Spaanse vlag

De vlag van Spanje wordt gevormd door drie horizontale strepen, rood, geel en rood, waarbij de gele strook twee keer zo breed is als elk van de rode strepen. Hierin onderscheidt Spanje zich van veel andere Europese landen die vlaggen hebben waarin alle banen een even groot oppervlak innemen. De huidige vlag werd officieel aangenomen op 19 december 1981 en wordt als civiele vlag, staatsvlag en oorlogsvlag gebruikt en kan dus altijd als Spaanse nationale vlag dienstdoen.

De vlag werd in 1785 als nationale vlag aangenomen en is sindsdien de nationale vlag, met uitzondering van de jaren van de Tweede Spaanse Republiek, is de versie zonder wapen die als alternatieve civiele vlag gebruikt mag worden. De hoogte-breedteverhouding van de vlag is 2:3. Van de hoogte wordt de helft ingenomen door de gele baan, terwijl elke rode baan een kwart van de hoogte inneemt.

Het wapen, dat in sommige gevallen is opgenomen in de huidige vlag, dat bij wet is geregeld  39/1981, en die het gebruik ervan regelt, heeft in de loop van de geschiedenis verschillende wijzigingen ondergaan. De Grondwet van 1978, zoals gespecificeerd in artikel 4.1.:

	La bandera de España está formada por tres franjas horizontales, roja, amarilla y roja, siendo la amarilla de doble anchura que cada una de las rojas.                                                                                                                                                       Artículo 4.1 de la Constitución española.
	De vlag van Spanje wordt gevormd door drie horizontale strepen, rood, geel en rood, waarbij de gele strook twee keer zo breed is als één van de rode strepen.                                                                                                                                                       Artikel 4.1 van de Spaanse grondwet.

Het wapen en de kleuren

---

Het wapen

Op 28 oktober 1981 stelt de wet 39/1981 betreffende het gebruik van de vlag van Spanje en andere vlaggen en tekens in artikel 2.2: “De gele streep mag, in de vorm die wettelijk is aangegeven, het wapen van Spanje bevatten”.

Houdt er rekening mee dat er geen grondwettelijk schild bestaat, maar wel een grondwettelijke vlag, dat wil zeggen de vlag zonder schild, aangezien het Spaanse wapen niet in de grondwet, maar in een latere wet voorkomt. De opname van het wapen in de vlag verwijst naar het gezag van de staat.

De symboliek van het wapen zelf is gericht op de gebieden die onder het gezag van het Spaanse koninkrijk staan. Het schild toont de wapens van vijf gebieden: Castilla, León, Aragón, Navarra en Granada. In het centrum bevindt zich het wapen van de regerende dynastie, het Huis Bourbon. Het schild, dat geplaatst is tussen de Zuilen van Hercules met het staatsmotto Plus Ultra, wordt gekroond door de gouden Spaanse koningskroon.

Het Spaanse wapen is bij wet geregeld in artikel 33/1981 van 5 oktober en bij koninklijk besluit 2964/1981 van 18 december, waarin ook de positie van het wapen op de vlag is vastgelegd.

In overeenstemming met de bovenstaande voorschriften zal de vlag van Spanje de volgende kenmerken hebben:

• • • De vlag wordt gevormd door drie horizontale strepen, rood, geel en rood, waarbij het geel twee keer zo breed is als elk van de rode. Dit arrangement staat bekend als de franja española (Spaanse streep).
    • De vlag mag het wapen van Spanje bevatten, maar de opname ervan is verplicht in de gevallen die in het reglement zijn voorzien.
    • De hoogte van het schild is twee vijfde van de vlag en staat aan beide zijden van de vlag in het midden van de gele streep.
    • Wanneer de vlag de normale verhouding heeft, lengte gelijk aan 3/2 van de breedte, wordt de as van het schild op een afstand van de halve breedte van de vlag vanaf de broekingzijde geplaatst. Indien de lengte minder dan normaal is, of de vlag vierkant is, wordt het schild in het midden van de vlag geplaatst.

De kleuren

Aan de twee hoofdkleuren van de Spaanse vlag, rood en geel, is geen specifieke symboliek toegekend. Oorspronkelijk zijn de kleuren in 1785 door koning Carlos III uitgekozen omdat ze opvielen te midden van de door wit beheerste vlaggen die andere Europese staten in die tijd voerden. Door de eeuwen heen zijn rood en geel wel steeds meer verbonden geraakt met de Spaanse staat en cultuur.

De kleuren van de Spaanse vlag, zoals gespecificeerd in Koninklijk Besluit 441/1981 van 27 februari, waarin technisch gezien de kleuren van de Spaanse vlag worden gespecificeerd, overeenkomstig de rapporten die zijn opgesteld door de dienst voor militaire normen, in samenwerking met het Instituut voor Rationalisatie en Normalisatie (IRANOR, Instituto de Racionalización y Normalización), zijn de volgende, met hun gelijkwaardigheid aan andere formaten:

Kleur	CIELAB			CIE 1931 (lichtbron C)			RGB			Colores web
	kleur- toonhoek H	kleurver-zadiging C	helder-heid L	Y	X	y	R	G	B	HTML code
Rood (vlag rood)	35º	70	37	9,5	0,614	0,320	173	21	25	#ad1519
Goudgeel (Amarillo gualda)	85º	95	80	56,7	0,486	0,469	250	189	0	#fabd00

(Opmerking: De enige officiële waarden die in het koninklijk besluit betreffende de technische specificaties
zijn opgenomen, zijn die welke betrekking hebben op CIELAB en CIE 1931. De andere waarden zijn bij benadering verkregen, maar geven geen getrouwe weergave van de kleur, omdat de waarden van de standaarden vóór RGB of Colores web niet correct kunnen worden geconverteerd.  Houdt er ook rekening mee dat er op uw scherm kleurverschil kan optreden, dit ligt aan de beeld- en PCafstellingen.)

Geschiedenis

---

We kunnen ervan uitgaan dat de vexillum die werden gebruikt door de Romeinse legionairs, tijdens de Romeinse overheersing van het Iberisch Schiereiland, de eerste insignes waren die in Romeinse Hispania werden gebruikt. De Visigoten bleven dit soort stijve banieren met een soort doek gebruiken, maar het duurde tot de islamitische invasie voordat wat we vandaag de dag kennen als “vlaggen” werden gebruikt, omdat het gebruik van lichte stoffen in banieren, zoals zijde, oorspronkelijk uit het Oosten kwam en de Moslims en de Kruisvaarders de eersten waren die het gebruik ervan in Europa introduceerden. Vlaggen werden vaandels en banieren die koningen en heren vertegenwoordigden (in het bijzonder hun lijnen of koninklijke huizen), in plaats van gebieden of naties, zoals vandaag de dag nationale vaandels worden gebruikt.

De eerste vaandels die vergeleken kunnen woorden met de originele “nationale” vlaggen van Spanje zijn de modellen die in de 16e eeuw, na het huwelijk van Juana I de Castilia (dochter van de katholieke koningen) met de aartshertog van Oostenrijk Felipe “el Hermosa” (Filips de Schone), als geus, marinevlag en landvlag werden gebruikt. Men introduceerde toen een gemeenschappelijk element in de Spaanse vlaggen van die tijd: het kruis van Bourgondië, dat, hoewel het met elke koning licht verschilde (zoals in het geval van Felipe II, die het witte laken liet veranderen in de kleur geel), werd het ’t vexillologische symbool bij uitstek van Spanje.

Met de komst van het Huis van Bourbon met Felipe V werd het vorige ontwerp vervangen door een ander: het koninklijke wapen op wit doek. Het witte doek (typisch voor de Bourbons) werd in de 18e eeuw ook gebruikt door de verschillende Bourbon-takken die in Frankrijk, Napels, Toscane, Parma of Sicilië regeerden, en ook in Spanje, dus besloot Carlos III de Spaanse nationale vlag te veranderen om deze beter te onderscheiden van die van deze andere naties.

Zo kwam het huidige ontwerp van de nationale vlag tot stand met het Koninklijk Besluit van 28 mei 1785, waarbij Carlos III besloot een wedstrijd te houden om een nieuwe vlag voor de marine aan te nemen en daarbij twee ontwerpen, uit de twaalf voorstellen die hem werden voorgelegd door Antonio Valdés en Fernández Bazán, uitkoos: een voor oorlogsschepen en een andere voor koopvaardijschepen. Om de nieuwe vlag bekend te maken, werd er een algemene verordening afgekondigd, die in verdrag IV, titel I, bepaalde:

Om het ongemak en de schade die de ervaring heeft aangetoond te vermijden, kan de Nationale Vlag die door Mi Armada Naval (mijn Zeevloot) en andere Spaanse schepen wordt gebruikt, worden verward met die van andere naties op lange afstanden of in kalme winden, Ik heb besloten dat mijn oorlogsschepen schepen voortaan gebruik zullen maken van vlaggen die in de lengte verdeeld zijn in drie lijsten, waarvan de bovenste en onderste rood zullen zijn, en de breedte van elk een kwart van het totaal is, en de middelste zal geel zijn, waarbij het Schild van mijn Koninklijke Wapens daarop zal worden geplaatst, gereduceerd tot de twee kwarten van Castilla y León, met de Koninklijke Kroon erboven; en de Wimpel in dezelfde drie lijsten en het Schild erlangs, over een geel vierkant aan de bovenkant. En dat de andere boten, zonder Wapen, dezelfde kleuren gebruiken, waarbij de lijst in het midden geel is en de breedte een derde deel van de vlag is, en elk van de delen is verdeeld in twee gelijke delen die afwisselend rood en geel zijn, allemaal volgens het bijgevoegde ontwerp. Er mogen geen andere nationale vlaggen gebruikt worden op de Noordzee voor zover het Europa betreft tot aan de parallel van Tenerife in de Oceaan, en in de Middellandse Zee vanaf de eerste van het jaar duizend zevenhonderd zesentachtig; in Noord-Amerika vanaf het begin van de daaropvolgende maand juli; en in de andere zeeën vanaf de eerste van het jaar duizend zevenhonderd zevenentachtig. U zult het begrijpen en naleven.                                                                                                                                   Getekend door Zijn Hoogheid. in Aranjuez op 28-05 1785

De ingebruikname van de vlag op het land

In 1793 werd bevolen dat deze vlag, die tot dan toe alleen werd gebruikt op oorlogsschepen met het tot tweekwart gereduceerde schild, ook zou wapperen in de havens en forten van de marine en aan de door het Spaanse leger bewaakte kusten. De rojigualda-vlag werd in aanvang gebruikt in legerkampen en grensversterkingen tijdens de oorlog tegen de Conventie, hoewel het een vlag van het legerkorps was, gaf het schild, op de kleuren van de marinevlag, voor een kwart het wapen van Castilla y León weer.  Vanaf 1808, gezien de explosie van patriottisch sentiment tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog, werden de kleuren rood en goudgeel gebruikt voor het volk en voor vlaggen om vrijwilligers te engageren. Tevens werden het de officiële kleuren van de Cortes de Cádiz en de nationale strijdkrachten.

Tot slot wordt in 1843 in het decreet van 13 oktober de noodzaak uitgelegd om de verschillen tussen de nationale vlag en de afzonderlijke vlaggen van de landmacht te onderdrukken en wordt de eenmaking van alle vlaggen en standaards bevolen:

De vlaggen en spandoeken van alle korpsen en instituten die deel uitmaken van het leger, de marine en de nationale milities, gebruiken dezelfde kleuren als de Spaanse oorlogsvlag en plaatsen deze in dezelfde volgorde als op deze vlag.

De eerste Spaanse Republiek, ingevoerd in 1873, veranderde de kleuren van de vlag niet, maar alle koninklijke symbolen van de monarchie werden uit de wapenschilden verwijderd.

Hoewel het gebruik van de rojigualda in de rest van de eeuw wijd verbreid raakte, werd het pas in 1908 verplicht gesteld om op alle openbare gebouwen op nationale feestdagen te vlaggen. Bij Koninklijk Besluit van 19 juli 1927, tijdens de Dictatuur van Primo de Rivera, werd vastgesteld dat de koopvaardij dezelfde vlag zou gebruiken als de oorlogsmarine, maar dan zonder schild, en werd de burgervlag met vijf strepen afgeschaft.

Deze rojigualda is tot op de dag van vandaag bewaard gebleven, hoewel er voortdurend variaties van het schild zijn geweest. Alleen toen de Tweede Republiek in 1931 werd afgekondigd, werd er een de driekleurige vlag met horizontale strepen van gelijke grootte voorgeschreven, waarbij het rood in de onderste strook werd vervangen door paars, wat een korte onderbreking vormde in het gebruik ervan. Na de Burgeroorlog was er een terugkeer naar de tweekleurige vlag, maar met het nieuwe model van het schild, het model van 1938 (goedgekeurd op 11 februari 1938). Vervolgens werd het schild nog tweemaal gewijzigd, met de modellen van 1945 (goedgekeurd op 11 oktober 1945), en 1977 (goedgekeurd op 21 januari 1977), tot het huidige model van 1981.

Met betrekking tot het gebruik van de vlag staat in artikel 3 van wet 39/1981 van 28 oktober

De Spaanse vlag moet buiten wapperen en een belangrijke plaats innemen in het interieur van alle gebouwen en instellingen van de Centrale overheid en in alle institutionele, regionale, provinciale of eilandelijke en gemeentelijke overheden van de staat.

Verders, verduidelijkt de uitspraak van de Hoge Raad van 24 juli 2007 dat:

De vlag moet dagelijks gebruikt worden als een permanent kenmerk, niet als een tijdelijk kenmerk, niet als een uitzonderlijk kenmerk, maar als een algemeen kenmerk, te allen tijde.

Vlaginstructies

---

De vlag mag zowel verticaal als horizontaal uitgestoken worden van openbare gebouwen, privéhuizen, commerciële panden en schepen. Ook mag ze wapperen boven pleinen en bij officiële ceremonies. De vlag mag tussen zonsondergang en zonsopkomst niet uithangen, behalve wanneer ze behoort aan staatsorganen in Spanje en het buitenland (zoals ambassades), maar dan moet ze goed verlicht zijn. De vlaggen moeten voldoen aan de wettelijke eisen en mogen nimmer beschadigd worden

Periodes van rouw

Tijdens perioden van rouw zijn er twee manieren met betrekking tot het vlaggebruik. De eerste methode is het halfstok hangen van de vlag, wat pas mag gebeuren nádat de vlag naar de top van de stok is gehesen. Voor vlaggen die aan de stok zijn vastgemaakt en dus niet gehesen kunnen worden is er een andere methode: het bevestigen van een zwart lint aan de vlag. Het lint, van tien centimeter breed, moet zodanig bevestigd worden dat beide einden de onderkant van de vlag raken.

Het is toegestaan om tijdens een begrafenisceremonie van overheidsbeambten, soldaten of door de premier aangewezen personen de kist te bedekken. Deze vlag moet nadien gevouwen worden en overhandigd aan de nabestaanden.

Samen met andere vlaggen

Als de Spaanse vlag samen met andere vlaggen hangt, is de volgende volgorde correct: de Spaanse vlag, vlaggen van buitenlandse staten, de vlag van de Europese Unie, vlaggen van internationale niet-gouvernementele organisaties, militaire en overheidsstandaarden, vlaggen van autonome regio’s, stadsvlaggen en anderen. Als vlaggen van andere staten samen met de Spaanse vlag hangen, moeten de vlaggen op volgorde van de namen van de landen in het Spaans gehangen worden. De enige uitzondering is wanneer de bijeenkomst waarbij gevlagd wordt een andere volgorde voorschrijft. De Spaanse vlag mag nooit kleiner zijn dan andere vlaggen in de nabijheid en een erepositie innemen.

Het gebruik van de nationale vlag door lokale overheden

De wet waarmee in 1981 de huidige vlag werd aangenomen, schrijft voor dat de gebouwen van de lagere overheden voorzien moeten zijn van de Spaanse vlag en de regionale vlag van de autonome gemeenschap waartoe de betreffende gemeente behoort.

In autonome gemeenschappen met sterke separatistische bewegingen zijn er echter gemeenten die hun gebouwen weigeren van de Spaanse vlag te voorzien. Vooral in Cataluña en País Vasco zijn er veel van die gemeenten, maar ook in Galicia en Navarra en op de Balearen en de Canarische Eilanden. Daarnaast is in steden als Barcelona de Spaanse vlag amper in het straatbeeld te zien, in tegenstelling tot de vlag van Cataluña.

Andere actuele vlaggen

---

---

Naar boven

Verwant aan dit onderwerp:

• • • • • Heraldiek
        • Wapen van Spanje