Castilla

Castilla is een terugkerende term in het hedendaagse Spaanse denkbeeld, gekoppeld aan een onnauwkeurig territorium in het binnenland van het Iberisch schiereiland. Het verwijst naar een idee van verschillende eerdere territoriale entiteiten van middeleeuwse oorsprong, zoals het graafschap Castilla, het Koninkrijk Castilla en de kroon van Castilla. Het is zowel een term van identiteit, van Castiliaans regionalisme, als van net iets anders zijn dan het centrale nationalisme.

Anders gezegd, de verschillende hedendaagse visies over Castilla variëren naargelang het specifieke belang dat iedereen hecht aan de rol van Castilla en ‘het Castiliaans’ bij de opbouw van ‘Spanje’.

Beschrijvingen van Castilla vanuit verschillende gezichtspunten

Begin 20ste eeuw

Het liberalisme in de negentiende-eeuw bevorderde een nationaal begrip voor Spanje; een van de speerpunten, samen met die van de historische achtergronden van de staat, was de culturele uitdrukking die door Castilla werd gesymboliseerd.

Castilla werd aan het begin van de 20ste eeuw door het Institución Libre de Enseñanza en door de auteurs van de Generación del 98 (1898) aangehaald als een spirituele toevlucht van Spanje, en vestigde na de Spaans-Amerikaanse oorlog de basis van een nieuw Spaans nationalisme, een nieuw stempel in de geschiedschrijving. Het was de gemeenschappelijke plek, de uitbreiding van het landschap, zijn natuur en het karakter van zijn bewoners. Het telkens weer oproepen van de schoonheid van het landschap was een constante onder de leden van het Institución Libre de Enseñanza (de Vrije Instelling van het Onderwijs).

Giner de los Ríos plaatste de Sierra de Guadarrama als een uiting van Castilla.

In deze context vond Giner de los Ríon in dit Castiliaanse landschap attributen als een ‘robuuste innerlijke kracht, ernstige grandeur,adeldom, waardigheid, heerschappij, ontembare inspanning, zwaartekracht,soberheid, karakter en een manier van poëtisch zijn’. De institutionalistische opvatting van Castilla verbindt en sluit aan bij de ideeën van de Generación del 98, die in deze regio een middel vonden om hun bezorgdheid te materialiseren. Giner de los Ríos bevestigd in zijn werken over de Sierra de Guadarrama de bijzondere betekenis van het Castiliaanse landschap, en de Peñalara ziet hij als een symbool. De schrijver Enrique de Mesa, op zijn beurt, vond in de beklimming van deze top de sleutel tot begrip van zowel het oude Castilië (“veredeld door de gezonde edelen”) als Castilla la Nueva (“verheerlijkt door de idiote adel”).

Maeztu identificeerde Castilla met de boomloze Meseta.

Onder de personen van de Generación del 98 die hebben bijgedragen aan de definitie van dit Castiliaanse landschap is de dichter Antonio Machado, met zijn Campo de Castilla, naast Azorín (geschreven door José Martinez Ruiz), vooral gerelateerd aan de benadering van de instelling met betrekking tot Castilla, die zou zijn gevonden in de bevolking van de regio ‘het type van de echte Castiliaanse kleine boer, historisch: nobel, sober, serieus en elegant in het gebaar; kort, veroordelend en scherp in zijn redenen’. Joaquín Costa identificeerde Spanje met Castilla met zijn ‘ Pasaron siglos, Castilla se hizo España’ (Eeuwen verstreken, Castilla werd Spanje). Miguel de Unamuno, aanvankelijk met een kritische houding, ziet een progressieve identificatie met Castilla. Decennia later, in de debatten tijdens de Tweede Republiek over de grondwettelijke tekst van 1931, zou hij dat verwerpen: “We hebben al gehoord dat Castilla de periferie niet kent, en ik zeg ik jullie, de periferie kent Castilla veel beter”. Ramiro de Maeztu identificeert het met de Meseta Central.

Ortega y Gasset gaf in zijn beschrijvingen vorm aan de invloed van de symbolische associatie van Giner de los Ríos van Spanje in Castila en Castilla in ‘un esenciero de españolia’ (een essence van Spaans karakter). In 1921 schreef hij in zijn ‘España invertebrada‘, “Castilla heeft Spanje gemaakt en Castilla heeft het weer losgelaten.”

Het Carreterismo werkt door in de identificatie van Castilla met de bergen.

Castilla zou verschijnen in een complexe haat-liefdeverhouding, als een terugkerend motief in het werk van de regenerationist Julio Senador, gekarakteriseerd door zijn antropologische pessimisme. In ‘Castilla en escombros‘ (Castilla in puin gestort) voerde hij verder aan dat “Castilla zeggen, is niets anders dan een woord zonderbetekenis verwoorden, want er bestaat hier geen echt Castilla meer”.

Vanuit een Castiliaans regionalistisch perspectief erkent Luis Carretero Nieva herinnerd zich in 1918 aan Castilla in de provincies Ávila, Burgos, Logroño, Santander, Segovia en Soria, en, verzet zich tegen ‘Castilla’ met ‘León’ en koesterde achterdocht jegens de stad Valladolid, hij sprak zich uit over het feit dat Castilla niet geassocieerd kon worden met de vlakte van de Meseta, maar met de ‘bergen’; zijn ideeën en die van zijn zoon Anselmo, die vervolgens het idee van Castilië tot de provincies Novo-Caceres, Madrid, Guadalajara en Cuenca zou uitvergroten, en een zekere echo zou hebben in de ontwikkeling van het pre-autonome proces in Castilla y León, dat plaatsvond naar aanleiding van de decennia van 1970 en 1980.

Tegenstellingen in de randgebieden ten opzichte van het regionalismen

Met betrekking tot ‘La Montaña‘ bepleitten auteurs als Clarín en Amador de los Ríos het idee van Cantabria en Castilla, zich verzettend tegen de mogelijkheid van rechtvaardiging van een bergregionalisme dat in elk geval lokaal werd gepresenteerd, vaak in grote mate in verband gebracht met Castilië; de liberale beschrijving van de opvatting dat Cantabria als de oorsprong van Castilla en Spanje breidt zich uit gedurende de 19e en 20ste eeuw. Aan de andere kant, sommige intellectuelen uit de regio, waaronder Marcelino Menéndez en Pelayo, wijdden zich in hun geschriften aan regionale verheffing, of bevestigden de onlosmakelijke eenheid van fysieke en morele karakters die de provincies Asturias en Santander altijd hadden, in publicaties zoals de ‘Almanaque de las Dos Asturias‘ of het tijdschrift ‘Cántabro-Asturiana‘. Tijdens de Tweede Republiek en, vooral rond de wettelijke debatten, werd het Cantabrisme, van welke politieke kleur ook, altijd toegeschreven aan een bepaalde ruimte van Castilië, zijn de positie die het dichtst bij een Cantabrisch particularisme lag, de formulering van een ‘Cantabrisch-Castiliaans’ statuut in een federale context.

Een veld met klaprozen (Campo de amapoles).

Vanuit Cataluña is het in het verleden geïnterpreteerd als een territoriale identiteit in Spanje, in tegenstelling tot Cataluña, waarbij een dualiteit tussen beide regio’s werd overwogen. Volgens Enric Ucelay-Da Cal heeft de Catalaanse geschiedschrijving gedurende de hele moderne tijd geen visie over Castilla ontwikkeld die verder gaat dan die met betrekking tot Cataluña zelf, en deze slechts, samen met Frankrijk, als een buur hiervan beschouwd.

Het verhaal van een Castilla dat schuldig was aan het falen van de nationale ontwikkeling van Cataluña werd omarmd door de auteurs van de ‘Renaixença‘, dat sterk doordrong in het betoog van het Catalaanse nationalisme, waarbij Castilla als een othering functioneerde, dat op een effectieve manier de Catalaanse identiteit consolideerde. De figuur van Castilla verschijnt in de geschriften van de Catalaanse publicist Pompeyo Gener, kampioen van het sociaal Darwinisme, die, om de suprematie van het Catalaans boven Castiliaans te rechtvaardigen, in 1887 aanvoerde dat Castilla het wetenschappelijk vermogen ontbeerde, “Het gebrek aan zuurstof en de druk van de atmosfeer, slechte voeding, het overwicht van een ras waarin het Semitische en het pre-semitische element overheerst (de Andalusiërs), en dat de pen dient om de macht te laten escaleren, het zijn oorzaken die een frivool en leeg karakter hebben geproduceerd in de Spaanse literatuur ».

Een fries op de pagina’s van het ‘La Reinaxensa’ uit 1878 waarin men links allegorisch Castilla voorsteld als een toren, met het schild van Cataluña in het midden verbonden aan Castilla doormiddel van kettingenen met een allegorische adelaar van Cataluna rechts.

Het idee van een oude Castilla dat de fakkel moet doorgeven aan Cataluña is terugkerend in het Catalaans denken aan het begin van de twintigste eeuw; voor Joan Maragall (1902): “Castilla, ingevoegd in een centrum van Afrikaanse natuur, zonder uitzicht op de zee, is ongevoelig voor Europees kosmopolitisme; […] Castilla heeft zijn regeringsmissie voltooid en moet zijn scepter aan andere handen doorgeven”.

“De Maaiers in Castilla zal geen tarwe met koppen achterlaten”. (“Els Segadors en Castilla no van á dejar trigo con cabezas”)

Castilla en zijn relatie met Cataluña zouden het voorwerp zijn van verschillende allegorische voorstellingen in de illustratie en karikatuur van de periodieke pers van de 19e en vroege 20ste eeuw.

Ook opgenomen in deze culturele projectie van Castilla is het werk van de musicus en folklorist Antonio José, die zich op deze gebieden toelegt, zoals Castiliaanse symfonieën, folkloristische dansen uit Burgos, herinneringen, naïeve Suites en Hymnes aan Castilla.

Castilla in de tijd van Franco

Deze tekening van Ángel Andrade is een illustratie in “Por teirra de Castilla”.

Castilla was ook een centraal element in de ultranationalistische wedergeboorte van de falangisme ideologie, dat Castilla opriep als het ging om het verwoorden van haar visie op de ingebeelde gemeenschap van Spanje, waarbij zij zichzelf herhaalde malen als de kern van Spanje positioneerde in zijn politieke boodschap. Voorafgaand aan zijn strijdbaarheid in Falange, Onésimo Redondo, wiens Castilianisme de sleutel van zijn ideologie werd, dat aspect beïnvloedde Ramiro Ledesma Ramos, hij bepleitte in “Castilla en España” als een ruimte waar de nationale essenties die in strijd waren met de corruptie van de hoofdstad en de grote steden, zouden worden verheerlijkt door een ‘Castiliaans en landelijk Spanje’, in tegenstelling tot Europeanisme, kosmopolitisme en buitenlandse invloeden uit het westen en oosten, voor een landelijk Castilla, “onaangetast in zijn pensionering”, zou dat blijven bestaan in zijn “echte regeneratieve kracht”. Andere eminente Falangisten, zoals Eugenio Montes (“Castilla tiene la misma edad que Europa”), namen ook tijdens de Franco-periode het Castiliaanse essentialisme van Ramón Menéndez Pidal, een soort Castiliaanse volkgeist (volks- of nationale geest), over en gebruikten hem als stormram om het liberale nationalisme uit te dagen. Tijdens de viering van de zogenaamde “Milenario de Castilla” in 1943 door het Franco-regime, sprak Franco enigszins koel in termen van “la gran Castilla, base de la nación española” (het grote Castilla, als de basis van de Spaanse natie), Carrero Blanco behandelde Castilla als het “médula de la patria” (hart van het vaderland) en García Villoslada als “raíz y médula de España” (wortel en hart van Spanje) terwijl José Ibáñez Martín met liefde Castilla aanduidde als “madre de España”, dat bijdroeg aan het Castilië van Fernán González met een reeks van kwaliteiten dat volgens de minister aan de Spanjaarden zou zijn doorgegeven, als “het type, het karakter, het ideaal van de Spaanse man”.

Het landschap van Campo de Gómara, in de provincie Soria.

Ook tijdens het Franco-regime vond de katholieke fundamentalist Rafael Calvo Serer het concept van Castilië als de essentie van Spanje als iets verfoeilijks; ongevoelig voor de auteur van elk type niet-katholiek essentialisme voor Spanje, zou het katholicisme een hoofdrol spelen om de eenheid van het vaderland te waarborgen. In april 1952 ontwikkelde hij zich in een duidelijk provocerende titel ABC-artikel – “Spanje is breder dan Castilië” – een verontschuldiging van het Valenciaanse land en een aanval op de tweeënnegentig. Hij schreef een duidelijk provocerende titel in een ABC-artikel ‘España es más ancha que Castilla’ (Spanje is breder dan Castilla) een verontschuldiging vasn het Valenciaanse land en een aanval op de Generatie van 98.

Het autonomieproces

Tijdens het autonomieproces vond er een heropleving plaats van historische verhalen van regionale stempels, zowel anti-unie – het carreterista van González Herrero of de leonesista (uniprovincial of in relatie tot de provincies Salamanca, León en Zamora) -, zoals die van de «Gran Castilla »Van het Castiliaanse Federale Pact, dat voorstander zou zijn van de unie in een autonomie van het oude Castilië, Leon en Nieuw-Castilië.44 Ook in de democratie werd het idyllische verhaal van een ‘Castile concejil y comunera’ naar voren geschoven uit de demonstraties in Villalar. .45 In die zin was een musicalisering in 1976 van de romance Los comuneros (1972) van de muziekgroep Nuevo Mester de Juglaría de aanzet tot een bepaalde theorie van Castilië.

Op dit moment delen slechts twee autonome gemeenschappen nominaal de benaming van Castilla; ze zijn Castilla y León en Castilla-La Mancha, waarvan de conformatie werd besproken vanuit het oogpunt van historische fundering. Historici zoals Julio Valdeón Baruque beschouwen integendeel de unie van landen in het Duero-bekken als historisch coherent, gebaseerd op de sterke overlap tussen de gebieden Castilla en dat van León die zich aan het einde van de Middeleeuwen zouden voordoen. Met geopolitieke en sociaaleconomische argumenten voor de hand heeft de populatie van de twee autonomieën, in tegenstelling tot die van andere regio’s, hun collectieve identiteit is grotendeels verward met de Spaanse identiteit.

Geschiedenis

Eind van de 15e eeuw was het iberisch schiereiland in vier koninkrijken verdeeld, te weten: Portugal, Navarra, Castilla en Aragón. De laatste twee werden verenigd door het huwelijk van Isabel I de Castilla met Fernando II de Aragón. De officiële eenwording (Ferdinand en Isabella bleven officieel elk koning en koningin van hun eigen deel), dat wil zeggen dat beide delen onder het bewind van één vorst kwamen, gebeurde onder keizer Carlos I de España, kleinzoon van Isabel en Fernando, via diens moeder Juana I de Castilla ‘la Loca’. Carlos I werd in Europa aangeduid als Karel V.

De autonome gemeenschappen Castilla y León, La Rioja en Cantabria vormden tot 1983 een autonome regio onder de naam Castilla la Vieja. De autonome regio’s Castilla-La Mancha en Madrid werd Castilla la Nueva genoemd tot Madrid een zelfstandige regio werd.

Etymologie

Het Castiliaanse land, van Aureliano de Beruete.

Castilla (genoemd in de eerste documenten in het oude Castiliaans als Castella of Castiella) betekent volgens de etymologie ‘land van kastelen’. De Arabische historici noemden het Qashtāla en de naam ervan lijkt gerechtvaardigd als land bezaaid met kastelen. De term zou komen van het Latijnse castellum, verkleinwoord op zijn beurt de term castrum, castro, verrijking van pre-Romeinse Iberia. De eerste vermelding van de term “Castilla” was op 15 september 800 in een apocrief document van het nu verdwenen klooster van San Emeterio de Taranco de Mena, gelegen in de Mena-vallei, in het noorden van de huidige provincie Burgos. De naam Castilla verschijnt in het notariële document waarmee Abbot Vitulo wat land schonk. In dat document zien we de regel “Bardulia quae nunc vocatur Castella” (Bardulia dat nu Castilla wordt genoemd).

Het notariële document waarmee Abbot Vitulo wat land schonk, opgenomen in de Gallica Becerro van het klooster van San Millán de la Cogolla, luidt als volgt:

Ego Vitulus abba, quamuis indignus omnium seruorum dei seruus, una cum cogermano meo Erbigio presbytero, cum domnos et patronos meos sanctos Emeteri et Celedoni, cuius basilica extirpe manibus nostris construximus ego Vitulus abba et frater meus Erbigius in loco qui dicitur Taranco in territorio mainense, et sancti Martini, quem sub subbicionem Mene manibus nostris fundauimus ipsam basilicam in ciuitate de area patriniani IN TERRITORIO CASTELLE et sancti Stefani, cuius basilicam manibus nostris fundauimus in loco qui dicitur Burcenia in territorio Mainense […]

In hetzelfde boek vinden we nog een ander oprichtingsdocument van 4 juli 852, dat voorziet in de bouw van het klooster van San Martín de Herrán:

Facta scriptura sub era octogessima nonagessima, tertia feria, quarto nonas iulias, regnante Rodericus comite in Castella.

De toponymische naam van Castilla verwijst, nog steeds in het jaar 853, naar een heel klein gebied in het noorden van Burgos, onderscheiden van de Burgos-valleien van Mena en Losa: Et presimus presuras in Castella, in Lausa et in Mena, dat niet grensden met Álava, en dat geen bekende kastelen had, dus we moeten ook rekening houden met andere mogelijke oorsprongen voor de toponymische naam van Castilla anders dan die van “de kastelen”, zoals de oorsprong is van een ander Castilla, een grote stad van al-Ándalus die Abderramán I veroverde in 759 en de naam van deze stad veranderde in Cora de Elvira, en dat later werd bekend als Medina Elvira. Deze plaatsnaam zou in het noorden van Burgos worden ingenomen door enkele herbewoners van “Bardulia”, (dat later bekend zouden worden als “Castilla”) in de tijd van Alfonso I en zijn zoon Fruela I.

Naar boven

Verwant aan dit onderwerp:

Dit was een van de Spaanse Verhalen in de website spaanseverhalen.com. De verhalen in deze website zijn niet statisch, regelmatig worden de verhalen aangepast, kijk hiervoor naar deze mededeling:

Laatst bijgewerkt 2021-09-15

Coralma*

Spaanse Verhalen. https://spaanseverhalen.com

Bronvermelding en referenties:
De veelal buitenlandse teksten van wikipedia zijn beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen. Ik heb deze teksten vertaald, gemengd, en vaak aangevuld met eigen kennis en ervaring, opgedaan in de periode dat ik in Spanje woon en aan deze artikelen werk.
Er kunnen ook andere bronvermeldingen zijn opgenomen, dat kunnen zaken zijn die ik, tijdens het onderzoek naar de artikelen, gelezen heb en in deze teksten verwerkt heb.

Spaanstalige Wikipedia|taal=es|titel=Castilla|paginacode=116358720|datum=20190616Nederlandstalige Wikipedia|taal=nl|titel=Castilië|paginacode=57173208| datum=20210915}}

Andere bronnen zijn:

De foto’s/afbeeldingen zijn gelicenseerd onder Wikimedia Creative Commons: CC0 1.0 Universal, CC BY 1.0 , CC BY-SA 1.0 Naamsvermelding 2.0 Unported CC BY 2.0 , Attribution 2.0 Generic CC BY 2.0 , CC BY-SA 2.0, CC BY 2.5 , CC BY-SA 2.5, Attribution 3.0 Unported CC BY 3.0, Attribution-ShareAlike 3.0 Unported CC BY-SA 3.0 , CC BY 4.0, CC BY-SA 4.0 , GNU-licentie voor vrije documentatie , of Publiek Domein,

Rood: Castilla voor de herindeling van de regio’s…… Auteur – España – División provincial y regional de 1833.svg: Miguillen / derivative work: Marnal, licentie CC BY 3.0
Giner de los Ríos plaatste de Sierra de Guadarrama als een uiting van Castilla. Auteur – Martin Rico (1833-1908), licentie Publiek Domein
Maeztu identificeerde Castilla met de boomloze Meseta. Auteur – Nicolás Pérez, licentie CC BY-SA 3.0
Het Carreterismo werkt door in de identificatie van Castilla met de bergen . Auteur – Jaume Morera i Calicia (1854-1927), licentie Publiek Domein
Een veld met klaprozen (Campo de amapoles). Auteur – Miguel Ángel García, licentie CC BY 2.0
Een fries op de pagina’s van het ‘La Reinaxensa’ uit 1878,,,,,. Auteur – Not stated. Unknown author, licentie Publiek Domein
“De Maaiers in Castilla zal geen tarwe met koppen achterlaten”,,,,,. Auteur – Joaquin Xaudaró (1872-1933), licentie Publiek Domein
Deze tekening van Ángel Andrade is een illustratie in “Por teirra de Castilla”. Auteur – Ángel Andrade (1866-1932), licentie Publiek Domein
Het landschap van Campo de Gómara, in de provincie Soria. Auteur – Miguel Ángel García, licentie CC BY 2.0
Het Castiliaanse land, van Aureliano de Beruete. Auteur – Aureliano de Beruete (1845-1912), licentie Publiek Domein
Het klooster van San Millán de la Cogolla. Auteur – Rafa.rivero, licentie CC BY-SA 4.0

Coralma*, is eigen werk dat u terug kunt vinden als een CC BY-SA 4.0 file in Wikipedia Commons.

U bent vrij:

Om het werk te kopiëren, te verspreiden en te verzenden
Om het werk aan te passen (op uw eigen medium)

Onder de volgende voorwaarden:

attributie – U moet de juiste vermelding geven, een link naar de licentie verstrekken en aangeven of er wijzigingen zijn aangebracht. U mag dit op elke redelijke manier doen, maar niet op een manier die suggereert dat de licentiegever u of uw gebruik goedkeurt.
gelijk delen – Als u het materiaal remixt, transformeert of erop voortbouwt, moet u uw bijdragen distribueren onder dezelfde of compatibele licentie als het origineel.