Sancho Garcés I de Pamplona

Sancho Garcés I: Pamplona’s eerste koning

---

Zijn familie kwam waarschijnlijk uit het comarca Sangüesa. Bij de dood van García I Íñiguez in 881 werd hij de feodale heerser over Valdonsella, maar al snel begon hij in te grijpen in alle omliggende gebieden. Hij bezette Pamplona terwijl Fortún Garcés nog regeerde, bijgestaan door Alfonso III van Asturias, samen met de graaf van Pallars. Nadat de patrimoniale rechten van de zonen van Fortún Garcés waren geëlimineerd, vielen deze toe aan zijn kleindochter Toda, waarmee Sancho Garcés I in 905 trouwde en daarmee deze rechten opeiste en zichzelf uitriep tot koning van Pamplona, na Fortún Garcés te hebben onttroond. Hij was de eerste koning van een nieuwe dynastie van Jimena, en de eerste koning van Pamplona zelf.

Na de dood van de graaf van Aragón Galindo II Aznárez, bezette Sancho Garcés I de landen van Aragón, waarbij hij ook hier de erfrechten van iedereen omzeilde. Dit was de oorzaak die de strijd rechtvaardigde van de moslimgouverneur van Huesca, Muhámmad al-Tawil, die erfrechten had over het grondgebied omdat hij getrouwd was met Sancha Aznárez, de zus van de graaf. Het probleem werd opgelost toen Andregoto Galíndez, dochter van graaf Galindo, ten huwelijk werd beloofd aan de zoon van Sancho Garcés I, de toekomstige koning García Sánchez I, die nog een kind was.

Hij breidde de zuidelijke grenzen van het koninkrijk aanzienlijk uit totdat hij de gebieden van La Rioja bereikte door middel van een reeks militaire campagnes tegen de moslims. Hij annexeerde deze gebieden in 923. De overeenkomst met de naburige Banu Qasi, typerend voor de tijden van de vorige dynastie van Pamplona, maakte plaats voor voortdurende botsingen met hen. Hij veroverde Nájera met de hulp van Ordoño II van León en vestigde er zijn hof, waardoor het koninkrijk van Pamplona een definitieve organisatie kreeg. Terwijl de troepen van Ordoño Nájera innamen, namen de troepen van Sancho Viguera in.

Samen met Ordoño II van León, waarmee hij een goede vriendschap onderhield, versloeg hij een Cordobaans leger bij San Esteban de Gormaz (917), maar werd verslagen door Abd al-Rahman III in de slag bij Valdejunquera (920). Tijdens zijn regeerperiode onderhield hij een nauwe samenwerking met het koninkrijk León en het graafschap Castilla. Drie van zijn dochters waren koningin van León door huwelijk met koningen van dit koninkrijk en één was de vrouw van de Castiliaanse graaf Fernán González.

Tijdens zijn heerschappij begon men met het slaan van munten en het eerste christelijke koninkrijk dat een dergelijk koningschap gebruikte. Ook verscheen het pachtstelsel, dat in Navarra en Aragón tot het begin van de 13e eeuw zou blijven bestaan.

Gevolgen van de territoriale uitbreidingscampagnes

De opmars naar Rioja was niet alleen het gevolg van de expansionistische verlangens van de krijgshaftige adel van die tijd, altijd belust op gemakkelijke rijkdommen. De koning was vergeten dat het gebrek aan vooruitgang in de Reconquista een van de belangrijkste redenen was waarom zijn voorganger Fortún Garcés ten val was gebracht.

Bovendien maakte de annexatie van La Rioja het mogelijk om de gebieden Álava en Pamplona demografisch te ontlasten, de stedelijke levensstijl van Nájera na te bootsen en te profiteren van de culturele en religieuze impuls die werd gegeven door het voorbeeld van het bloeiende kloosterwezen van La Rioja. Nájera werd in die tijd het politiek centrum van de christelijke wereld.

Het was ook tijdens de regering van Sancho Garcés I dat het koninkrijk van Pamplona zijn invloed over Aragón begon uit te breiden. Sancho Garcés profiteerde van het Karolingische verval en trok Aragón in zijn ban door zijn erfgenaam García Sánchez uit te huwelijken aan de dochter van de graaf van Aragón Galindo Aznar II, genaamd Andregoto Galíndez. Deze verbintenis zorgde ervoor dat Aragón tot aan de dood van zijn achterkleinzoon Sancho III ‘el Mayor’ in 1035 onder de heerschappij van de kroon van Pamplona bleef.

Huwelijk en nakomelingen

---

Uit zijn huwelijk met Toda Aznárez kwamen een zoon en vijf dochters voort:

• • • • Urraca Sánchez, getrouwd met Ramiro II van León.
      • Onneca Sánchez van Pamplona, getrouwd met Alfonso IV van León ‘el Monje’, koningin van León tussen 926 en 931, het jaar van zijn dood.
      • Sancha van Pamplona, in eerste huwelijk getrouwd met Ordoño II van León, in tweede huwelijk met de graaf van Álava, Álvaro Herraméliz, en in derde huwelijk met Fernán González, graaf van Castilla.
      • García I Sánchez, koning van Pamplona, gehuwd met Andregoto Galíndez en Teresa Ramírez, dochter van Ramiro II van León en Adosinda Gutiérrez.
      • Velasquita of Belasquita Sánchez, in eerste huwelijk getrouwd met graaf Munio Vélaz van Álava, in tweede huwelijk met Galindo de Ribagorza en in derde huwelijk met Fortún Galíndez.
      • Orbita van Pamplona, waarschijnlijk getrouwd met al-Tawil, gouverneur van Huesca. Ze kan een postume dochter zijn geweest, zoals de betekenis van haar bijnaam, “la huérfana” (de wees), suggereert.

De koning had ook een buitenechtelijke dochter, waarschijnlijk veel eerder geboren dan de wettige kinderen, Lupa Sánchez die volgens de Códico de Roda trouwde met Dato II van Bigorra en de moeder was van graaf Raimundo de Bigorra.

Zijn dood en begrafenis

---

Koning Sancho Garcés I stierf in de buurt van Resa, aan de oevers van de rivier de Ebro, op 11 december 925 of 926 en werd begraven in het kasteel van San Esteban de Deyo, in Villamayor de Monjardín.

De islamitisch hstoricus Ibn Hayyan († okt. 1076) noteerde in de Muqtabis het nieuws van zijn dood in het jaar 314 van de Hidjra (19 maart 926-7 maart 927):

In dit jaar kwam het nieuws van de dood van de tiran Sancho, koning van de Vasconen, in Pamplona, een vijandig land moge God dat vernietigen, na de kruisiging van het lijk van Sulayman b. ‘Umar b. Hafsun, met wie hij overeenkwam in zijn vooroordelen tegen de moslims en met wie hij samenviel in de dodelijke trance. Het was de oorzaak van zijn dood dat hij, na te zijn teruggekeerd van een veldtocht tegen een vijandelijke natie op zijn rug, zegevierend en met buit, bij aankomst in zijn land en bij het zien van alle prooien en gevangenen die God hem had geschonken, werd gegrepen door een nukkige euforie, in het midden waarvan hij zijn paard in galop wierp, totdat het hem in een afgrond leidde die hem onbekend was, waar hij zich wild in stortte, hem in de diepte wierp en hem in stukken deed vallen; daaruit werd hij dood getrokken. God vervloekte hem, met wat dubbele vreugde was, en genade, onmiddellijk.                                                                                                                                                                                                   Ibn Hayyan, al-Muqtabis

Het belang van zijn regeerperiode

---

Zoals een groot aantal auteurs stelt, en zeker dat van Luis Javier Fortún Pérez de Ciriza uitdrukkelijk vermeldt: “Het koninkrijk van Pamplona dankt zijn bestaan aan Sancho Garcés I (905-925), die het koningschap formeel op zich nam, ervoor zorgde dat het volledig werd erkend door zijn buren en het een brede territoriale ondersteuning gaf”. Tegelijkertijd stichtte hij een nieuwe regerende dynastie die zes generaties lang standhield en “werd zijn figuur een prototype en model voor zijn opvolgers”.

De Códice Vigilanus bevat de volgende biografische schets van deze vorst:

«In era DCCCCXLIIII surrexit in Pampilona rex nomine Sancio Garseanis. Fidei Christi inseparabiliterque uenerantissimus fuit, pius in omnibus fidelibus misericorsque oppressis catholicis. Quid multa? In omnibus operibus obtimus perstitit. Belligerator aduersus gentes Ysmaelitarum multipliciter strages gessit super Sarrazenos. Idem cepit per Cantabriam a Nagerense urbe usque ad Tutelam omnia castra. Terram quidem Degensem cum opidis cunctam possideuit. Arbam namque Pampilonensem suo iuri subdidit, necnon cum castris omne territorium Aragonense capit. Dehinc expulsis omnibus biotenatis XXº regni sue anno migrauit a seculo. Sepultus Sancti Stefani portico regnat cum Christo in polo. (Obiit Sancio Garseanis era DCCCCLXIIII, A marg.)»

“In het jaar 944 [jaar 906] stond er in Pamplona een koning op die Sancho Garcés heette. Hij was onafscheidelijk toegewijd aan het geloof van Christus, vroom onder alle gelovigen, barmhartig voor de onderdrukte katholieken. Wat nog meer? Hij volhardde in al zijn werken. Strijdlustig tegen de Ismaili volkeren, richtte hij bij vele gelegenheden vernielingen aan in de Saraceense heerschappij. Hij doorkruiste het deel van [de Rioja bergketen van] Cantabria en nam alle forten in beslag tussen de stad Nájera en Tudel[ill]a. Hij nam bezit van het hele Saraceense domein. Hij nam de facto bezit van al het land van Deyo met zijn forten. Hij plaatste het land van Pamplona onder zijn gezag en nam ook het hele grondgebied van Aragón met zijn forten in. Nadat hij alle goddelozen had verdreven, verliet hij deze wereld in het twintigste jaar van zijn heerschappij. Hij werd begraven in de portiek van San Esteban [van Deyo], hij regeerde met Christus in de hemel. (In de marge: Sancho Garcés stierf in het jaar 964 (jaar 926)”.                                                                                                                                                                                                                                                                                               Toevoeging van de koningen van Pamplona van de Crónica Albeldense in de Códice Albeldense                                                                                                        Real Biblioteca del Monasterio de El Escorial, RBME d.I.2, fol. 976.

Voorganger en opvolger ……………
Voorafgegaan door: Fortún Garcés ‘el Tuerto’	Koning v/d Visigoten 905–925 // 906-926	Opgevolgd door: García Sánchez I

---

Als u dit een leuk of interessant onderwerp vond abonneer u op Spaanse Verhalen of geef hieronder eens een ✩LIKE. Normaal gesproken komt er elke week een nieuw verhaal bij.

Als u abonnee bent van Spaanse verhalen kunt u zich ten alle tijden uitschrijven door op de knop geabonneerd te klikken. In het daaropvolgende scherm kunt u zich onderaan uitschrijven. In datzelfde scherm kunt u ook instellen hoe u de berichten wilt ontvangen.