Aa

Absolute Monarchie

De absolute monarchie of het vorstelijk absolutisme is een regeringsvorm waarbij de vorst over volledig regerende autoriteit beschikt; hij is niet door wetten gebonden, noch is hij verantwoording verschuldigd. Hoewel in theorie de absolute vorst ongelimiteerde macht over de soevereine staat en het volk heeft, wordt in de praktijk deze autoriteit gebalanceerd door politieke groeperingen als aristocraten, geestelijken en de adel. Tegenwoordig zijn er nog maar weinig absolute monarchieën over; de meeste zijn opgeheven of zijn hervormd tot een constitutionele monarchie, waarin de bevoegdheden van de monarch in de grondwet zijn vastgelegd en de macht niet langer ongelimiteerd is.

In het Vroegmoderne Europa werd wel onderscheid gemaakt tussen twee vormen van monarchisme, monarchia herilis en monarchia limitata – despotisme en beperkte monarchie. Despotisme werd gekenmerkt door heerschappij vanuit eigenbelang en werd algemeen afgewezen. Beperkte monarchie kenmerkte zich door de meer of mindere mate waarin instituten als de staten bepaalde rechten genoten. Absolutisme werd daarbij niet gezien als een vorm van despotisme, maar een van de vormen van beperkte monarchie.

Ancien Régime

Onder het ancien régime (Frans voor oud stelsel of oud systeem) verstaat men de politieke en maatschappelijke organisatie van het Franse koninkrijk, zoals die bestond in de vroegmoderne tijd. Deze periode ligt tussen de late middeleeuwen en de Franse Revolutie van 1789, die het begin van de moderne tijd markeert. Typische kenmerken van het ancien régime waren de absolute monarchie, het bestaan van talrijke privileges, een standenmaatschappij, een bevoorrechte staatskerk en een territoriale indeling met grote verschillen in bestuur en recht.

Bij uitbreiding verwijst de term naar de grote delen van Europa die na de Franse Revolutie eveneens drastische veranderingen zouden ondergaan, na de napoleontische veroveringen. In Nederland en België werden de politieke en sociale structuren van het ancien régime opgeheven, na de Franse invasie van 1794-1795 en de daaropvolgende bezetting: de periode van de Bataafse republiek. Deze instituties vonden hun wortels in het middeleeuwse feodalisme. Vooral in de Zuidelijke Nederlanden, met hun rijke en invloedrijke nijverheidssteden, waren echter vanaf de 13e eeuw reeds sterke hervormingen doorgevoerd.

Autoritaire Monarchie

Autoritaire monarchie is een categorie die door historici wordt gebruikt. Deze categorie kwalificeert de monarchieën van West-Europa als autoritaire monarchieën. Dit betekent niet dat ze vertegenwoordigers zijn van een volledig uitgewerkt en algemeen geldig politiek systeem. Ze worden ook vaak aangeduid als nationale monarchieën of eerste natiestaten. Dit fenomeen deed zich voor tussen het einde van de middeleeuwen en het begin van de moderne tijd. Dit was tijdens de opkomst van wat het Ancien Régime wordt genoemd.

Pp

Parlementaire monarchie

De parlementaire monarchie is een regeringsvorm met een representatief stelsel waarin de koning de functie van staatshoofd uitoefent onder toezicht van de wetgevende macht (parlement) en de uitvoerende macht (regering). De regels en besluiten van het parlement regelen niet alleen het functioneren van de staat, maar ook de handelingen en functies van de koning zelf.[n 1]​[1]​[2]​

Het is heel gebruikelijk, zelfs in de literatuur over politieke wetenschappen, om het te identificeren met een ander type monarchie, de constitutionele monarchie. Deze laatste heeft echter een heel ander kenmerk, namelijk dat er meer capaciteit en functies worden voorbehouden aan de koning, die een groot deel van de macht behoudt, bijvoorbeeld door de uitvoerende macht te controleren.

---