Badajoz Provincie van de autonome gemeenschap Extremadura

Badajoz ligt in het zuiden van de comunidad autónoma (autonome gemeenschap) van Extremadura, dat op zijn beurt in het westen van Spanje, tegen de grens met Portugal, ligt. Het is de grootste provincie van Spanje, het land van contrasten waarin de dehesa (weide gebied met her en der steeneiken), bergen en mediterrane bossen samengaan. Het natuurpark van Cornalvo is een echte verrassing en niet alleen voor de menselijke bezoeker. Verder vindt de bezoeker net als in heel Spanje vele kastelen, citadellen en joodse wijken. Opvallend zijn steden als Alburquerque, Jerez de los Caballeros, Olivenza, Zafra waar zich vele historische bezienswaardigheden bevinden en dan vooral in de hoofdstad van Extremadura, Mérida, waarvan de archeologische vindplaats door de Unesco is uitgeroepen tot werelderfgoed.

Het grenst in het oosten aan de comunidad autónoma van Castilla-La Mancha, via de provincies Toledo en Ciudad Real. In het zuiden grenst het aan de provincies Huelva en Sevilla en in het zuidoosten aan de provincie Córdoba, alle in Andalucía. In het noorden ligt de provincie Cáceres, die samen met de provincie Badajoz de comunidad autónoma van Extremadura vormt. In het westen ligt Portugal. Met een oppervlakte van 21 766 km² is Badajoz de grootste provincie van Spanje.

Binnen deze provincie bevinden zich steden zoals Merida, hoofdstad van de autonome gemeenschap. Het dichtstbevolkte stedelijke centrum is echter Badajoz, de stad waaraan de provincie haar naam ontleent en dat de hoofdstad van de provincie is, aangezien hier de zetel is gevestigd van de Diputación de Badajoz (vglb Provinciale Staten, in dit geval van Badajoz), de instelling die de provincie bestuurt, en tevens de zetel van de Delegación del Gobierno (afvaardiging van de regering) in Extremadura.

Wat u interesseert:

• • • Symbolen
    • Geografie
    • Demografie
    • Territoriale organistatie
    • Geschiedenis
    • Gastronomie van de provincie

Symbolen

---

Het wapen

Het wapen van de stad Badajoz en de provincie heeft de volgende heraldische beschrijving:

Op een veld van azuur, een paarse, getongde, genagelde klimmende leeuw, gewapend in keel en gekroond met goud vergezeld aan zijn rechterzijde door een zilveren zuil, met de basis en het kapiteel van hetzelfde email (kleur) en omgeven door een gouden lint beladen met letters in gules (Spaans voor keel), “Plus Ultra”, (van het Latijnse Plus Ultra (Steeds verder)) op de bodem van sinopel. De wapens van het wapen van Badajoz zijn, wat de leeuw betreft, dezelfde als de emblemen die worden toegeschreven aan Infanta Pilar de Borbón, hertogin van Badajoz.

Het wapenschild is bekroond met een gesloten koningskroon, bestaande uit een gouden cirkel bezet met edelstenen, waarop acht fleurons, van acanthusbladeren, vijf zichtbaar, en uit wier bladeren met parels versierde diademen tevoorschijn komen, die samenkomen in een azuurblauwe bol, waarvan de semimeridiaan en de evenaar van goud zijn, toegevoegd is een gouden kruis. De kroon is gevoerd met gules of keel.

De koninklijke kroon wordt gewoonlijk schematisch voorgesteld met gouden lijnen.

De gesloten koninklijke kroon is onlangs opgenomen in het officiële wapenschild van zowel de gemeenteraad van Badajoz als de provincieraad van Badajoz. Van oudsher werd in beide wapenschilden een kroon (open, zonder diademen, bol of kruis) afgebeeld.

De leeuw die in het wapen van Badajoz voorkomt, is overgenomen uit de Leonese heraldiek, aangezien Badajoz in 1230 werd veroverd door koning Alfonso IX, koning van León. De zuil die verschijnt is een van de twee zuilen van Hercules die het wapenschild van Spanje dragen.

De vlag

Wat betreft de vlag van de provincie kunnen we kort zijn; een doek van azuur met in het midden het wapen van Badajoz.

Geografie

---

Demografie

---

De provincie Badajoz telt 672.137 inwoners (INE 2021), met een bevolkingsdichtheid van 30,88 inw./km², dat ligt ver onder het nationale gemiddelde (91,13 inwoners/km²). 50,36 % zijn vrouwen en de overige 49,64 % zijn mannen.

Wat betreft het inwonertal staat de provincie Badajoz op de vierentwintigste plaats, net na Toledo (703.772). Het is bijna 280.000 inwoners meer dan Cáceres (391.850), de andere provincie van Extremadura, terwijl het verschil in oppervlakte slechts 1.898 km². 

22,26 % van de inwoners woont in de hoofdstad Badajoz, die met een inwonertal van 150.702 inwoners (INE 2019) de dichtstbevolkte stedelijke kern van de provincie vormt. De volgende stad qua inwonertal is Mérida, waar met 59.335 inwoners (INE 2019) 8,78% van de totale bevolking van de provincie woont. Naast deze plaatsen overschreden in 2018 nog zeven andere plaatsen de 10.000 inwoners.

De bevolking van de provincie Badajoz werd gekenmerkt door een gestage groei tot in de jaren ’60 van de vorige eeuw, toen een sterke uittocht begon naar meer welvarende streken van het land, vooral Cataluña en Madrid, waardoor de bevolking in twintig jaar tijd met bijna 200.000 inwoners afnam. Sinds de jaren ’80 stagneert de bevolking onder de 700.000 inwoners, met een lichte groei tot 2010, wanneer de trend wordt omgekeerd en de provincie opnieuw bevolking verliest. Als we de tendens per gemeente bekijken, zien we dat de gemeenten in de bergen, in het oosten en zuiden, van de provincie voortdurend bevolking verliezen, terwijl de gemeenten in de buurt van de bevolkingscentra van Badajoz, Merida, Don Benito en Almendralejo juist groeien.

Territoriale organisatie

---

Mancomunidades van Badajoz

Sinds het ontstaan van de comunidad autónoma Extremadura was er tot 2008 geen officiële districtsindeling in Extremadura. Het autonomiestatuut van Extremadura voorzag in de mogelijkheid om de comunidad autónoma via een wet in regio’s op te delen, maar pas in 2008 heeft de Junta de Extremadura (Raad van Extremadura), als gevolg van de economische crisis en de noodzaak om de overheidsuitgaven te rationaliseren, een regionalisatieproces bevorderd dat gebaseerd is op de oprichting van integrale mancomunidades. Sindsdien behoren alle gemeenten in Extremadura tot één, en slechts één, integraal mancomunidad. Extremadura is verdeeld in 33 “mancomunidades integrales”: 15 in de provincie Badajoz en 18 in de provincie Cáceres. Alle gemeenten, met uitzondering van Badajoz, Cáceres, Mérida, Plasencia en Navalmoral de la Mata, behoren tot één van de 33 “mancomunidades” waarin de regio is onderverdeeld.

Municipios

De provincie Badajoz telt in totaal 165 municipios (gemeenten), dat is 2,02% van de bestaande gemeenten in Spanje (8112). De provincie Badajoz is de veertigste van Spanje – op een totaal van vijftig – wat het percentage inwoners betreft dat in de hoofdstad geconcentreerd is (21,84%, tegen 31,96% in heel Spanje). De dichtstbevolkte gemeenten in de provincie zijn de volgende (INE 2017):

De 20 grootste gemeenten van de provincie Barajoz

Badajoz	Plaatsnaam	inw.		Plaatsnaam	inw.	Almendralejo
	Badajoz Mérida Don Benito Almendralejo Villanueva de la Serena Zafra Montijo Villafranca de los Barros Olivenza Jerez de los Caballeros	150.610 59.424 37.275 33.741 25.837 16.786 15.483 12.534 11.871 9.171		Los Santos de Maimona Azuaga Guareña Fuente del Maestre Calamonte Puebla de la Calzada Castuera Llerena Aceuchal San Vicente de Alcántara	8.064 7.702 6.812 6.704 6.152 5.861 5.708 5.697 5.467 5.340
Mérida						Villanueva de la Serena
Don Benito						Zafra
bron: INE 2021

Sommige gemeenten hebben minder dan 200 inwoners. De vijf minst bevolkte gemeenten van de provincie op 1 januari 2018 zijn: Casas de Reina (191), Capilla (186), Reina (159) Risco (141) en El Carrascalejo (67). 

Geschiedenis

---

Bij de val van het Ancien Régime werd deze provincie, die deel uitmaakt van de regio Extremadura, opgericht, die 170 constitutionele gemeenten telt Deze zijn verdeeld in 14 gerechtelijke arrondissementen.

De romeinse periode

Tijdens de Romeinse overheersing werden er in Extremadura belangrijke wegen en steden aan gelegd. Wegen om de Romeinse troepen snel te kunnen verplaatsen of om de edelmetalen uit het zuiden van het Iberisch schiereiland naar Rome te vervoeren. Onder de meest belangrijke Romeinse steden bevind zich Emirata Augusta (Mérida), gesticht, op bevel van Octavio Augusto, in 25 v. Chr. Het was voorzien van alle gemakken van een grote Romeinse stad en diende als hoofdstad van de Romeinse provincie Lusitania. Het was bedoeld om de oud-strijders van legioenen V Alaudae en X Gemina te huisvestigen. 

De middeleeuwen

Het duurde tot 1230 voor Alfonso IX de León Badajoz definitief veroverde nadat hij het jaar daarvoor Cáceres had veroverd. In datzelfde jaar werd ook Mérida veroverd, wat belangrijk was voor de Leonese monarchen daar het de bisschopszetel van een Visigotisch bisdom was. De regio staat in die tijd bekend als Extremadura leonesa.

15e en 16e eeuw

Kenmerkend voor de regio was de massale emigratie naar Amerika . Veel van de emigranten waren mannen op zoek naar fortuin en roem die Spanje niet langer kon bieden na de val van het Nasrid-koninkrijk Granada in 1492, hetzelfde jaar dat Amerika werd ontdekt. Extremadura is de geboorteplaats van de beroemdste veroveraars van de Nieuwe Wereld, waaronder Hernán Cortés, geboren in 1485 in Medillín  en veroveraar van het Azteekse rijk. 

17e, 18e en 19e eeuw

De oorlog van 1640 was het begin van een tragische opeenvolging van verwoestende oorlogen voor Extremadura, die pas eindigde na de Napoleontische oorlogen in de 19e eeuw. De oorlog waarnaar in de Spaanse schoolboeken minder vaak wordt verwezen, de zogenaamde Guerra de Restauración Portuguesa (Oorlog van de Portugese Restauratie) die van 1640 tot 1668 met Portugal werd uitgevochten, heeft Extremadura op beslissende wijze veranderd en zijn lot tot in zeer recente tijden bepaald. De arrogantie waarmee de Spaanse adel Portugal behandelde, gedurende de periode waarin Portugal deel uitmaakte van de Spaanse monarchie (1580-1640), tijdens het bewind van Felipe II tot dat van Felipe IV. Portugal kreeg niet de waardering die het verdiende met zijn uitgestrekte rijk, zijn unieke cultuur en zijn maritieme en commerciële belang, het werd behandeld als gewoon een ander gebied, in een rijk dat in veel opzichten al moeilijk te besturen was, vanwege de complexiteit en de omvang ervan.

Vanuit het perspectief van de gevolgen, vooral voor Extremadura, geanalyseerd, was dit ongetwijfeld een van de slechtste diensten die de geschiedenis van Spanje is bewezen, door enkele heersers die niet de vooruitziende blik hadden om de macht en invloed te begrijpen die dat rijk had kunnen bereiken, als die dynastieke unie succesvoller was geweest dan zij was. De oorlog met Portugal veranderde de steden en dorpen van Extremadura op een opmerkelijke manier. Er was een grote ontvolking en een groot verlies van landbouwgrond. De voortdurende schermutselingen om de grens en de vestiging bijna gedurende dertig jaar van de soldaten in de bevolkingsgroepen van Extremadura, veroorzaakten een crisis die nog toenam na het einde van de oorlog, toen dit gebied weer “Extremadura” werd. Opnieuw grensgebied, met een zeer machtig rijk en met een grote last van wantrouwen na de lange periode van vijandelijkheden.

Er waren nog geen vijfendertig jaar verstreken sinds het einde van de oorlog met Portugal en Spanje was verwikkeld in de Spaanse Successieoorlog (1702-1713), met de regelrechtee vernietiging van Badajoz door de Habsburgers, de vernietiging van de dorpen in de vallei van de Taag en de Guadiana. Door de grensoverschrijdende effecten is het een nieuwe oorlog met Portugal, welke de breuk die beide landen scheidt, nog meer doet opengaan. Een goed bewijs hiervan is de verwoesting door de Spanjaarden van Puente Ajuda in 1709, waarvan de ruïnes eeuwenlang de materiële uitdrukking zijn geweest van het Iberische onbegrip.

In 1810 verdeelden de Franse bezetters (de tijd van de Guerra de la Indepencia Española) de provincie kortstondig in de prefecturen Cáceres en Mérida, voorlopers van de huidige provincies. In 1822 vond de definitieve verdeling in de provincie Cáceres en de provincie Badajoz plaats.

20ste eeuw

De tweede helft van de twintigste eeuw werd gekenmerkt door de demografische aderlating in de regio. Naar schatting hebben meer dan 800.000 mensen Extremadura verlaten om meer welvaart te zoeken in andere Spaanse regio’s, zoals Baskenland, Madrid of Catalonië, en in andere landen, zoals Frankrijk, Duitsland of Nederland.

Gastronomie

---

Jamon Ibérico D.O.P. Dehesa de Extremadura. Het productiegebied bevindt zich in de kurkeik- en steeneikweiden, de dehesas van Cáceres en Badajoz. Van de totale oppervlakte aan weidegrond op het schiereiland beslaat Extremadura bijna een miljoen hectare. In mei 1990 werden de verordeningen betreffende de oorsprongsbenaming “Dehesa de Extremadura” door het Ministerie van Landbouw goedgekeurd en bekrachtigd in het Staatsblad van 2 juli 1990.

Vis

Onder de vissen, te danken aan de riviervisserij, hebben we de pickles met riviervis (escabeche de peces genoemd), knoflookvis, vis ratatouille (typisch voor Medellín). Beroemd zijn de traditionele recepten uit Montijana, bereid door de Zusters Clarissen van het klooster van Cristo del Pasmo. Smakelijke en eenvoudige gerechten zoals de empastelado de patatas y bacalao, de gallina en pepitoria of de conejo en adobo (gemarineerd konijn).

Wijnen

De wijnen met de oorsprongsbenaming Ribera del Guadiana zijn uitstekend.

Daarnaast is er de ambachtelijke en familiale productie van mousserende wijnen en cava’s uit Extremadura. Met name de gemeente Almendralejo behoort tot de “Región del Cava”, zoals bepaald door het Regelgevend Centrum voor Cava (Centro Regulador del Cava), dat een cava produceert van uitstekende kwaliteit.

Nagerechten

Onder de traditionele Spaanse banketbakkersprodukten vinden we hier natuurlijk de turron de Castuera (turron van Badajoz), waarvan de oorsprong teruggaat tot de moslimperiode, het  bollo turco (Turkse broodje) van Jerez de los Caballeros (plaats in Badajoz), dat wordt bereid met amandelen, eieren, suiker en citroenschil, en de perrunillas van verschillende plaatsen in de provincie.

Curiositeit

Onlangs is in het boek “La patata en España” – Geschiedenis en agro-ecologie van de knol uit de Andes – van de hand van Javier López Linaje, van het Centrum voor Menselijke en Sociale Wetenschappen van het CSIC, de oorsprong van de tortilla, de “Spaanse omelet” of aardappelomelet gelegd in Extremadura in de stad Villanueva de la Serena (Badajoz). Meer bepaald, wijst López Lineage erop dat de ondertekenaar van de mededeling die dit bewijst, Joseph de Tena Godoy y Malfeyto, deze precies dateert in de streek van La Serena, op 27 februari 1798. De publicatie vond plaats in het Semanario de Agricultura y Artes, gericht aan de pastoors (in nummer 85, deel IV, blz. 111-112).

---

Naar boven

Verwant aan dit onderwerp:

• • • • • • • • • • Cataluña
                  • Barcelona (prov.)
                  • Marca Hispánica
                  • Graafschap Barcelona