Ronda

Ronda: een schilderachtige stad in Andalucía

Stel je een stad voor die op een plateau ligt, doorsneden door een diepe kloof die door de rivier Guadalevín is uitgeslepen. Het historische centrum kijkt uit over deze kloof, wat de stad een schilderachtig panorama geeft. En dat is nog niet alles! De verscheidenheid aan monumenten, de natuurlijke omgeving en de nabijheid van de grote toeristische trekpleisters van de Costa del Sol hebben Ronda tot een opmerkelijk toeristisch centrum gemaakt. De richel van de kloof en de brug die deze overspant zijn het beeld bij uitstek van de stad. Als u weleens busreis langs de Spaanse kust heeft gemaakt dan heeft u vast en zeker op deze zeer bekende brug van Ronda gestaan.

Ronda is een gemeente in Spanje die behoort tot de autonome gemeenschap van Andalucía, gelegen in het noordwesten van de provincie Málaga. Het is de hoofdstad van het gelijknamige gerechtelijke arrondissement en van de comarca Serranía de Ronda. 

Ronda is na Antequera de dichtstbevolkte gemeente van de provincie Málaga. Het gemeentelijk grondgebied strekt zich uit over een plateau dat bekend staat als de depressie van Ronda vanwege de bergketens die het omringen.

Geografie

---

De gemeente Ronda beslaat de gelijknamige depressie en wordt omringd door bergketens. Het centrum van de stad is vlak en rondom de gemeente vindt u veel weidegebieden. Er zijn ook gebieden die bestemd zijn voor tuinbouw en graanteelt. Vanwege de uitgestrekte oppervlakte van de gemeente varieert de hoogte aanzienlijk. Het hoogste punt ligt op 1919 m. b. z., gemeten op de berg Torrecilla. Het laagste punt ligt op 570 m., grenzend aan de naburige gemeente Arriate.

De stad ligt op een rotsachtig plateau op 723 m boven zeeniveau. Ze wordt in tweeën gedeeld door een kloof die bekend staat als de Tajo de Ronda. Door de kloof stroomt de rivier Guadalevín, een zijrivier van de rivier Guadiaro. De kloof strekt zich ook uit over de vallei van Los Molinos. Ten oosten van de stad ligt het nationale park Sierra de las Nieves. In het zuiden ligt de vallei van Genal. In het westen ligt de bergketen Sierra de Grazalema. En in het noorden ligt meer vlak land in de richting van Campillos. De plaats ligt op ongeveer 100 km van de stad Málaga.

Het klimaat

Het klimaat van de comarca van Serranía de Ronda is als een vriend die je altijd vergezelt: warm en gastvrij. Het is een mediterraan klimaat, dat wordt gekenmerkt door een vrij regelmatig seizoenspatroon. De zomers zijn warm en droog. De winters matig koel zijn, met zeldzame temperaturen onder nul. In de lente en herfst zijn de temperaturen meestal zeer aangenaam. Eigenlijk is dit de perfecte temperatuur om te genieten van een ontspannen vakantie.

De gemiddelde jaartemperatuur ligt rond de 16 °C, waardoor het weer het hele jaar door aangenaam is. Maar ook dit! Het gebied ligt in de buurt van de Sierra de Grazalema, de meest regenachtigste plek in het zuiden van het schiereiland! In de meest westelijke gebieden loopt de neerslag op naar meer dan 1000 mm/jaar en 1700 mm/jaar bedragen. Om een vergelijking te maken, in Nederland en België ligt de gemiddelde neerslag per jaar op zo’n 850 tot 900 mm per jaar, met plaatselijke verschuivingen naar 1400 mm.

Geschiedenis van de stad

---

Prehistorie en Oudheid

In de stedelijke omgeving van de stad zijn prehistorische overblijfselen gevonden die dateren uit het neolithicum  (nieuwe steentijd. 11.000 tot 3.000 v.Chr.), waaronder de grotschilderingen in de grot van La Pileta. De oorsprong van de stad Ronda wordt echter toegeschreven aan de Kelten. In de 6e eeuw v.Chr. noemden de oude bewoners van de regio de stad Arunda. Later vestigden de Feniciërs zich in een nabijgelegen dorp, dat ze Acinipo noemden. Na de Griekse verovering kreeg de stad de naam Runda.

Ronda werd echter gesticht als gevolg van de Tweede Punische Oorlog. Dit vond plaats tijdens de militaire campagne onder leiding van de Romeinse generaal Scipio Africanus. In de context van die tijd nam hij het op tegen de Carthagers, die in de 3e eeuw v.Chr. heersers waren over Hispania. Als gevolg daarvan werd het kasteel van Laurus (castillo de Laurus) gebouwd. De ontwikkeling van de nederzetting rond het kasteel wordt toegeschreven aan de positieve invloed ervan op het kolonisatieproces. In de tijd van keizer Julius Caesar kreeg Ronda de status van stad, wat een belangrijke mijlpaal in de geschiedenis van de stad betekende. De inwoners van Ronda en het naburige Acinipo kregen het Romeinse burgerschap.

In de 5e eeuw, na het einde van het Romeinse Rijk, werd de stad veroverd door de Sueben onder leiding van Requila. Daarna brak een Byzantijnse periode aan. Tijdens deze periode was Acinipo feitelijk onbewoond. Later nam Leovigildo de stad op in het Visigotische koninkrijk.

De Middeleeuwen

In het jaar 711 vond de islamitische invasie van het Iberisch schiereiland plaats. In het jaar 713 werd het huidige Ronda zonder oorlogsgeweld veroverd. Men betoont eer aan de moslimleider Zaide Ben Kesadi El Sebseki. De stad krijgt de naam Izn-Rand Onda (de stad van het kasteel) en wordt hoofdstad van de provincie Takurunna, in al Ándalus.

In Ronda werd de beroemde geleerde Abbas ibn Firnas (810–887) geboren. Hij was een uitvinder, ingenieur, vermeend piloot, chemicus, arts, dichter en muladi-muzikant.

Na de ontbinding van het kalifaat van Córdoba werd de cora van Takurunna omgevormd tot de taifa van Ronda (Banū Ifrēn). Dit koninkrijk was onafhankelijk en werd geregeerd door Abu Nur Hilal Ben Abi Qurra. Tijdens deze periode ontstond het grootste deel van het monumentale erfgoed van de historische binnenstad van Ronda en de voorsteden. Abu Nur Hilal werd opgevolgd door zijn zoon Abú Nasar, die na zijn dood ervoor zorgde dat Ronda deel ging uitmaken van het koninkrijk Sevilla van Al-Mutadid.

De islamitische periode van de stad eindigt op 22 mei 1485. Koning Fernando ‘el Católico’ weet de stad na een langdurige belegering in te nemen. Na de verovering worden veel van de door de moslims opgerichte monumenten verbouwd. Deze worden aangepast aan de nieuwe situatie waarin de stad zich bevindt. De stad begint aan een nieuwe bloeiperiode waardoor ze groeit. Ze breidt zich uit met nieuwe wijken zoals Mercadillo en San Francisco. Het oude Arabische centrum wordt bekend als “La Ciudad” (de stad).

Vroegmoderne tijd

Tijdens de opstand van de comunidades (1520-1521) bleef Ronda, net als de meeste steden in Andalucía, trouw aan Carlos I. Het stuurde zijn afgevaardigden naar de anti-comunidades liga die in La Rambla werd gehouden. In het geval dat de provincie militair de rebellen zou moeten bestrijden, werd overeengekomen dat het 100 infanteristen zou leveren. Er waren weliswaar enige spanningen tussen het regiment en de corregidor, maar die werden al snel opgelost door de markies van Mondéjar.

In 1572 werd de Real Maestranza de Caballería de Ronda opgericht. Het doel ervan was het trainen van soldaten voor de verdediging en oorlogen van het koninkrijk. Tussen de 16e en 17e eeuw kreeg de stad grotendeels haar huidige vorm. De oude medina krijgt de naam La Ciudad. De wijk Espíritu Santo wordt barrio Alto genoemd. De wijk San Miguel wordt barrio Bajo genoemd. De nieuwe wijken San Francisco en Mercadillo ondergaan een grote bouwkundige ontwikkeling en worden voorzien van herbergen, kerken en kloosters.

In de 18e eeuw beleeft de stad een periode van belangrijke bouwwerken. Opvallende voorbeelden hiervan zijn de Puente Nuevo (zie foto boven), die inmiddels wordt beschouwd als het symbool van de stad, en de stierenvechtarena, een van de oudste en meest monumentale ter wereld. Beide zijn ontworpen door Martín de Aldehuela. Vanaf die tijd ontstaan de romantische mythen van bandoleros ((Spaanse bandiet)) en toreros (stierenvechter).

Moderne tijd

De invasie van Napoleon en de daaropvolgende Onafhankelijkheidsoorlog waren bijzonder hevig in Ronda en het omliggende berggebied. Het kasteel van Laurel, de citadel van Ronda, werd door de Fransen tijdens hun terugtrekking verwoest en veel molens en gewassen werden vernield, waardoor de regio in een precaire situatie terechtkwam. De stad werd onderworpen aan hoge belastingen en dagelijkse leveringen van levensmiddelen, die de lokale economie verstikten. De industriële productie en de veeteelt werden met meer dan de helft teruggebracht en een derde van de tuinen raakte in verval door het grote aantal inwoners van Ronda dat naar de bergen trok om tegen de Fransen te vechten. In feite daalde het inwoneraantal in drie jaar tijd van 15.600 naar 5000.

De Franse invasie ligt aan de basis van het fenomeen van het banditisme in de regio, vanwege de vorming van guerrillagroepen om de indringers te bestrijden, die na de verwoestingen van de oorlog zonder middelen van bestaan kwamen te zitten en zich moesten toeleggen op roofovervallen en smokkel van producten uit Gibraltar. Dit fenomeen werd op grote schaal uitgebuit door romantische reizigers zoals Washington Irving, Mérimée, Ford en Doré, die Ronda als inspiratiebron gebruikten, waarbij ze de echte geschiedenis met fictie vermengden en zo het romantische beeld creëerden dat de stad nog steeds heeft.

Tijdens de 19e en 20e eeuw bleef de economische activiteit van Ronda voornamelijk landelijk. Het was het ontmoetingspunt voor de inwoners van de dorpen in de Serranía. Aan het begin van de 20e eeuw beleefde het zijn hoogtijdagen met de komst van de spoorweg.

In 1918 werd de Asamblea de Ronda gehouden. Daar werd het huidige ontwerp van de vlag, het volkslied van Andalucía en het wapen vastgesteld. In die tijd begon de Caja de Ahorros de Ronda  zich te consolideren. Deze spaarbank heeft de economie van de stad sterk gestimuleerd. In 1990 verdween zij toen zij fuseerde met andere bankinstellingen in Unicaja.

In Ronda mislukte de staatsgreep van 1936 en bleef de stad trouw aan de republiek. De carabineros verzetten zich tegen de coupplegers, terwijl de Guardia Civil zich afzijdig hield. Na een vuurgevecht tussen de opstandige falangisten en de bevolking, die zich aansloot bij de carabineros, werden de coupplegers op bevel van de burgemeester gearresteerd. De republikeinse milities, na de inname van Ubrique en de ontdekking van zwarte lijsten met de namen van honderden militanten die zouden worden vermoord zodra de opstandelingen de stad zouden innemen, samen met de angst voor de gevangenen nadat een complot was ontdekt waarbij zij de falangistische troepen zouden helpen bij hun aanval, ontketenden een reeks executies, waarbij naar schatting (moeilijk te bepalen vanwege de controverse en de propaganda tijdens de dictatuur) 317 mensen werden gefusilleerd, voornamelijk bankiers, aristocraten en andere personen die banden hadden met de opstandelingen.​ Onder hen bevond zich de filosofieprofessor Joaquín Amigo, een vriend van García Lorca, een feit dat door Ernest Hemingway werd vermeld in zijn werk Voor wie de klok luidt. Na de oorlog maakte de stad een demografische crisis door als gevolg van de verwoesting van het gebied, de ineenstorting van de economie, de politieke onderdrukking en de emigratie, maar vanaf het einde van de jaren veertig begon het bevolkingsaantal zich te herstellen.

Het erfgoed van Ronda

---

De Meest opmerkelijke monumenten van de stad zijn:

• • • De alameda del Tajo stond vroeger bekend als Alameda de San Carlos. Het is een met bomen omzoomde promenade en botanische tuin die dateert uit het begin van de 19e eeuw. (alameda = populierenbos of laan)(tajo = diepe kloof)
    • Arco de Felipe V werd gebouwd na de instorting van wat we nu kennen als de oude brug.

Ronda was verdeeld in drie wijken is en deze verdeling is steeds behouden gebleven. De wijk San Francisco is de oudste, waar het kasteel stond. In deze wijk staan de grote gebouwen, kloosters, kerken en paleizen. De straten zijn erg pittoresk, met bogen, zuilen, houten plafonds en arabesken die de oorsprong van de wijk verraden. Ten slotte is er de wijk Mercadillo, de modernste wijk. Deze wijk werd gesticht na de Reconquista. Ze staat bekend om haar barokke huizen, die schitteren door hun witheid en verrijkt zijn met de traliewerkramen, die het resultaat zijn van lokaal vakmanschap.

De stad

In het oude gedeelte, bekend als “La ciudad” (de stad), bevinden zich verschillende bezienswaardigheden. Deze omvatten de Iglesia Mayor en de Iglesia Espíritu Santo. Ook het gemeentehuis (ayuntamiento of casa consistorial), verschillende musea en de paleizen van Mondragón en Salvatierra. Er is het Casa del Rey Moro, waar u via de trappen van de mijn (mina) naar de bodem van de kloof kunt afdalen. Ook het Casa del Gigante (Huis van de Reus), de Alminar de San Sebastián en de verdwenen Iglesia de San Sebastián. Daarnaast zijn er het Casa de San Juan Bosco en de Puerte de Felipe V. Ten slotte zijn er tal van paleizen, steegjes en pleintjes.

De wijk San Francisco

Voorbij de heuvel van Las Imágenes ligt de wijk San Francisco. Van daaruit kunt u de Puerta de Almocábar en de Arabische stadsmuur zien die Ronda omringde. Deze muur loopt door tot aan de Arabische brug, aan de voet waarvan de baños árabe (Arabische baden) liggen, een van de best bewaarde in Spanje. Opvallend is het Convento de San Francisco, waaraan de wijk zijn naam ontleent. Alleen de kerk is bewaard gebleven, in gotische–mudéjar stijl met een portaal in gotische isabellaanse stijl. Bovendien vinden we op hetzelfde plaza de San Francisco de overblijfselen van de eerste christelijke tempel in Ronda. Deze tempel is de ermita de Nuestra Señora de Gracia.

De wijk El Mercadillo

In het moderne gedeelte bevindt zich het Parador de Turismo. Het is gebouwd op de plek waar vroeger het stadhuis en de versmarkt stonden. De stierenvechtarena van Ronda, eigendom van de Real Maestranza, is een van de oudste stierenvechtarena’s ter wereld en heeft een van de grootste arena’s. Het parque de la Alameda heeft een balkon boven de kloof. Het heeft veel groen en het nieuwe Teatro Vicente Espinel. Er zijn ook de kerken van Socorro, La Merced, Santa Cecilia en Padre Jesús, evenals het Templete de la Virgen de los Dolores.

Een andere bezienswaardigheid is de calle Carrera Espinel. Deze straat (calle) is een kilometer lang en bestaat uit negen voetgangersgebieden. Ze staat in de volksmond bekend als calle de la Bola. Volgens de overlevering dankt deze straat haar naam aan het feit dat kinderen er modderballen maakten als het regende, omdat de straat niet geplaveid was. De kinderen gooiden de ballen vanaf het ene uiteinde van de straat naar het andere en lieten ze naar beneden rollen. In deze straat zijn allerlei soorten winkels te vinden. Hier speelt het commerciële leven van de stad zich af. Verderop, in noordelijke richting, strekken zich veel van de moderne wijken van de stad uit.

Ook in de wijk Mercadillo bevindt zich een groot deel van het artistieke erfgoed van het modernisme en de eclecticisme van de stad. Opvallend is het gebouw van de Círculo de Artistas of Casino de Ronda. Dit is de plek waar Blas Infante (Spaans essayist, notaris, advocaat en politicus) de eerste Andalusische vergadering organiseerde. Het bevindt zich op het Plaza del Socorro, samen met de kiosk en de meer-armige lantaarnpalen van de Alameda del Tajo. Ook het uitkijkpunt van de Paseo de Blas Infante en de lantaarnpaal van het Plaza de Carmen Abela, evenals talrijke particuliere woningen, zijn opvallend.

Cultuur

---

Culturele evenementen

In Ronda worden jaarlijks drie muziekfestivals gehouden. Het Festival de Cante Grande is gewijd aan de flamenco. Het vindt plaats in augustus en is het oudste festival van de stad en een van de oudste van Andalucía, begonnen in 1968. Het Gala Folklórica Internacional vierde in 2009 zijn zesendertigste editie. Het wordt georganiseerd door de Asociación Cultural Folklórica Abul-Beka Coros y Danzas de Ronda en is gewijd aan folkloristische muziek uit de hele wereld. Ten slotte wordt het zomerfestival “Música y Crepúsculos” regelmatig gehouden, maar niet elk jaar.

Andere culturele evenementen zijn: de Internationale Biënnale voor Wetenschappelijke Films, en een wedstrijd voor de schilderkunst begon in 2005. En wat dacht u van deze, een wedstrijd voor  liefdesbrieven, deze werd voor het eerst gehouwen in 2008. De collectieve tentoonstelling van schilders wordt sinds 1988 georganiseerd. De kunstbeurs Feria de Arte Cofrade begon in 2009. De boekenbeurs vindt plaats in november. Daarnaast is Ronda een van de locaties voor de zomercursussen van de Universiteit van Málaga.

Populaire festiviteiten

In Ronda worden de traditionele feesten van Andalucía en andere plaatsen in Spanje gevierd. Deze omvatten de Cabalgata de Reyes (Drie Koningenfeest met optocht), het carnaval, de Semana Santa (Goee week), het Corpus Christi (Sacramentsdag) en verschillende beurzen en romerías (pelgrimstocht in versierde koetsen, praalwagens, te paard of te voet naar het heiligdom of de ermita (afgelegen kapel) van een maagd of patroonheilige van de plaats).

De Semana Santa van Ronda is uitgeroepen tot evenement van nationaal toeristisch belang in Andalucía (Interés Turístico Nacional de Andalucía). Vanuit religieus oogpunt is het een van de belangrijkste evenementen die elk jaar in de stad plaatsvinden. Het wordt gevierd in de week van de eerste volle maan van de lente. De week begint op Palmzondag en eindigt de volgende zondag, bekend als Paaszondag. In totaal worden er tot 15 processies gehouden, georganiseerd door 14 broederschappen. Opvallend zijn onder andere Witte Donderdag met de broederschappen Nuestro Padre Jesús en la Columna, María Santísima de la Esperanza en de oude broederschap Silencio. Ook opmerkelijk op Witte Donderdag is de broederschappen Vera+Cruz, El Ecce-Homo en Cristo de la Buena Muerte (La Legión). In de vroege ochtend neemt ook de populaire broederschap Nuestro Padre Jesús Nazareno y la Virgen de los Dolores deel.

De feesten vinden plaats in mei (het mei-feest, beter bekend als Ronda Romántica), september (het Pedro Romero-feest) en oktober (het San Francisco-feest). Het feest in september is uitgeroepen tot Feest van Nationaal Toeristisch Belang in Andalucía. Sinds 2014 trekt het mei-feest echter ook een aanzienlijk aantal toeristen. Dit komt door de innovatie ervan. Ook door het bezoek van beroemdheden zoals Marta Hazas. Zij was de aankondigster van deze beurs in 2014. Deze beurs vindt plaats in het centrum van de stad. Alle inwoners van Ronda en de naburige dorpen kleden zich in kostuums uit de romantische periode. Daarom heet het Ronda Romántica. De beurs van Pedro Romero vindt plaats op het kermisterrein en in het centrum. Ze is vernoemd naar de grote stierenvechter. Stierenvechten is een zeer kenmerkend onderdeel van deze beurs. Vooral de stierengevechten van Goyesca springen eruit. Deze is naar de schilder Goya vernoemd. Een groep jongeren kleedt zich in de Goyesca-kleding. Deze kleding bestaat uit strakke jasjes, rokken met kant, madroñeras en mantilles. De stierenvechter in de arena is gekleed in de kleding die ook wel Goyesco wordt genoemd. Bovendien komen de stierenvechters en Goyescas de arena binnen in een koets.

Op de eerste zondag van juli vindt de bedevaart van de Virgen de la Cabeza plaats. Deze begint bij de kerk van La Merced en eindigt bij de Mozarabische kapel van de Virgen de la Cabeza. In mei zijn er twee processies. De ene is die van de Virgen de la Paz Coronada, die de titel van beschermheilige en burgemeester van Ronda draagt. De andere is die van de Virgen María Auxiliadora. In juni wordt Corpus Christi gevierd, in Ronda Corpus Chiquito genoemd. Momenteel heeft de meifeest een nieuwe naam. Het staat bekend als Ronda Romántica. Het doel ervan is om mensen kennis te laten maken met een historisch tijdperk. In die tijd waren bandieten heel gewoon. Een andere belangrijke traditie is de Canto de la Aurora. De broeders Auroreros (tradicionele muzikanten) voeren dit uit in de vroege ochtenduren van de laatste zondag van elke maand. Er is ook de processie van de Virgen de la Aurora. Deze vindt plaats op de laatste zaterdag van september.

Van de feesten die in de deelgemeenten worden gevierd, valt in Puerto Saúco, naast Acinipo, het feest van de Romanía op. Dit zijn dagen die zich afspelen in de Romeinse tijd. Tijdens deze dagen worden de kleding, de gastronomie en andere tradities uit die tijd nagebootst.

Ambachten

In Ronda worden ambachtelijke artikelen gemaakt van kurk, leer, esparto en smeedijzer. Er worden ook lederwaren, houten meubels en tuigmakerij vervaardigd. Daarnaast worden er marmeren en keramische beeldhouwwerken gemaakt. De timmerlieden hebben een eigen stijl van houten meubels gecreëerd. Deze stijl draagt de naam van de stad. Momenteel wordt er een oorsprongsbenaming voor deze stijl aangevraagd. De ambachtelijke traditie van het houtbewerken gaat terug tot het einde van de 19e eeuw. Als gevolg van de restauratie van het Casa del Rey Moro werd de Escuela de Artes y Oficios de Alfonso XIII (School voor Kunst en Ambachten van Alfonso XIII) opgericht. In deze school werd gewerkt met kastanje- en walnoothout, dat in de regio in overvloed aanwezig is.

Gastronomie

Dank voor uw interesse aan deze website van Spaanse Verhalen. Elke week tracht ik een nieuw verhaal te publiceren. Als u de verhalen hier weet te waarderen, abonneer u dan op deze niet commerciële website. Geef uw e-mailadres op en klik op Abonneren. De knop veranderd naar Geabonneerd en als u daarop klikt kunt het abonnement heel gemakkelijk weer opzeggen.

Naar boven

---