1349 en 1350 sterven vele mensen aan deze verschrikkelijke ziekte, totale dorpen raken er door ontvolkt. In León en de omgeving sterft meer dan een kwart van de bevolking aan de pest. Bovenop dit alles kampte de politiek van het koninkrijk Castilla met een instabiliteit die aanhoudend voor spanningen zorgde en uiteindelijk uitdraaide op een aantal gewapende conflicten.

Het paleis van de Guzmanes werd gebouwd dankzij de welvaart van deze stad in de Late Middeleeuwen.

Met de komst van de 15e eeuw, beginnen de dingen zich te verbeteren, met een duidelijke toename van de bevolking begint men aan de bouw van nieuwe huizen en met de wederopbouw worden ook de, wat voorheen voorsteden waren, opgenomen in de stad León. Men spreekt in die jaren over de oostelijke voorstad, om deze binnen de stadsmuren te laten vallen. Deze voorstad bevat de kerken, San Lorenzo, San Pedro de los Huertos en San Salvador del Nido de la Cigùeña. Aan het einde van de eeuw telt de stad een bevolking van zo´n 4 a 5000 inwoners.

Moderne tijd

In de 16e eeuw komt de bevolking van Spanje voor het eerst op tegen het heersende bewind in de Guerra de las Comunidades (de oorlog van de gemeenten). Zij keren zich tegen Carlos I (Karel V), aangezet door de ongelooflijke ijver van een van de opstandelingen in het kapittel van de kathedraal en in de buitenwijken van León. In de wijde omgeving van León had je twee belangrijke families, de familie Guzmanes die opkwam voor de gewone mensen, en de familie Quiñones die partij koos voor de koning, zij gebruikte de oorlog als het perfecte excuus om hun geschillen op te lossen.

Casa Botines één van Gaudi’s vroege ontwerpen.

In de 17e en 18e eeuw, stopt de bevolkingsgroei van Leon wedermaal net als de steden op het noordelijke plateau. De afname van de bevolking is niet te wijten aan de tegenvallende groei van de industrie of commerciële activiteiten, maar komt door de  toestroom van stadsmensen naar de landbouwstreken rond de steden. Het is om deze reden dat de stad met zijn 5.550 inwoners, samen met Zamora een van de minst bevolkte steden van het noordelijke plateau was. Pas laat in de 18e eeuw gaf ‘de Verlichting’, met de bouw van nieuwe wijken, openbare voorzieningen en de oprichting van de Sociedades Económicas de Amigos del Pais (Economische Society van Vrienden van het Land), een nieuwe impuls aan de stad.

Het station van FEVE, León

Hedendaagse tijd

19e eeuw

In de dagen voor het uitbreken van de Onafhankelijkheidsoorlog, officieel op 24 april 1808, vonden er in León, maar ook in steden als Burgos, Toledo of Madrid, al behoorlijke rellen plaats. Zo was er een populaire demonstratie ten gunste van Fernando VII, omdat men bang was dat Carlos IV alleen maar in het voordeel van de Fransen zou regeren, die danste namelijk alleen maar naar de pijpen van Napoleon. Op 26 juli van dat jaar geeft de stad zich over aan de Generaal Jean-Baptiste Bessières. Hij neemt het gezag over in juni 1812, het is maar voor een korte periode dat de stad in Franse handen is want in 1813 trekken de Franse zich geheel terug en valt de stad weer terug in zijn oude gewoontes.

Door de komst van het spoor veranderende er veel in León.

In 1833 wordt León de hoofdstad van de provincie, dat samen met Zamora en Salamanca deel uit maakt van de Región de León.

Tussen het einde van de eeuw en het begin van de 20e eeuw werd het door de ontwikkeling van de steenkoolwinning een fundamenteel handels- en communicatieknooppunt in het hele noordwesten, met de ontwikkeling van verschillende infrastructuren, waaronder de bouw van het station (later eigendom van Renfe en tegenwoordig van Adif) voor Iberisch spoor, en de aanleg van een smalspoorlijn, bekend als El hullero, die vanaf León de belangrijkste steenkoolwinningsgebieden verbond met het industriële centrum van Bilbao.

20ste eeuw
De demonstraties van de democratische Leonesistas herhalen zich al vele decennia lang.

In 1904 wordt het Plan de Ensanchegoedgekeurd waarin het verbreden van de Gran Via de San Marcos, die uitkomt op de Plaza de Santo Domingo, als kernpunt is opgenomen. De Avenida Ordoño II koppelt dit plein met het Plaza de Guzmán de Bueno, dat belangrijk is voor de doorvoer van het verkeer van het station door de straten van Roma en República Argentina. In het noordoosten worden deze grote assen onderling verbonden door grote huizenblokken met een oppervlak van zo´n 100 meter in het vierkant, om aansluiting te krijgen met de oude binnenstad.

De burgeroorlog en de dictatuur van Franco

Na de opstand van juli 1936, was het grootste deel van de provincie in handen van de rebellen. In León vond de opstand van het garnizoen plaats op 20 juli, op het moment dat de steenkoolcolonne, op weg was van Asturias naar Madrid,verlieten ze de stad. Er was weinig weerstand en de kopstukken van het Volksfront (Frente Popular), waaronder de burgemeester Miguel Castaño, werden gearresteerd, ter dood veroordeeld en geëxecuteerd.

In de jaren ’60 en ’70 begon de stad te groeien, gesteund door de hausse in de mijnbouw en de industrialisatie. Dat leidde tot een anarchistische stadsuitbreiding in alle richtingen. Wijken als San Mamés, San Esteban en El Ejido groeien snel door deze uitbreidingen en in hoog tempo stevende ook León af op wat men noemt het grootstedelijk grondgebied, met de ontwikkeling van steden als San Andrés del Rabanedo.

De democratische fase

Na de democratische verkiezingen van 1979 vierde men in Leon de overwinning van de PSOE. Maar er was een fout in de telling geslopen waardoor na een hertelling de UCD als winnaar uit de bus kwam, met Juan Morano aan het hoofd. Deze regeerde tot 1987. In dat jaar, aangespoord door José Luis Díez Villarig van de PP, sloot voor een periode van twee jaar een “Pacto Civico”, met Juan Morano die nog twee jaar regeerde, waarna de PP terugkeerde in de gemeentelijke politiek en tot 1995 regeerde. Daarna werd het bewind van het gemeentebestuur voor acht jaar overgenomen door Mario Amilivia. Hij was de eerste in León die, tot mei 2011 een absolute meerderheid had bij de gemeenteraadsverkiezingen.

Auditorio León

Na de demonstraties van 1983 verkregen zowel de stad als de provincie hun autonomie terug en bloeide de stad weer op.

De opleving begon al in de jaren ’90 maar aan het begin van de 21ste eeuw kwam de echte opleving van León opgang. Wijken als Eras de Renueva, Pinilla, La Lastra en La Torre breidde zich uit. Maar ook in het centrum zien we de vooruitgang met uitstekende voorbeelden van moderne architectuur, zoals het Museo de Arte Contemporáneo de Castilla y León of het Auditorio Ciudad de León. Het gebied tussen Villadangos del Paramo en Mansilla de las Mulas maken een kwalitatieve sprong vooruit door de nieuw stedelijke plannen die er op los gelaten zijn.

21e eeuw

Tijdens de verkiezingen van 2003 won de Partido Populair (politieke partij) in tegenstelling tot wat er gebeurde in 1999, het jaar waarin de Union del Pueblo Leones (politieke partij) besloot zijn steun te geven aan Francisco Fernandez van de PSOE (politieke partij). De samenwerking met de PSOE zou maar een jaar duren, want na een motie van wantrouwen ontstaat er een breuk. Amilivia herstelt daarna het vertrouwen en wordt burgemeester tot 2007. In dat jaar wint de PSOE voor het eerst in de geschiedenis van de democratische verkiezingen, ze  behalen echter niet de absolute meerderheid en hebben de UPL nodig om een coalitie te vormen. Nadat de politieke meerderheid weer in handen kwam van de PP regeerde zij de stad tot 2019, waarna de PSOE er weer in slaagde de overhand te bemachtigen en daarmee het burgemeesterschap terug te winnen.

Casa Consistorial op het Plaza Mayor, León.

Architectuur en Monumenten


De Kathedraal van Santa Maria de Regla

De zuidelijke gevel van de kathedraal van Leon.

Een gotische kerk gewijd aan de Heilige Maria, waarvan de bouw al begon tijdens de regeerperiode van Alfonso X el Sabio (de Wijze), midden 13e eeuw, op de plek van de oude Romaanse kerk, die op zijn beurt stond op de plaats van het Koninklijk Paleis van Ordoño II die dit paleis afstond voor dit doel. Voordat het paleis werd gebouwd was het een Romeinse badplaats. De plattegrond van de kathedraal is vergelijkbaar met die van de Franse kathedraal uit Reims hoewel de de plattegrond hier met factor 1 op 3 is verkleind. Ook uniek is dat de torens van het schip gescheiden worden door luchtbogen. De plattegrond heeft drie schepen, en een crypte gedragen door gewelfribben. Er werkte verschillende architecten aan deze kathedraal, zoals bouwmeester Simon, bouwmeester Enrique en Juan Pérez (deze laatste  twee hebben ook aan de kathedraal van Burgos gewerkt) en bouwmeester Jusquín. Het centrale gedeelte van het gebouw werd begin 14e eeuw, samen met het kloostergedeelte en de noordelijke toren voltooid, de zuidelijke toren, in een meer flamboyante gotische stijl, werd in de 15e eeuw voltooid. In de 17e en 18e eeuw werden er een aantal cosmetische veranderingen door Juan de Náveda en Joaquín de Churriguera aangebracht.

Glas in lood ramen van de kathedraal van León.

Elementen die schade aan het gebouw veroorzaakte werden dan ook in de 19e eeuw verwijderd door Matías Laviña, Juan Madrazo, Demetrio de los Ríos, Juan Bautista Lazaro en Juan Crisóstomo Torbado, veel van deze restauraties waren nodig om te voorkomen dat de kathedraal verviel tot een ruïne De veranderingen werden teruggebracht tot de oorspronkelijke essentie van de gotische architectuur. Het meest indrukwekkend is het interieur, met inbegrip van de meer dan 1.800 m² van gebrandschilderd glas uit de 13e eeuw tot 16e eeuw, waaronder drie grote rozetten en ramen onder in de lichtbeuk, sommige van deze ramen zijn tijdens de restauraties toegevoegd in de 19e eeuw. Zeker als het zonlicht erdoor naar binnen valt zijn deze glas in lood ramen werkelijk spectaculair.

De basiliek van San Isidro

De hoofdingang van de basiliek van León.

De basiliek van Isidro is een van de belangrijkste voorbeelden van de Romaanse kunst in Spanje en ongetwijfeld een van de meest complete in zijn stijl, want hier komen architectuur, beeldhouwkunst en schilderkunst, in voor die tijd laatste technieken, samen onder één dak. Het Panteón Real, wordt door vele deskundige uitgeroepen als de Sixtijnse Kapel van de Romaanse kunst. Koning Fernando I en zijn vrouw Doña Sancha hebben in de 11e eeuw opdracht gegeven voor de bouw van deze basiliek, wat oorspronkelijk een klooster gewijd aan San Juan Baptista (St. Jan de Doper) was. Men gaat ervan uit dat de originele fundamenten die van een Romeinse tempel waren. Met de dood van St. Isidoro, bisschop van Sevilla, en de overdracht van zijn stoffelijke overschot naar León, kreeg het gebouw een andere bestemming. Hier vestigde zich het eerste Parlement in de geschiedenis (1188), het Cortes de León (het Parlement van León).

Binnenplaats op veranda hoogte van het klooster van San Marcos. Het oude klooster wordt nu als vijf sterren hotel gebruikt.

De ‘katholieke koningen’ (Reyes Católicos, Isabel en Fernando) hadden opdracht gegeven voor de bouw van dit klooster van de Ridderorde van Santiago. Het werd gebouwd op de oever van de rivier de Bernesga naast de middeleeuwse brug van San Marcos, zodat de pelgrims op hun weg naar Santiago er gebruik van konden maken. Tot op heden is het één van de belangrijkste monumenten van León. De platereske stijl is een ontwerp van Juan de Badajoz. De voorgevel is een ontwerp van Martín de Villarreal en Juan de Badajoz el Mozo die ook delen van het klooster en de sacristie ontwierp. In de 18e eeuw bouwde men de linkervleugel van het gebouw met respect voor de platereske architectuur. De geschiedenis van dit gebouw kent vele ups en downs. Kort nadat het als zetel van de Ridderorde van Santiago diende werd het gebruikt als gevangenis (hier werd de graaf-hertog van Olivares gevangen gezet door Francisco de Quevedo), kazerne, faculteit voor diergeneeskunde van de Universiteit van León en het Algemene Instituut en Techniek (el Instituto General y Técnico, één van de eerste drie Institutos de Enseñanza Media van Spanje mogelijk gemaakt door de wet van 1845), en later ook als concentratiekamp tijdens de Burgeroorlog. Op dit moment is er een vijf-sterren hotel, ‘el Parador de León’, in gevestigd.

De kerk van San Marcelo

De kerk van San Marcelo.

De kerk die gewijd is aan de Romeinse centurion Marcelo, waarvan alleen de poort nog in de originele gotische stijl is opgetrokken. De huidige tempel, welke is voltooid in de 17e eeuw, is gebouwd in de Herrera stijl welke in. De vierkante toren, die uitkijkt op de Plaza de Santo Domingo, is opgetrokken met de typische bakstenen.

De parochiekerk van ‘San Marcelo de Tánger’, patroonheilige van León, ligt op het plein dat in de volksmond bekend is als, Plaza de las Palomas en het Plaza de Santo Domingo, in het hart van de hoofdstad. Contrasterend, door zijn palladiaanse soberheid, met andere unieke gebouwen in León zoals het: Edificio Pallarés, Casa Botines, Consistorio Viejo en het Palacio de los Guzmanes. De kerk is de thuisbasis van het Broederschap van de ‘Siete Palabras de Jesús en la Cruz”, (de Zeven woorden van Jezus aan het Kruis) en het Broederschap van ‘Santa Marta y de la Sagrada Cena’, (de Heilige Marta en het Heilig Avondmaal).

Casa Botines

Detail van Casa Botines. De ingang met daarboven een beeld van Joris de drakendoder.

Ontwerp van Antonio Gaudi. Neo-Gotiek van Antoni Gaudi. Het Casa Botines is een trapeziumvormig gebouw wordt geflankeerd door vier torens bekroond met pinakels. De ramen zijn geïnspireerd op de ramen van de lichtbeuken van de kathedraal van León. Boven de ingang zien we een beeldhouwwerk van San Jorge (St. Joris) die de draak dood. Het gebouw is, wat betreft de begane grond en het souterrain ontworpen voor de handel in de textielindustrie. De overige vier etages zijn bestemd voor huurwoningen. Neo-Gotiek van Antoni Gaudi.

Het gebouw is er gekomen dankzij enkele textielhandelaren uit León. Simón Fernández en Mariano Andrés Luna, waren werkzaam in de Catalaanse textielindustrie, één van hun relaties was, Eusebi Güell, die Gaudi aanbeval als architect voor het ontwerpen van het nieuwe kantoorgebouw van hun bedrijf in León. Gaudi nam de opdracht aan omdat hij in de buurt van León bezig was met de bouw van het bisschoppelijk paleis van Astorga (Palacio Episcopal de Astorga). Gaudi delegeerde het werk van de aannemer Claudi Alsani i Bonafont, via één van zijn assistenten omdat hijzelf nog enkele andere werken had in Barcelona. De aannemer kon ook rekenen op de medewerking van enkele Catalaanse metselaars en ambachtslieden.

Palacio de los Guzmanes

Het paleis van de Guzmanes dat gebouwd kon worden dankzij de hoge welvaart in de Late Middeleeuwen.

Gebouwd door John Quiñones y Guzmán, bisschop van Calahorra, men begon met de bouw in 1560 onder leiding van Rodrigo Gil de Hontañón. Het gebouw werd overgenomen door het Provinciaal Bestuur van León in 1882, en werd in de jaren 1973 – 1976 door de architect Felipe Moreno verbouwd en uitgebreid. Ook dit is een trapeziumvormig gebouw en de twee hoofdgebouwen hebben openslaande ramen, beschermd door balustrade, de balkons worden vanboven beschermd met ingemetselde uitstekende lateien. De tweede verdieping heeft aan de patiokant een galerij met Corintische pilaren met daartussen bogen met daarboven grote waterspuwers. Het gebouw heeft twee 16e eeuwse deuren geflankeerd door twee Ionische zuilen waarboven twee gebeeldhouwde soldaten met de wapens van de familie staan.

Palacio del Conde Luna

Paleis van de Graaf Luna.

Het Palacio del Conde Luna, stamde uit de 14e eeuw, bij de verbouwing is de voorgevel bewaard gebleven. Het is een gemetselde voorgevel van ongeveer 11 meter breed. De poort is gotische met een latei op consoles een grote spitsboog overdekt het fronton en is onderdeel van een breed lijstwerk. Ook een van de grote torens uit de late 16e eeuw is behouden. Het gebouw is in de loop der tijd op vele manieren gebruikt. Na de oorspronkelijke functie, woning van de graven van Luna, is het gebruikt als Tribunaal van de Inquisitie maar onder andere ook als particuliere woning. Het gebouw is nu toegewezen aan de gemeente en deze hebben hier een afdeling van de Fundacion Octavio Álvarez Carballo in ondergebracht.

Plaza Mayor

Plaza Mayor van León

Het Plaza Mayor, gelegen in het oude hart van de stad, werd in 1677 voltooid volgens de plannen van Francisco del Pinal naar het voorbeeld van andere Spaanse pleinen, waaronder Madrid. Het gemeentehuis met zijn barokke stijl domineert het plein en is ook door Francisco del Pinal ontworpen.

Het oude gemeentehuis

In de late 16e eeuw gebouwd door Juan de Rivero, het was de zetel van de gemeentelijke overheid. Het is gebouwd in barokke stijl en bestaat uit drie vleugels met een interne barokke trap.

De kerk van San Salvador de Palat del Rey

De kerk van San Salvador de Palat de Rey, de oudste van León. Het werd door Ramiro II in de 10e eeuw gebouwd. Deze koninklijke kapel werd veel gebruikt door de Leonese monarchie, die hun deed herinneren aan de oude kerk van Oviedo, die zij gebruikte als het Pantheon van de monarchie, vóór de bouw van wat het grote mausoleum van de Basiliek van San Isodoro zou zijn. Van de originele, pre-romaanse tempel, kunnen tot op heden nog enkele resten bekeken worden. Onlangs heeft men het gerestaureerd en tot museum omgebouwd.

Kerk van Nuestra señora del Mercado

De kerk van Nuestra Señora del Mercado is een kerk met het grondplan van een basiliek in de vorm van een graftombe. Het Romaanse gebouw heeft een blinde boog en twee Romaanse apsissen die versierd zijn met een gewelfd dak, kapitelen en natuurlijke lijnen en een typisch Spaanse decoratie genaamd taqueado jaques. De toren is het werk van Felipe de Cajiga (1598), die daarna is voltooid door Fernando de Compostiza.

Arco de Cárcel (gevangenis) of Puerta Castillo

De poort was sinds de Romeinse tijd een van de toegangspoorten van de stad. Hij stond naast een fortificatie uit de Middeleeuwen. Het fort of kasteel wordt momenteel gebruikt als kantoorruimte voor de AHP van León. De boog werd herbouwd in de 18e eeuw. Bovenop de poort staat een standbeeld van Don Pelayo. Het is de enige overgebleven toegangspoort van de stad.

Palacio de marqueses de Prado

Dit is een barok paleis uit 17e eeuw, dat dienst deed als residentie van de markiezen van Prado en de heren van Valdetuéjar. Momenteel herbergt het een ziekenhuis (Hospitaal de Regla). In de barokke gevel is het wapen van de familie Prado verwerkt.

Palacio medieval

Ingesloten op de patio van het colegio de las Teressianas vinden we het enige burgerlijke gebouw van de stad uit de 12e eeuw. Het grondplan bestaat uit een vierkant en wat er verder van rest is een ruïne. De geconserveerde voorgevel bevat een romaanse deur en – ramen en een inwendige wenteltrap. Het is onbekend waarvoor men dit gebouw gebruikte.

Palacio del marqués de Torreblanca

Gebouwd in de 17e eeuw. Het is opgebouwd uit grote vormen, het heeft een vierkant grondplan en een binnenplaats, en de gevel is gemetseld met sierbaksteen. Nu doet het dienst als hoofdkwartier van de Recreo Industrial.

Antiguo Edificio de Correos

In het begin van de 20e eeuw ontworpen en gebouwd door de Leonese architect Manuel de Cárdenas, zijn architectonische stijl heeft hij verweven met de gotische stijl van de kathedraal. Gaudi’s invloed is goed te zien in dit neo-gotische gebouw.

Palacio de Don Gutierre

Het huidige gebouw dateert uit de 17e eeuw en heeft nog steeds het wapen van de familie in de gevel zitten. Het pand is in bezit van afstammelingen van Alfonso VII en Guzmán el Bueno.

Casa de las Carnicerías

Het Casa de las Carnicerías is gelegen in het hart van de Barrio Húmedo, gebouwd laat in de 16e eeuw, het begin van de renaissance. De gevel heeft een klassieke snit en bestaat uit twee verdiepingen. Momenteel wordt het gebruik als kantoor voor het bankwezen.

Capilla del Cristo de la Victoria

Het Casa Consistorial van León. Wat vroeger het gemeentehuis was.

De kerk Palat del Rey (Paleis van de koning).

Paleis van de Markiezen van Prado.

Het paleis van de Markies van Torreblanca.

Het oude postkantoor.

Casa de las Carnicerias (gildehuis van de slagers) León.

Het paleis Episcopal.

De oude muren van León.

Uitzicht op de Basiliek van San Isidoro.

Dit Neo-Romaanse gebouw werd gerealiseerd op het eind van de 19e eeuw door Demetrio de los Rios, één van de toonaangevende restaurateurs van de kathedraal van León. De entree is een replica van de poort van Vergeving (puerta del Perdón) van de Basílica de San Isidoro van León (de vergeving van de basiliek van San Isidoro van León). In deze kerk wordt een bijzondere gotische sculptuur van de kruisiging bewaard.

Convento de las Concepcionistas

Het Convento de las Concepcionistas werd opgericht in 1512 door Leonor de Quiñones, de gevel van het oude klooster heeft een Romaanse entree en gangen met mudejar schilderingen. De kerk bestaat uit een enkel schip, met een koorsluiting uit de 16e eeuw van Juan de Ribero. Het antieke artistieke meubilair, het barokke altaarstuk, de schilderijen en de sieraden bleven behouden.

Juderia de Puenta Castro

Opvallend is ook het Castrum ludeorum. Het eerste bewijs van de aanwezigheid van joden in León dateert uit de 10e eeuw, daarna spreekt men van een bloeiende Joodse gemeenschap die zich vestigde op de heuvel van Mota (cerro de la Mota) in de buurt van het huidige dorp Puente Castro, gelegen langs de rivier Torio en de Camino de Santiago, die hoofdzakelijk, uit mensen met een traditionele voorkeur voor handel en bankwezen bestond. Echter na de aanval op deze Joodse wijk in de 12e eeuw door de koning van Castilië werden de bewoners gedwongen te vertrekken en zich te vestigen in de stad León, waar ze een nieuwe Joodse wijk stichtte. Niet lang geleden is er een groots archeologisch onderzoek op dit gebied afgerond. Het was een onderzoek onder auspiciën van de afdeling Geschiedenis en Erfgoed van de Leonese Universiteit onder leiding van Jorge Sánchez-Lafuente Pérez en José Luis Avello Álvarez.

De middeleeuwse stadsmuren van León.

De muren van León

In het tijdperk van Augustus, ergens in de 1ste eeuw v. Chr. wordt er voor het eerst een militaire fortificatie gebouwd. Deze bestond uit twee parallelle houten wanden met een borstwering die bij elkaar gehouden werd door een betimmering. Al snel werd deze in de 1e eeuw door het Legio VII, vervangen door een muur van steen. Van deze muur zijn tot op de dag van vandaag, in de buurt van San Isidoro, nog stukken zichtbaar. Muren die rond de3e en 4e eeuw gebouwd zijn, stonden er nog in 1931. Deze zijn uitgeroepen tot Artistiek Historisch Monument. Deze muren hebben vele eeuwen lang de stad beschermd, tot Alfonso V en Alfonso IX nieuwe poorten in deze verdediging gingen maken. Er wordt regelmatig onderhoud gepleegd aan deze muur, beginnend bij de zogenaamde toren “los Ponces” (van oorsprong Romeinse poort) tot de Puerta Castillo, en vanaf hier tot de toren van San Isidoro. Ruim de helft van de totaal overgebleven muur moest gerestaureerd worden. Elk onderdeel van de muur had zijn eigen wijze van restauratie nodig heeft, omdat de toestand van de muur op verschillende onderdelen ongelijk was. De muur is nu in zijn geheel gerestaureerd.

Plaza Mayor in het centrum van het Casco Antiquo in het Barrio Húmedo.

Wat betreft middeleeuwse omheiningen van León, die in de 10e eeuw werd gebouwd om de uitbreiding van de stad, die buiten de Romeinse muren lagen, te beschermen. De Romeinen noemde hun muren “cannaba” deze gaven bescherming aan wat tegenwoordig de wijk Barrio Húmedo is. De huidige muren dateren uit de 14e eeuw, waarvan men twee belangrijke trajecten restaureerde. Als onderdeel van dit traject restaureerde men ook de Puerta Moneda, die toegang gaf tot de Joodse wijk van de stad.

Barrio Húmedo

De Barrio Múmedo staat bekend als de oude wijk in León, het is de omgeving rond de Plaza Mayor en  Plaza de las San Martín of de las Tiendas, in totaal omvat de buurt zeven straten. Het was de buurt waar de ambachtslieden, de kooplui en de pelgrims zich concentreerde. Natuurlijk zijn de tijden veranderd en de meeste van deze activiteiten hebben zich naar andere plekken in de stad verplaatst, ze zijn vervangen door hotels, winkels en andere recreatieve/toeristische activiteiten.

León in de Barrio Húmedo,

De grote aantrekkingskracht van deze buurt is, dat straten zoals calle de La Rúa en calle Caño Badillo, vol staan met cafés, bars en tavernes, het is een belangrijk deel van de tapasroute, het zijn de ‘vitrines’ van de culinaire specialiteiten van de stad en de provincie. Deze omgeving met zijn smalle straatjes en pleintjes is de meest typische wijk van de stad, kenmerkend door zijn middeleeuwse indeling, zijn onregelmatige stedelijke ontwikkeling die juist zo aantrekkelijk is voor het toerisme. Op 22 mei 1995 was het voetgangersgebied in deze buurt voltooid.

In de Barrio Húmedo vinden we ook een aantal opmerkelijke gebouwen en een aantal opvallende stedelijke omgevingen; niet alleen het  Plaza Mayor en het Plaza de San Martín maar ook het Plaza del Grano, bekend om zijn oude straatjes van grote kiezelstenen, geflankeerd door laatste overblijfselen van de Leonese architectuur, achter gebleven in de oude stad net als de Iglesia del Mercado (de kerk van de markt). Bovendien vinden we hier in de buurt ook het casa de las Carnicerías, en het paleis van Don Gutierre en het paleis van Conde Luna.

Tuinen en parken

León is een stad die bekend staat om zijn vele groene gebieden, het is de meest groene stad van Spanje. León heeft een totaal  van 2.196.542 m² oppervlakte aan parken en tuinen verspreid over de stad. Waaronder grote parken zoals het Parque del Chantre, Parque de Quevedo, el Jardin del Cid, el Jardin de San Francisco en het Parque de la Granja.

Route langs Paseo de Papalaguinda en Paseo de la Condesa

Het is de grootste groene long van de stad, langs de rivier strekt het zich uit van klooster van San Marcos tot de omgeving van de arena, onderbroken door het Plaza de Guzmán el bueno, dat ligt tussen het Paseo de la Condesa stroomopwaarts;  en het Paseo de Papalaguinda stroomafwaarts.

De oorsprong van deze grote groene zone is te vinden in de vroege 19e eeuw, toen men de historische wijk wilde verbinden met de rivier de Bernesga waarvan de uiteindelijke verbinding tot stand kwam door er een grote groene zone van te maken.

In het park staan vele verschillende bomen, struiken waardoor ook de vogels het park hebben gevonden. Onder de bomen vinden we pruimen, witte esdoorn, cipres, jeneverbes, paardenkastanje, iep, eik, beuk en blauwe regen en nog vele andere soorten.

Beeldhouwwerken

La Negrilla op het plaza de Santo Domingo.

De sculpturen in León spelen een heel belangrijke rol en er zijn veel beelden van beroemde personen en van gebeurtenissen die essentieel waren voor de stad. Zo is er in 1789 een beeld van Neptunus op het plein voor de kathedraal geplaatst, later ging het naar het Plaza Mayor en nog later verhuisde het naar de Jardin de San Francisco waar het tot op heden nog steeds staat. In hetzelfde jaar plaats men de fontein op het Plaza del Grano voor de mercado (overdekte markt). Guzmán el Bueno heeft zijn eigen sculptuur, dat staat op het naar hem genoemde plein. Toen dit beeld in 1900 geplaatst werd kreeg het veel kritiek over zich maar na verloop van tijd was het een van de meest karakteristieke beelden van de stad. De beeldhouwer Julio del Campo, een inwoner van de provincie, heeft zijn eigen beeld in een van de buitenwijken onthuld in 1917. In een andere buitenwijk vindt men het beeld van la Inmaculada (de onbevlekte ontvangenis) dat in de jaren ’50 is onthuld.

Neptuno, in de park van San Francisco.

Er zijn ook nieuwe sculpturen welke zijn geïnstalleerd laat in de 20e eeuw, in wijken zoals de Avenida Ordoño II, daar vinden we het monument van ‘de strijd om León’ (lucha leonesa) van Ángel Muñoz Alique, op menselijke schaal en naast het stadion Reino de León, de ‘Pelgrim zittend op het kruis’ (Peregrino sentado en el Crucero) van Martín Vázquez de Acuña (1998), en op het Plaza de San Marcos plaatste men na de verbouwing, het ‘Hulde aan de Meester Odon Alonso’, van Ángel Muñiz Alique. Naast het Auditorio Ciudad de León, Antoni Gaudi sentado en un banco (1998), van José Luis Fernández en daar tegenover het werk van Antoni Gaudi, het Casa Botines. Verder zien we nog ‘Vader en Zoon’, (Padre y Hijo) op het Plaza de la Regla een werk van Jesús Trapote Medina uit 1997, en ‘De Hoofdstellen’, (Las Cabezadas) van José Luis Fernández.

Het monument van Guzmán en Bueno.
 

De stedenbouwkundige ontwikkeling van León

León, stad in het jaar 2000, op het plaza de San Marcelo.

De ligging van de stad, tussen de rivieren Bernesga en Torio, heeft een sterke invloed op de stedelijke ontwikkeling van León. Tussen deze beide rivieren stond de fortificatie van het Romeinse Legio VII dat zich tot de middeleeuwen langs de zuidelijke kant gestaag uitbreidde en er opnieuw een muur omheen gebouwd werd. Tot aan het begin van de 19e eeuw is León niet meer dan een klein dorpje met een landelijk uiterlijk, rondom een kathedraal.

Het was de spoorlijn die in 1863 werd aangelegd die dit alles deed veranderen en de groei van de stad opgang bracht. De ligging van het station, op de rechter oever van de Bernesga, was bepalend voor de verdere stedelijke ontwikkeling van León. Deze breidt zich nu meer aan die zijde uit. Naarmate de eeuw vordert blijkt dat de oude stad te weinig ruimte bood aan de voortdurend groeiende populatie van de stad.

De kaart van León met de uitbreiding.

In 1904 vindt er een uitbreiding plaats rond de hoofdas van de stad. Men begint aan de bouw van de Calle Ordoño II. Voor zeker een halve eeuw was het de plaats voor de Leonese bourgeoisie want het was bij wet verboden om hier arbeiderswoningen of industrie te bouwen. Tussen 1910 en 1950 zet zich de stroom immigranten naar de stad voort en ontstaat er het probleem van de daklozen, er zijn veel te weinig huizen voor deze nieuwe huurders. De enige oplossing was het bouwen van grote buitenwijken, dit was het begin van de echte grootse stadsuitbreiding.

In het begin van de ’50 jaren werden de eerste algemene stedenbouwkundige plannen ontwikkeld die hun goedkeuring kregen in de jaren ’60. Hiervoor moesten een aantal buitenwijken uit de jaren ’20 wijken. In de jaren ’70 waren de inzichten weer dusdanig veranderd dat men in 1975 weer met een nieuw plan kwam. Maar uiteindelijk werd er slechts een kleine aanpassing aan het oude plan van de jaren ’60 verwezenlijkt.

Cultuur


Het Leonese dialect

In het schooljaar 2008 – 2009 begon men met het onderwijzen in de eigen taal op 16 verschillende, publieke en private scholen. Men begon met 80 leerlingen vanaf de vijfde klas van de lagere school. In samenwerking met de universiteit van León worden er ook cursussen gegeven voor volwassenen. Deze cursussen zijn in zes niveaus onderverdeeld en in 2010 werd het zesde niveau door de eerste studenten bereikt.

De gemeente León voert ook campagne voor het uitdragen van de eigen taal, zo wordt er veel van de gemeentelijke informatie zowel in het Castiliaans als in en Leonees gepubliceerd. Men heeft een lokale website die in twee talen wordt uitgegeven.

Musea

MUSAC
Museo de Arte Contemporáneo van Castillo León, in León.

Het Museo de Arte Contemporáneo de Castilla y León werd op 1 april 2005 door Prins Felipe en zijn echtgenote Letizia Ortiz ingehuldigd met één belangrijk oogmerk, dat het een eigentijds museum zou zijn dat de ontwikkelingen op de hedendaagse internationale kunst zou promoten. Het werd opgericht met een breed experimenteel gevoel voor het opzetten en ontwikkelen van projecten en tentoonstellingen op alle niveaus. Het museum is uitsluitend werkzaam in het temporale gebied van het heden, het begint met de ontwikkeling van de nieuwe gedragingen in de omgang tot de kunst van de 21e eeuw.

Het is uitgegroeid tot een internationaal toonaangevend museum op het gebied van de hedendaagse kunst. Het heeft per jaar meer dan 500.000 bezoekers, waarvan 51% lokale, 28% nationale, 17% provinciale en de resterende 4% buitenlandse bezoekers zijn.

Het museum ligt in de wijk Eras de Renueva, naast het gebouw van de EREN (Ente Regional de la Energia de Castilla y León). Het gebouw is ontworpen door het in Madrid gevestigde architectenbureau van Mansilla en Tuñón.

Het MUSAC sluit in deze provincie aan bij het Museo de la Siderurgia y la Mineria van Castilla y Leon om zodanig een netwerk van regionale museums van Castilla y León te vormen, waarin ook het Museo Etnográfico van Castilla y León, in Zamora, en het Museo de la Evolución Humana in Burgos zijn opgenomen.

Het Museum van León
Het museum van León.

Het museum van León is het oudste museum van de provincie en is gewijd aan plaatselijke archeologie, kunst en etnografie Het is ontstaan uit de in 1869 opgerichte Comisión Provincial de Monumentos de León dat eind 19e eeuw verbeurt verklaard werd en sinds 2007 ondergebracht is in het nieuwe gebouw, het zogenaamde Edificio Pallarés, in het centrum van de stad. Het heeft ook twee dependances: La Villa Romana de Navatejera , en in de naburige gemeente Villaquilambre, en in de hoofdstad het oude klooster van San Marcos, alwaar het museum ooit begonnen was.

Cristo de Carrizo, een van de meest waardevolle stukken van het museum.

De permanente tentoonstelling van het museum biedt u een reis door de geschiedenis van de provincie door middel van een aantal van haar belangrijkste en meest gekwalificeerde culturele verworvenheden. Het is verwoord in zeven expertisegebieden waarbij de chronologische ontwikkeling ons ook in staat stelt om een andere alternatieve route te nemen. Zo kunnen bezoekers de geschiedenis van León verkennen vanaf de prehistorie tot de moderne wereld, wandelend door de Romeinse tijd tot het eind van de oude wereld via de middeleeuwen naar de moderne tijd. Er is ook een zaal met een panoramisch uitzicht over de stad León, waaronder één van de uitzichten de meest complete historische skyline van de stad laat zien.

Basiliek van San Isidoro te León.

Het museum van de Koninklijke Collegiale kerk van San Isidoro wordt nog eens extra benadrukt doordat zich hierbinnen het Panteón de los Reyes (Pantheon van de Koningen) bevindt. Het wordt ook wel de Romaanse Sixtijnse Kapel genoemd voor zijn prachtig bewerkte frescos. Andere belangrijke stukken zijn de kist met relikwieën van San Isidoro, de kelk van Doña Urraca uit de 11e eeuw, en la Arqueta de los Marfiles (de Ivoren kist) en de Portapaz del Pantocrator, uit dezelfde eeuw, en de Arqueta de Limoges.

Museo Catedralicio Diocesano de León

Het Museo Fundación Vela Zanetti, heeft een belangrijke verzameling van de werken van deze kunstenaar uit Burgos, die León geadopteerd heeft.

Het museum werd geopend in 1981 en is het resultaat van het bijeenbrengen van alles wat in het oude museum van de kathedraal stond en alles wat in het museum van het bisdom stond. Dit laatste werd museum werd opgericht door bisschop Almarcha in 1945. De grootste uitbreiding van dit museum vond plaats in 1960.

De patereske trap van Juan de Badajoz, el mozo, kathedraal van León

Een aantal jaren geleden vond er ook nog een grote uitbreiding plaats, er werden een aantal zalen toegevoegd, en nu bevat de collectie alle fasen van de kunstgeschiedenis, vanaf de prehistorie tot de 20e eeuw, verspreid over 17 kamers, rondom het klooster. Men komt binnen via een notenhouten deur die volgens professor Merino Rubio was gemaakt voor de bibliotheek van Juan de Quirós, in het jaar 1513. In het timpaan zien we een scene van de Aankondiging, van Vlaamse makelij, boven een ruimte met gotische bogen.

In de hal zien we een platereske trap van Juan de Badajoz el Mozo, die toegang verschaft aan de zaal van overgave (La sala capitular). De ondersteuning bestaat uit drie rijkelijk versierde lichamen met kleine verwerkte brucaniums, ‘candelieri‘, medaillons en andere thema’s van de renaissance. Tevens vinden we hier het wapen van de bisschop, Pedro Manuel, die dit alles mogelijk maakte. Het hangt aan de balustrade, boven de pilaar, als klein eerbetoon voor deze man.

Museo Sierra Pambley
Museum Sierra Pambley.

Het Sierra-Pambley museum toont het portret van huiselijk leven van een familie in de 19e eeuw en het traject van het educatieve werk van de Seirra-Pambley Foundation, opgericht in 1885 door Francisco Fernández-Blanco en Segundo Sierra-Pambley na een vergadering met de meest notabele leden van het Insttución Libre de Enseñanza in het huis van Villablino. Het museum is verdeeld in twee afzonderlijke delen:

        • Het Huis: gebouwd in 1848 door Segundo Sierra-Pambley, ingericht met meubels en spullen uit die tijd; behang en tapijten, meubels, stoffen, Engels porselein en Sargadelos (keramiek), en enkele zeer antieke stukken zilverwerk uit deze omgeving, en de industriële innovaties uit die tijd zoals een verbeterde verlichting en verwarming en nieuwe materialen zoals guttapercha (een doorzichtig soort gom).
        • La sala Cossio: laat het onderwijs werk van de Fundación Sierra-Pambley zien. Het bepleit de educatieve methode welke verantwoordelijk is voor de onafhankelijke onderwijsinstelling, opgezet door Francisco Fernández Blanco en Sierra-Pambley onder auspiciën van Francisco Giner de los Ríos, Gumersindo de Azcárate en Manuel Bartolomé Cossio. Het verhaal van de stichting wordt verteld door middel van documenten uit het rijke archief, foto’s, educatief materiaal en het werk van de leerlingen in het basisonderwijs, en uit opleidingen voor de landbouw, timmerwerk en smeedwerk.
Bijbels en Oosters Museum (Museo Bíblico y Oriental)
Ingang van het Instituto Biblico y Oriental. (Bijbelse – en Oosterse Kunst)

Het Museo Bíblico y Oriental vindt onderdak in de Basiliek van San Isidoro. Het heeft een archeologische collectie vanuit het Nabije Oosten van ongeveer 1.000 stukken en een bibliotheek met meer dan 10.000 boeken en documenten. Het museum werd officieel geopend door koningin Doña Sofia. Tijdens deze opening, werd de koningin de gelegenheid geboden een 3.000 jaar oude Sumerische brief te openen die tot op dat moment ongepubliceerd was gebleven. Het museum opende zijn deuren voor het publiek op 19 maart.

Centro Leonés del Arte

Het museum staat in de Avenida de Independencia nᵒ. 18. Het gebouwencomplex werd uitgevoerd door de een van de meest toonaangevende architecten van de vroeg 20e eeuw in León, Juan Crisóstomo Torbado (Galleguillos del Campo 1867 – 1947). Het is een ontwerp van het type Neo-historisch type en het werd gebouwd in 1927 om het Instituto Provincial de Higiene in onder te brengen, totdat het in 2006 werd gesaneerd om vervolgens het Legado Caneja te huisvesten en daarna uitgroeide tot een tentoonstelling en cultureel centrum van de provincie León.

De officiële opening van het centrum werd gehouden op 2 februari 2007, met de presentatie van de twee tentoonstellingen: “Legacy Caneja” en “De landschappelijke kunstverzameling van León”.

La Casona de la Fundación Carriegos

Het herenhuis is de zetel van de Carriegos stichting. Het staat in de Avenida Suero de Quiñones. Het was de woning van de industriële meubelmaker, Miguel Pérez Vázquez. Het is in 1925 ontworpen door de architect Manuel de Cárdenas en het werd ingericht in de Art Nouveau en Art Deco Stijl. Een inrichting op basis van eigen ontwerp en fabricage. Beide verdiepingen van het huis behielden hun originele inboedel. Tegenwoordig is het huis een cultureel centrum dat onderdak biedt aan de Aula Literaria ‘El fulgor de la memoria’ gewijd aan Victoiano Crémer dat wederom de figuur van de dichter en de journalist, door middel van een permanente – en een tijdelijke tentoonstellingen laat zien.

        • Het museumhuis: Is een voorbeeld van een burgerlijke woning van voor de Spaanse burgeroorlog van 1936, waarvan de neo-renaisance, Art Nouveau en Art Deco stijl overeenkomt met die van de andere verblijven (galerij, hal en muziekkamer).
        • De permanente tentoonstelling: Een verzameling van werken van Zela Zanetti met in de schilderkamer de winnende werken van de Carriegos Prijs de Schilderkunst en de Beeldende Kunst.
        • Aula Literaria El fulgor de la memoria de Victoriano Crémer: Een tentoonstelling over het leven en werk van de dichter door middel van zijn documentaties, artikelen en correspondentie, bibliotheek en kunstcollectie.
        • De zaal van de tijdelijke exposities: tentoonstelling gewijd aan de nieuwe actuele kunst.

Culturele Centra

Het auditorium van de stad León
Auditorio van León.

Het Auditorium van de stad León is gevestigd in de wijk Eras de Renueva, vlakbij het historisch klooster van San Marcos en het gebouw van de Delegatie van de Autonome Overheid (Delegación del gobierno autonómico). Het gebouw is ontworpen door Emilio Tuñón Álvarez en Luis Moreno Mansilla. Het heeft een vloeroppervlak van 9.000 m². Het heeft drie zalen, waarvan de grootste 1128 mensen kan bergen en de twee andere, kleinere, zalen respectievelijke ruimte biedt aan 388 en 100 personen. Bovendien heeft het auditorium twee beurshallen, met alle moderne apparatuur voor conferenties.

Het gebouw is een mijlpaal in de architectuur van de stad, het is een van de eerste moderne architectonische gebouwen. Het wordt gebruikt voor de podiumkunsten en optredens, maar er worden ook heel veel conferenties van verschillende aard georganiseerd.

Teatro Emperador
Het Emperador theater.

Het Teatro Emperador opende zijn deuren in 1951. Het is ontworpen door Manuel de Cárdenas, en in die tijd was het een van de prominentste en meest prachtige theaters. Laat 20e eeuw was het ver afgelopen met de theatervoorstellingen en werd het meer gebruik als bioscoop. In 2006 werd het gebouw gesloten ondanks het sterke protest van inwoners van León. Daarna werd het opgekocht door de gemeente en na de verkiezingen van 2007 werd het eigendom overgedragen aan het Ministerie van Cultuur dat van plan is om het te gebruiken als Nationaal Centrum voor de Podiumkunsten en voor de Historische Spaanse Muziek, toegeschreven aan het orgaan van INAEM. Het project is nooit goed van de grond gekomen en in 2014 is het gebouw wederom geveild.

Teatro Trianón
Het Trianon theater

Het teather Trianón vinden we op de avenida Ramón y Cajal het is een van de twee overgebleven theaters in de stad en de enige waarvan men zegt dat het van Cultureel belang is (Bien de Interés Cultural). Maar ondanks deze beschermende maatregels wist men de verslechtering van de huidige situatie niet te voorkomen. Naast het normale gebruik als theater, werd het kleine gebouw ooit ook als bioscoop en feestzaal gebruikt, en nu wordt het zelfs als speelruimte voor de kinderopvang gebruikt. Zoals zovele gebouwen in Spanje wordt ook dit gebouw meesterlijk beheerd, ondanks zijn aparte structuur, schuine vloer o.a. Maar zo blijft dit gebouw met zijn decoratieve interieur toch ook bewaart voor de toekomst.

Plaza de Toros

Het hedendaagse Plaza de Toros del Parque, dat tegenwoordig ook bekend staat onder de naam van Arena van León, werd in 1948 gebouwd op de plaats waar voorheen een vierkante houten arena stond die daar in 1912 was gebouwd. Het heeft twee verdiepingen en een diameter van 50 meter en het heeft 11.300 zitplaatsen. Vanaf 2003, na zijn verbouwing tot overdekt plein (toen het zijn nieuwe naam kreeg) worden er niet alleen stierengevechten tijdens de ‘Feistas Patronales’ gehouden, maar ook nationale en internationale concerten, sportevenementen, beurzen en congressen, tentoonstellingen en grote shows.

Culturele excursies

Vanwege zijn historische, monumentale kern is León een uitzonderlijk stad om toeristische en culturele excursies te houden. Met zijn kathedralen, het pantheon, zijn kleurrijke geschiedenis is het een toeristische trekpleister bij uitstek.

Hier loopt de Camino de Santiago Francés over in de Camino de Santiago. De stad heeft twee herbergen die het hele jaar geopend zijn, een daarvan is in de stad gelegen en de ander is het Carbajalas (het klooster van de Benedictijnen). De vereniging “Vrienden van de Camino de Santiago” in León heeft het op zich genomen de pelgrims te informeren. Het verdedigd ook de belangen van het culturele erfgoed van deze weg en het bevorderd tevens vele culturele activiteiten.

Festiviteiten en evenementen


Semana Santa

Pasen in León is uitgeroepen tot een festival van International belang. Op de evenementenkalender van León wordt het als het belangrijkste evenement van het jaar aangetekend.

De kruisiging van Jezus, Semana Santa.

Gedurende de tien dagen die verstrijken tussen Goede Vrijdag en Paaszondag, lopen er in totaal 16 broederschappen (congregaties) die tezamen bestaan uit duizenden ‘papones’ (Een unieke term voor de Leonese mannen die in deze broederschappen zitten (puntmuts dragen)). Het zijn groepen van mensen, burgers van Leon en mensen uit de parochies als Nuestra Señora de l Mercado en Camino ‘La Antigua’, die in processies door de straten lopen en relikwieën (die soms meer dan een ton wegen) door de overvolle straten dragen. Maar ook andere belangrijke gebeurtenissen van Pasen worden uitgebeeld. Bijvoorbeeld ‘La Ronda’, dit is een bijzondere en unieke act, met een grote traditie rond de Paasviering van León. Het begint om 00:00 u. op het Plaza de San Marcelo, in het hart van de stad, in het oude stadhuis vindt de eerste officiële ‘toques’ plaats. In de volksmond heet dit de ‘Procesión de los Pasos‘ (de processie van de voetstappen) een authentieke reconstructie van Golgotha, die begint om 07:30 en eindigt om 16:00 uur.

Het broederschap van de ‘Zeven Woorden’ (las Seite Palabras) tijdens een processie in de Semana Santa.

Het hele jaar door vinden er festiviteiten en evenementen plaats in León. Chronologisch gezien, in januari is er het CiLe (Festival de Cine Digital de León, filmfestival). In februari, carnaval, met vele activiteiten zoals Gala Verkiezing van de Koningin van Carnaval, het kinderfestival, de carnavals optocht op dinsdag of de begrafenis van de Sardine.

In maart vindt er het FIMA plaats (Internationaal Festival van Advanced Music). En ook een internationale beurs van het Kinderboek. Tijdens de Paasweek wordt er ook de Entierro de Genarín (de begrafenis van Genarín) gevierd, een gedenkfeest ter ere van Genarín, een bekend persoon uit León, overreden door de eerste vuilniswagen van León op het moment dat hij zijn behoefte deed. En op het eind van april viert men`Las Cabezadas’

Vuurwerk tijdens de feesten van San Juan en San Pedro de stads heiligen van León.

Meestal in juni wordt er het Festival Celta Internacional Reino de León (Het Internationale Celtic Festival van het Koninkrijk León) waarbij verschillende representatieve Keltische bands hun muziek ten gehoren brengen. Aan het eind van de maand vindt het feest van San Juan en San Pedro plaats, het is het feest van de beschermheiligen van de hoofdstad León. Het is een van de grootste feesten in de stad ten opzichte van de rest van de provincie. Op hetzelfde moment vind er het straattheater Calle Ancha Muestra plaats en het Flamenco festival van Leon. In de zomer is er ook altijd het festival van de Spaanse muziek.

In de herfst zijn er nog twee andere muziek evenementen, het Internationale Orgelfestival in de kathedraal van León en het kampioenschap van de Bandas de Gaitas (doedelzak bands) van het Pais LLionés (het Leonese Land). Op de zondag voor San Froilan (5 oktober) vindt er een van de meest traditionele feesten plaats, het feest wordt al sinds de Middeleeuwen gevierd. Dat zijn dagen waarbij u het volksfeest van la Virgen del Camino bij kunt wonen. U kunt er de prachtige Carros Engalanados (versierde ‘wagens’ met heiligenbeelden) door de straten zien lopen, samen met een van de grootste concentraties van vaandels en vlaggen die komen vanuit de gehele provincie. Of u woont een dialectische strijd bij die het ‘Tributo de las 100 Doncellas‘ (Eerbetoon aan de 100 Maagden) veroorzaakt. Hier wordt het feest ook wel het Foro of Oferta de la Cantaderas genoemd.

Tot slot, in december, het Purple Weekend dat plaats in de kerstvakantie. Het is een Internationaal Festival van Magiers.

Gastronomie


De Leonese keuken ie een samenstelling van verschillende provinciale gerechten, aangepast aan het koude klimaat door middel van energie-rijke provinciale gerechten die het mogelijk maken om de alledaagse taken tijdens de koude winters uit te voeren.

Cecina de León.

De vleeswaren zijn de sleutel tot dit aspect,zodat u in León kunt genieten van producten zoals Cecina de León, Morcilla de León, Chorizo de León en Botillo del Bierzo. Meer consistente gerechten als Cocido Maragato (kikkererwten met worst en vlees gerecht), Sopa de trucha (forellensoep), Trucha frita (gebakken forel) vaak koud gegeten, en het Lechazo asado (gebraden Lamsvlees) zijn zeer relevant in de Leonese keuken, het is slechts een korte samenvatting van wat de provincie te bieden heeft.

Picadillo de Chorizo

Maar ook de Leonese groente gerechten, met producten van de Leonese tuinbouw mogen niet vergeten worden, zoals La Bañeza (een witte boon), Pimientos de El Bierzo (paprika van El Bierzo), Fresno de la Vega (paprika) en de Puerros de Sahagún (prei).

Kijken we naar de drank, dan zijn er twee wijnen met Denominaciones de Origen, Bierzo en Tierras de León. Als we praten over streekgebonden dranken dan hoort daar zeker het ‘Matar Judios‘ bij (Dood de Joden) het is een traditionele limonade dat tijdens de Paasdagen gedronken wordt.

Tapa de Morzilla Leonesa.

Maar ook hier zijn de tapas zonder twijfel het grootste exponent van de Leonese gastronomie. De tapas zijn verkrijgbaar in alle vormen, van stoofschotels en warme en gebakken gerechten, rijstgerechten tot de meest eenvoudige vaak koude hapjes. In heel Spanje zijn de tapas meestal gratis bij een drankje…. Maar in León…. Als je daar drie pilsjes hebt gedronken… dan heb je gelijk gegeten en zeker als je in een bar in de wijk Barrio Húmedo zit. In deze wijk vindt je een concentratie aan bars waarvan de eigenaars zich echt toeleggen op het bereiden van de meest uiteenlopende tapas.

Botillo berciano.

In de reposterías (banketwinkeltjes, waar soms ook vleeswaren worden verkocht) kan men ook plaats nemen aan een tafeltje en iets te drinken bestellen (vele verschillende soorten koffie, of een warme chocoladedrank, frisdrank e.d.) met een van de lekkernijen zoals Mantecadas de Astorga, Lazos de San Guillermo de Cistierna, Imperiales de La Bañeza, Nicanores de Boñar en de Rosquillas de San Froilán. En geneert u zich dan niet om deze lekkernijen in de koffie of de warme chocolade te soppen, want zo hoort dat hier in Spanje!! Ook de arroz con leche (rijstepudding) en de leche frita (gebakken melk) zijn het aanraden waard.


Naar boven

Verwant aan dit onderwerp:

This was one of the stories in the non-commercial website spaanseverhalen.com. The stories in this website are not static, the stories will be changed regularly, please look at this notice:

        • Last updated 2022-09-18

Coralma*

    • Spanish language Wikipedia|titel=León (España)|pagecode=94404683| date=20161018

These texts are available under the licence Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen 3.0. CC BY-SA 3.0

Other references are:

The photos/images are licensed under Wikimedia Creative Commons: CC0 1.0CC BY 1.0, CC BY-SA 1.0, CC BY 2.0, CC BY-SA 2.0, CC BY-NC-SA 2.0, CC BY 2.5, CC BY-SA 2.5, CC BY 3.0, CC BY-SA 3.0, CC BY 4.0, CC BY-SA 4.0, Free Art License 1.3 of Public Domain

If you click on one of the links below, you will find the full information of these photos/images, the author, or the licence.

Coralma*, is own work that can be found as a CC BY-SA 4.0 file in Wikipedia Commons.

Eetsnob

eten met passie

Jan Woordenaar Bontje - CULTUUR

Aforismen, bontjes, columns, gedachten, gedichten, haibun, haiku, kyoka, literatuur, poëzie, proza, snelsonnetten, tanka.

De niet genomen weg

Fietsen, wandelen, reizen, foto's, gedachten en meer.

De niet genomen weg

Fietsen, wandelen, foto's, gedachten en meer.

MONTSE ANTARES BLOG CINEMA

BANDAS SONORAS.. SOUNDTRACKS.. Y MÁS