Fortún Garcés

Koning Fortún Garcés van het koninkrijk Pamplona (882 – 905)

Tegenwoordige historici geven er een iets andere invulling aan, zij stellen dat Fortún Gracés II van Sobrarbe (ca. 826 – ca. 922) de laatste leider, krijgsheer, van Pamplona was en tevens de laatste vertegenwoordiger van de Arista-Iñiga dynastie was. Hoewel hij vaak als koning van Pamplona wordt genoemd, beschouwen moderne historici zijn opvolger Sancho Garcés I meer als de eerste echte koning van Pamplona. Ze gebruiken de uitdrukking “koninkrijk in slapende staat” voor de tijd van Íñigo Arista, García Íñiguez en Fortún Garcés. 

Gevangenschap

---

Zijn vader, García Íñiguez, had de banden met het koninkrijk Asturias (hoogstwaarschijnlijk trouwde zijn dochter Jimena met Alfonso III van Asturias) aangehaald en de banden die zijn voorgangers met de Banu Qasi hadden onderhouden losser gemaakt, en daarom had hij voortdurend te lijden onder aanvallen van de moslims. De Emir Muhammad I ibn Abdurrahman, gouverneur van Córdoba van 852 tot 886, viel in 860 het koninkrijk Pamplona binnen en veroverde in Milagro, een van de drie door de Saracenen bezette plaatsen. De zoon van García Íñiguez van Pamplona, Fortún Garcés ‘el Tuerto’ en zijn dochter Oneca Fortúnez, werden gevangen genomen. Muhammad I nam hen mee naar Córdoba en gijzelde hen in ruil voor de betaling van de belastingschuld. De wali van Saragossa Muhammad ibn Lubb, kleinzoon van Musa ibn Musa, verwoestte het kasteel van Aibar in 882. García Íñiguez, de vader van Fortún, stierf bij de verdediging van het kasteel van Aibar terwijl de wali Muhammad de strijd voortzette en het fort van Sibrana veroverde, het kasteel van San Esteban in Monjardín en de vallei van de rivier de Aragón, het Santo Domingo gebergte, Tarazona, Tudela, Calahorra, Viguera, Nájera en het land van Deyo domineerde.

Mandaat en opvolging

---

Na bijna twintig jaar gevangenschap in Córdoba keerde Fortún Garcés terug naar Pamplona om na de dood van zijn vader het leiderschap over te nemen. Fortún voerde een vreedzaam beleid met de Banu Qasi (Mudali familie die heerste over het midden van de Ebro-vallei), meer gericht op vrome praktijken dan op militaire ondernemingen, wat het ongenoegen van zijn vazallen veroorzaakte. Hij trok zich vaak terug in het klooster van San Salvador de Leyre, waaraan hij grote donaties deed.

Uiteindelijk, in 905, besloot de adel van het koninkrijk, die deze terugtrekking en onderwerping aan de Islam helemaal zat was, hem te vervangen door Sancho Garcés (een lid van hun uitgebreide geslacht) die meer vastberaden was om de Reconquista (herovering) voort te zetten. Er vond toen een dynastieke verandering plaats in Pamplona toen Fortún Garcés, bijna 80 jaar oud, gedwongen werd om zich af te zonderen in het klooster van Leyre en de leiding op te geven, die werd overgenomen door Sancho Garcés, de eerste koning van de nieuwe Jimena dynastie, zoon van graaf García Jiménez. Deze Sancho Garcés bezette Pamplona terwijl Fortún Garcés nog steeds regeerde, bijgestaan door Alfonso III van Asturias, samen met de graaf van Pallars. Nadat de patrimoniale rechten van de zonen van Fortún Garcés waren geëlimineerd, kwamen deze toe aan zijn kleindochter Toda, getrouwd met Sancho Garcés I, die ze opeiste en zichzelf in 905 uitriep tot koning van Pamplona, nadat hij Fortún Garcés had onttroond.

Sancho Garcés werd in 905 gekozen tot koning van Pamplona. Enkele van de redenen voor zijn verkiezing waren ongetwijfeld dat hij verwant was aan de regerende dynastie, groot militair prestige genoot door de verdediging van de vesting Aibar en de steun had van invloedrijke figuren zoals zijn oom graaf Ramón I van Ribagorza en Pallars, graaf Galindo II Aznárez van Aragón, echtgenoot van Onneca Garcés, zus van koning Fortún, en koning Alfonso III, getrouwd met Jimena Garcés, ook zus van koning Fortún Garcés. Met Sancho Garcés de opvolger van Fortún Garcés kunnen we pas echt spreken over het koninkrijk van Pamplona, want zoals hiervoor reeds vernoemd wordt zowel Íñigo Arista als zijn zoon, García Iñiguez, en kleinzoon tegenwoordig meer gezien als politiek-militaire krijgsheren dan als echte koningen.

Fortún I Garcés trok zich in 905 terug in het klooster van San Salvador de Leyre, waar hij in 922 stierf.

Huwelijk en nakomelingen

---

Hij trouwde met Auria (Awriya), ook wel Oria genoemd, die mogelijk de dochter was van Lubb ibn Musa en Ayab Al-Bilatiyya, en kleindochter, aan haar vaders kant, van Musa ibn Musa en Assona Íñiguez (dochter van Íñigo Arista), hun kinderen waren: 

• • • Íñigo Fortúnez trouwde met Sancha Garcés de Pamplona, dochter van graaf García Jiménez en zijn vrouw Onneca Rebelle de Sangüesa. Volgens de Códice de Roda (Kroniek van Roda) waren de kinderen uit dit huwelijk Fortún, Áurea en Lopa Íñiguez. Fortún Íñiguez was de vader van García, Íñigo en Sancha Fortúñez.
    • Aznar Fortúnez. De Genealogieën van Roda, waarin de naam van zijn vrouw niet wordt genoemd, zeggen dat hij de vader was van Fortún Aznar, cognomento Orbita, die op zijn beurt de vader was van García Fortúñez de Capannas (Cabañas, vlakbij Lumbier).
    • Velasco Fortúnez, die volgens de Códice de Roda drie kinderen had: Jimena, vrouw van Íñigo Garcés, die in 900 Pamplona bestuurde, zoon van graaf García Jiménez en zijn vrouw Oneca Rebelle de Sangüesa; Toda Velázquez, vrouw van Íñigo Manzones; en Sáncha Velázquez, getrouwd met Galindo Jiménez.
    • Lope Fortúnez.
    • Oneca Fortúnez (geb. ca. 847), trouwde eerst met Abd Allah I van Córdoba, bij wie ze een zoon had genaamd Mohammed, vader van de kalief Abderraman III. Na haar terugkeer uit gevangenschap trouwde Oneca met haar eerste neef, Aznar Sánchez de Larraún, zoon van Sancho Garcés en kleinzoon van García Íñiguez van Pamplona, bij wie ze Toda Aznárez kreeg, die koningin van Pamplona werd.

---

Naar boven

Verwant aan dit onderwerp:

• • • • • • • • • • Koninkrijk Pamplona
                  • Koningen van Pamplona en Navarra

Tijdgenoot van:

• • • • • • • • • • Alfonso III de Asturias