De Repartimiento was een systeem van landverdeling dat werd gebruikt op het Iberisch Schiereiland tijdens de Reconquista na de verovering van moslimterritoria door de christelijke koninkrijken, niet te verwarren met de verschillende fueros. Het systeem werd voor het eerst officieel ingesteld in de 13e eeuw, hoewel het in de praktijk al eerder gebruikt werd.
Doel van de Repartimiento
Het hoofddoel van de Repartimiento was om het veroverde land en de bezittingen van de moslims te herverdelen, wat enerzijds de financiering van militaire campagnes vergemakkelijkte en anderzijds de nieuwe christelijke heerschappij over de veroverde gebieden versterkte. In ruil voor hun militaire steun in de verovering, kregen koningen en edelen stukken land, slavinnen, goederen of andere waardevolle bezittingen.
Het systeem werd in eerste instantie gebruikt in de gebieden die door de koninkrijken van León, Castilla en Aragón waren veroverd op de moslims (de taifa’s), maar het werd ook gebruikt in andere delen van het Iberische Schiereiland, vooral vanaf de 12e en 13e eeuw.
Hoe werkte het systeem?
Na de verovering van een gebied werden de plaatselijke moslims of joden vaak gedwongen om hun bezittingen af te staan. De Repartimiento was dus een manier om de veroverde gebieden te herverdelen tussen de kroon (de koning) en de adel. Het systeem was bedoeld als een soort compensatie voor de troepen die hadden deelgenomen aan de verovering, vaak bestaande uit ridders, soldaten en andere steunpersonen. In sommige gevallen werden landgoederen toegewezen aan de adel of aan belangrijke soldaten die aan de campagne hadden bijgedragen.
De Repartimiento kende verschillende vormen, zoals:
-
-
- Repartimiento de bienes (Herverdeling van goederen): De verdeling van goederen en bezittingen van de moslims onder de christelijke bevolking.
- Repartimiento de tierras (Herverdeling van landerijen): De verdeling van land, waarbij het doel was om christelijke kolonisten in de veroverde gebieden te vestigen, waardoor deze gebieden verder geïnstalleerd konden worden als christelijke gebieden.
-
Dit systeem was vaak belastend voor de lokale bevolking. Moslims of joden die in veroverde gebieden woonden, werden soms verplicht om hun bezittingen af te staan aan de nieuwe heersers, of ze moesten belasting betalen om hun land of eigendom te behouden.
Effecten van de Repartimiento
Versterking van de christelijke aanwezigheid
Het hielp bij de vestiging van christelijke gemeenschappen in wat voorheen islamitisch gebied was. Zo bevorderde het de uitbreiding van de christelijke cultuur en de invloed van de katholieke kerk in de veroverde gebieden.
Verlies van autonomie voor moslims en joden
De Repartimiento leidde tot de onteigening van moslims en joden van hun land en rijkdommen. In veel gevallen werden ze onder druk gezet om hun religie te veranderen, en dit proces droeg bij aan de steeds verdere marginalisatie van de islamitische en joodse gemeenschappen op het Iberisch schiereiland.
Versterking van de feodale verhoudingen
Het systeem versterkte de feodale structuren die al bestonden in het middeleeuwse Spanje. Koningen gaven land weg aan edelen, die op hun beurt landerijen aan hun onderdanen (vaak boeren) gaven in ruil voor militaire dienst en belastingen.
Gebruik van inheemse arbeidskrachten
In sommige gevallen werden de inheemse moslims of christelijke boeren gedwongen om als landarbeiders te werken voor de nieuwe landeigenaren. Dit gebeurde vooral na de verovering van de Moorse gebieden in de zuidelijke gebieden van het Iberisch schiereiland.
Kritiek en misbruik
Hoewel de Repartimiento oorspronkelijk bedoeld was om de koninklijke macht te versterken en de christelijke heerschappij over de veroverde gebieden te stabiliseren, was er ook veel kritiek op het systeem. Het werd vaak gezien als een manier voor de adel en de kroon om persoonlijk voordeel te behalen. De administratieve uitvoering was niet altijd transparant, wat leidde tot misbruik en corruptie. In sommige gevallen werd het systeem zelfs gebruikt om eigendommen van niet-moslims, zoals joden, te confisqueren.
In de loop van de tijd werd het Repartimiento-systeem in verschillende gebieden afgebouwd of aangepast, maar het legde wel de basis voor latere vormen van landherverdeling en kolonisatie in de Spaanse koloniale gebieden.
Kortom, de Repartimiento was een belangrijk instrument tijdens de Reconquista, dat zowel militaire als economische aspecten met zich meebracht. Het hielp bij het vestigen van de christelijke overheersing op het Iberisch schiereiland (Spanje), maar had ook verwoestende gevolgen voor de inheemse moslim- en joodse gemeenschappen.
In de Kroon van Castilla zijn er verslagen van de repartimiento (herbevolking) van Ecija, Jerez de la Frontera (1266) of Cádiz, die problemen hadden met de kolonisatie van de herbevolking, integendeel met Sevilla, dat veel herbevolking aantrok en in korte tijd 25.000 inwoners bereikte.
Noot: We maken hier in Spaanse Verhalen verschil in het Iberisch schiereiland en Spanje, omdat Spanje eigenlijk pas ontstond na het samengaan van de Kroon van Castilla en de Kroon van Aragón (de Katholieke Monarchen, Isabel I van Castilla en Fernando II van Aragón). En dan eigenlijk nog strikter in 1516, met de regering van Carlos I van Spanje (in Nederland en België meer bekend als Keizer Karel V).
Spanje 