Koningen van Navarra en Pamplona

Koningen van Pamplona en Navarra

---

Overzicht van de vorsten van het Koninkrijk Navarra, vanaf zijn oorsprong, rond 824 en meer precies vanaf 905, toen ze ondertekenden met de eigenlijke naam van het Koninkrijk van Pamplona, en later, vanaf het midden van 1162, uitdrukkelijk als het Koninkrijk van Navarra tot 1841, enerzijds in Spanje, waarvan de titel werd ingetrokken en Navarra werd ingelijfd als een andere provincie, en tot 1830, anderzijds, in Frankrijk, met de definitieve val van de Bourbons, met het intermezzo van de Franse Revolutie.

---

Stichting van het koninkrijk (816-905)

---

Arista-Iñiga dynastie

	Iñigo Arista (c. 770 – 851/852) Eerste koning	816 – 851 / 852	Eerste koning van Pamplona.
	Garcia  Iñiguez (c. 810 – 882) Zoon van de voorgaande.	851 / 852 – 882	Wordt ook vernoemd als Garcia I Iñiguez.
	Fortún Garcés (c. 826 – c. 922) Zoon van de voorgaande.	882 – 905	Deed afstand van de troon en ging het klooster in.

Uitbreiding en stagnatie (905-1234)

---

Jimena dynastie (905-1234)

	Sancho Garcés I Kleinzoon van de voorgaande.	905 – 925	Ook vernoemd als Sancho I Garcés. Hij kwam op de troon doordat hij de rechten van zijn vrouw Toda, kleindochter van Fortún Garcés afdwong.
	Jimeno Gareces Jongere zoon van Garcia Jiménez, broer van Sancho Garcés I.	925 – 931	Nam het regentschap van zijn minderjarige neef Garcia Sanchez I waar. (zie voor de verschillen, ook de Ned. Wikipedia!?) Zie ook de Spaanse wikipagina Jimeno Garcés de Pamplona
	Garcia Sanchez I (c. 919 – 970) Zoon van de voorgaande	925 – 970	Ook wel vernoemd als Garcia II Sánchez. Tussen 925 – 931 diende Jimeno Garcés, de broer van Sancho Garcés, als regent en vervulde in die periode verschillende taken zoals koning, leermeester, begeleider (baiulus) van zijn neefje Gacia Sánchez. Tussen 931 – 933 probeerde Iñigo Garcés, stiefbroer van Sancho Garcés I, het regentschap van de tyroon te bemachtigen, in tegenstelling tot de koningin-moeder Toda die uiteindelijk het regentschap op zich nam tot 934, het jaar waarin Garcia Sánchez meerderjarig werd verklaard.
	Sancho Garcés II ‘Abarca’ (938 – 994) Zoon van de voorgaande	970 – 994	Ook wel vernoemd als Sancho II Garcés. Nam het graafschap Aragón op in Navarra.
	García Sánchez II ‘el Temblón’ (964 – 1000) Zoon van de voorgaande	994 – 1000	Wordt ook vernoemd als García III Sánchez.
			tussenregering 1000 – 1004
	Sancho Garcés III ‘el Mayor’ of ‘el Grande’ (c. 990/992 – 1035) Zoon van de voorgaande	1004  – 1035	Wordt ook vernoemd als Sancho III Garcés.
	García Sánchez III ‘el de Nájera’ (c. 1012/1016  – 1054)	1035 – 1054	Ook wel vernoemd als García IV Sánchez.
	Sancho Garcés IV ‘el de Peñalén’ (c. 1039 – 1076) Zoon van de voorgaande	1045 – 1076	Ook wel vernoemd als Sancho IV Garcés.
	Sancho V (c. 1043 – 1094) Kleinzoon van Sancho Garcés III	1076 – 1094	Koning van Aragón. Tot koning van Navarra verklaard nadat zijn neef Sancho Garcés IV door zijn broers vermoord was.
	Pedro I (c. 1068 – 1104) Zoon van de voorgaande	1094 – 1104	Koning van Aragón.
	Alfonso I ‘el Batallador’ (1073/1074 – 1134) Broer van de voorgaande	1104 – 1134	Koning van Aragón. In zijn testament staat dat hij zijn koninkrijk nalaat aan de militaire ordes van de Tempeliers, van de Hospitaliers en aan dat van het Heilig Graf van Jeruzalem. Trouwde met Urraca I de Leon
	García Ramírez ‘el Restaurador‘ (c. 1112 – 1150) Achterkleinzoon van García Sánchez III	1134 – 1150	Werd tot koning gekozen nadat de bewoners van Navarra het testament van Alfonso I niet accepteerde. Ook wel vernoemd als García V Ramírez.
	Sancho VI ‘el Sabio’ (1132/1133 – 1194) Zoon van de voorgaande	1150 – 1194	Veranderde in 1162 zijn titel als Koning van Pamplona naar Koning van Navarra.
	Sancho VII ‘el Fuerte’ (1160 – 1234) Zoon van de voorgaande	1194 – 1234	Tekende een adoptieverdrag met Jaime I de Aragón, waarin stond dat als één van hen stierf de ander het koninkrijk van de overledene zou erven.

Allochtone dynastie (1234-1512)

---

Huis van Champaña (1234-1305)

		Teobaldo I De voorgaande koning was zijn oom	1234 – 1253	Graaf van Champaña vanaf 1201. De bevolking van Navarra accepteerde het testament van Sancho VII niet en verkozen zijn neef, Teobaldo, tot hun nieuwe koning.
		Teobaldo II Zoon van de voorgaande	1253 – 1270	Graaf van Champaña Toen hij in 1270 vertrok om deel te nemen aan een van de kruistochten, liet hij zijn broer Enrique achter als landvoogd van het koninkrijk.
		Enrique I Broer van de voorgaande	1271 -1274	Toen men vernam dat zijn broer (Teobaldo II) was omgekomen tijdens zijn kruistocht werd hij tot koning verkozen.
		Juana I Dochter van de voorgaande	1274 – 1305	Samen met haar man Felipe IV ‘el Hermoso’ (Filips IV van Frankrijk) Koningin consorte van Frankrijk.

Capeta dynastie (1284-1349)

		Felipe I ‘el Hermoso’ De man van Juana I (zie boven)	1284 – 1305	Koning iure uxoris samen met zijn vrouw Juana I. Koning van Frankrijk.
		Luis I ‘el Obstinado’ Zoon van de voorgaande	1305 – 1316	Koning van Frankrijk vanaf 1314. Regent  Felipe de Poitiers (1316) na de dood van de koning.
		Juan I ‘el Póstumo’ Zoon van de voorgaande	1316	Koning van Frankrijk. Regent Felipe de Poitiers (1316). Koning van 15 tot 19 november 1316.
		Felipe II Oom van de voorgaande	1316 – 1322	Koning van Frankrijk.
		Carlos I Broer van de voorafgaande	1322 – 1328	Koning van Frankrijk. Felipe de Valois regent van Navarra vanaf de dood van Carlos I, tot het ontslag van de Franse gouverneur op 13 maart 1328.
		Juana II Oomzegster van de voorgaande	1328 – 1349	Regenten Juan Corbarán de Leet en Juan Martínez de Medrano, tussen 13 maart 1328, volksvertegenwoordiging van Puente la Reina, en vanaf 27 februari 1329, Cortes de Larrasoaña. Samen met haar man Felipe III.

Évreux dynastie (1328-1441)

		Felipe III Man van de Juana II	1328 -1343	Samen met zijn vrouw Juana II.
		Carlos II ‘el Malo’ Zoon van de voorgaande	1349 – 1387
		Carlos III ‘el Noble’ Zoon van de voorgaande	1387 – 1425
		Blanca I Dochter van de voorgaande	1425 – 1441	Samen met haar man Juan II.

Huis van Trastámara (1425-1479)

		Juan II Man van Blanca I	1425 – 1479	Koning iure uxoris samen met zijn vrouw Blanca I (1425 – 1441). Koning van Aragón (1458 -1479). Burgeroorlog van Navarra (1451 – 1464).
		Leonor I Dochter van de voorgaande	1479	Koningin van 28 januari tot 12 februari 1479.

Huis van Foix (1479-1512)

​​

		Francisco I ‘Febo’ Kleinzoon van de voorgaande	1479 -1483
		Catalina I Zus van de voorafgaande	1483 – 1512	Samen met haar man Juan III. Betiteld als koningin van 1512 tot 1517.

Huis van Albret (1484-1512)

Juan III Man van Catalina I

1484 – 1512

Koning iure uxoris samen met zijn vrouw Catalina I. Betiteld als koning vanaf 1512 tot 1516

Verdeling van het koninkrijk

---

In 1512, veroverde Fernando ‘el Catolico’ het koninkrijk Navarra en werd op 23 maart 1513 door het Cortes van Navarra (dat hoofdzakelijk bestond uit leden van de Beaumonteses) als koning erkend. Het koninkrijk Navarra werd in 1515 opgenomen in de Kroon van Castilla, maar niet door het koninkrijk Castilla, het Cortes van Burgos was daarop tegen.

Boven Navarra (1512-1841)

---

Huis van Trastámara

​

		Fernando I ‘el Catolico’	1513 – 1516	Koning van Castilla (1475 – 1504) en van Aragón (1479 – 1516). In zijn testament laat hij het koninkrijk Navarra aan zijn dochter Juana, sindsdien behoort de titel van koning van Navarra tot de koningen van Spanje.
		Juana III ‘la Loca’	1516 – 1555	Koning van Castilla (1475 – 1504) en van Aragón (1479 – 1516). In zijn testament laat hij het koninkrijk Navarra aan zijn dochter Juana, sindsdien behoort de titel van koning van Navarra tot de koningen van Spanje.

Huis van Austria (Oostenrijk)

		Carlos IV (van Navarra)	1516 – 1556	Samen met zijn moeder Juana III. Vanaf 1530 alleen over het gebied van Alta Navarra. Als Carlos I van Spanje. Keizer van het Heilige Roomse Rijk (1520 – 1558)
		Felipe IV	1556 -1598	Als Felipe II van Spanje. Koning van Engeland (1554 – 1558)
		Felipe V	1598 -1621	Als Felipe III van Spanje.
		Felipe VI	1621 – 1665	Als Felipe IV van Spanje.
		Carlos V	1665 – 1700	Als Carlos II van Spanje.

Huis van Borbón (Bourbon)

​

		Felipe VII	1700 – 1724	Als Felipe V van Spanje.
		Luis II	14 januari 1724 – 31 augustus 1724	Als Luis I van Spanje.
		Felipe VII	1724 – 1746	Als Felipe V van Spanje.
		Fernando III	1746 – 1759	Als Fernando VI van Spanje.
		Carlos VI	1759 – 1788	Als Carlos III van Spanje.
		Carlos VII	1788 – 1808	Als Carlos IV van Spanje.
		Fernando III	19 maart 1808 – 6 mei 1808	Als Fernando VII van Spanje.

Huis van Bonaparte

Jose I werd, tijdens de regeerperiode, niet tot koning uitgeroepen, maar de Navarrese instituten werden, hoewel op en getemperde wijze, gehandhaafd. Nadat de ‘Afgevaardigden’ (la Diputación) eind augustus naar Tudela waren gevlucht, werd Fernando VII op 26 oktober 1808, op uitzonderlijke wijze uitgeroepen tot Koning van Navarra, maar met de nederlaag van Tuleda, een maand later, viel heel Navarra onder Frans bestuur.

José I

1808 -1810

De regering van José I eindigde met het decreet van keizer Napoleon, van 8 februari 1810, waardoor Navarra op dat moment een militaire regering kreeg die afhankelijk was van Napoleon, die eindigde met de regeling van erfpacht. Met het keizerlijke decreet van 15 januari 1811, was de militaire gouverneur van Navarra afhankelijk van de generaals van het noordelijke leger, op hun beurt afhankelijk van Napoleon.

Vanaf juli 1813 vonden er gevechten plaats tussen Navarra en Frankrijk, en werd er een grondwet ingevoerd door Frankrijk die niet gehandhaafd werd door door het Navarrese koninkrijk.

Huis van Borbón

Het decreet van 4 mei 1814 werd nietig verklaard door door het Cortes de Cádiz, de provincieraad van het koninkrijk Navarra werd op 28 mei hersteld en door het decreet van 14 augustus werden de fueros en de wetten van het koninkrijk hersteld.

Fernando III

1814 – 1822

Als Fernando VII van Spanje.

Met de Spaanse revolutie van 1820 werd er in maart een interum-bestuur ingesteld (Junta Gubernativa interina), en met het decreet van 21 januari 1822, werd het koninkrijk Navarra een provincie.

De royalisten stonden op tegen de constitutionele regering door op 11 december 1821 een Junta internina gubernativa (Realistische Interim Regeringsraad) van Navarra te installeren, dat resulteerde in de Guerra Realista (Oorlog van de Royalisten). Op 16 april 1823 restaureerde de Junta, de Diputación del Reino (koninklijk bestuur) van 1820 van Navarra en verlieten daarmee de tijdelijke ‘Junta’ van de Spaanse Regering en hun Overzeese gebieden (Gobierno de España e Indias). Deze Junta (Raad van Bestuur), opgericht op 6 april 1823 werd op 9 april door de hertog van Angoulême erkend als de rechtelijke macht in dit gebied en stond onder controle van leger van ‘Cien Mil Hijos de San Luis‘, op 21 april wordt Carlos de España benoemd als voorlopige onderkoning.

​

		Fernando III	1823 – 1833	Als Fernando VII van Spanje.
		Isabel I	1833 – 1841	Als Isabel II van Spanje. Gedurende de Eerste Carlistische Oorlog (1833 – 1839) erkende de Carlisten, Carlos VIII als koning van Navarra.

Met de dood van Fernando VII de España breidde de opstand van de Carlisten zich uit. De onderkoning , Antonio de Solá, verklaarde Navarra in staat van oorlog te zijn. De Diputación (Raad van Afgevaardigde) erkent de rechten van de dochter van koning Fernando, en nam op 2 maart 1834 het besluit om haar tot koningin te benoemen.

De afkondiging van het Koninklijk Statuut van 10 april van 1834 zorgt voor een geleidelijk verval en de uiteindelijke verdwijning van de koninklijke instellingen. Bij de ‘Muiterij van La Granja de San Ildefonso‘ (een opstand van een deel van de Koninklijke Garde) van augustus 1836, wordt voorgesteld de grondwet van 1812 te herstellen. Op 6 september hield de Raad van Afgevaardigde zijn laatste zitting. De volgende dag werd de ‘Diputación provincial constitucional’ (de Constitutionele Provinciale Raad) opgericht.

De Carlisten van Navarra organiseren zich in de Junta Gubernativa opgericht op 5 november 1833, zij herkennen Don Carlos als hun koning. Deze Junta Gubernativa (Regeringsraad) werd op 15 mei 1838 vervangen door een Diputación provisional del reino (voorlopige Raad van het Koninkrijk).

Op 31 augustus 1839 werd het Verdrag van Vergara getekend en daarmee de oorlog beëindigd. Don Carlos vertrok 14 september naar Frankrijk en de laatste schermutselingen van Navarra vonden plaats op 22 september. De wet van 25 oktober 1839, stelde de modificaties van de handvesten bij zodat ze in de grondwet paste. Met de wet van 16 augustus 1841 wordt het Koninkrijk Navarra afgeschaft, maar blijft als titel, Rey de Navarra, bestaan in de titulatuur behorend tot de Kroon van Spanje.

Neder-Navarra (1512-1789) en (1814-1830)

---

In 1530 besluit Carlos IV (voor ons Karel V en voor Spanje Carlos I) definitief af te treden als koning van Baja Navarra vanwege de onmogelijkheid om het onder controle te houden, en gaat het vanaf dat moment onder het regentschap van Hendrik II van Navarra  vallen, terwijl Carlos VI en zijn moeder Juana III (Juana I van Spanje) in Alta Navarra door regeren.

Lijst van monarchen van christelijke koninkrijken van het Iberische schiereiland van de Reconquista tot heden.
Portugal	Spanje
	Kroon van Castilla				Navarra	Kroon van Aragón
	Galicia	Asturias	León	Castilla		Aragón	Barcelona	Valencia	Mallorca

---

Naar boven

Verwant aan dit onderwerp:

• • • • • • • • • • Koninkrijk Pamplona
                  • Koninkrijk Navarra
                    
                  • Koninkrijk Aragón