
Mudéjar: De Samensmelting van Culturen in Spanje
Mudéjar-kunst, of Mudéjar-stijl, voor sommige historici is het een epigoon van de islamitische kunst en voor anderen een periode van christelijke kunst waarin islamitische decoratie verschijnt, zoals deze werd beoefend door Mudejars, mensen met een moslimreligie en Arabisch-Berberse cultuur die in de christelijke koninkrijken bleven na de verovering van hun grondgebied en in ruil van belasting hun religie en hun eigen wettelijke status behielden; maar ook Moriscos en christenen die de technieken van de islamitische kunst van hen leerden. Hier beperken we ons tot het Spaanse deel van de Mudejarstijl.

Mudejar-kunst is een artistieke stijl die zich ontwikkelde in de christelijke koninkrijken van het Iberisch schiereiland waarin invloeden, elementen of materialen van de Spaans-islamitische stijl waren verwerkt. Het was het gevolg van de omstandigheden van coëxistentie die in het middeleeuwse Spanje bestonden. Het is een exclusief Spaans-Portugees fenomeen dat plaatsvond tussen de 12e en 17e eeuw. Het werd toegepast op romaanse, gotische en renaissance architectonische stijlen als constructieve, ornamentele en decoratieve motieven. Het was de mengeling van de christelijke en islamitische artistieke stromingen van de periode die diende als link tussen christelijke en islamitische kunst.
In het kort zijn dit de kenmerken van de Mudejar kunststijl:
-
-
-
- Het gebruik van zachte materialen zoals baksteen, pleister, keramiek of hout, wat een decoratieve overdaad vergemakkelijkt.
- Het gebruik van bepaalde architecturale elementen en decoratieve thema’s.
-
-
Het is geen uniforme artistieke stijl, maar heeft eigen kenmerken in elke regio, waaronder de Mudejar van Toledo, León, Aragón en Andalucía. Van het Iberisch schiereiland reisde het ook naar de Canarische Eilanden en Spaans Amerika. In de 19e eeuw verscheen het neo-Mudejar, samen met andere historistische stijlen.

De term “Mudejar-kunst” werd in 1859 bedacht door Amador de los Ríos (Spaans historicus, literatuurcriticus en archeoloog) toen hij zijn toespraak hield op de Academie voor Schone Kunsten van San Fernando over de Mudejar-stijl in de architectuur. Mudejar kunst is de meest representatieve van Spanje in de middeleeuwen; het is niet grandioos, maar meer eigenaardig en persoonlijk. Deze eigenaardigheid is te wijten aan het karakter als grens tussen het christelijke noorden en de moslims.
Wat interesseert u het meest:
Kortom, is het het resultaat van het samengaan van twee artistieke tradities, namelijk de islam-traditie enerzijds en de christelijke traditie anderzijds.
Hoewel er wel verschillende varianten van het Mudejarisme zijn:
- De Romaanse met baksteenmotieven (León, Valladolid, Ávila en Segovia) (rood, en een paar grijze)
- Westelijke Mudejar-kunst (van de Taag tot Portugal) (paars)
- Aragonese Mudejar (met zijn eigen kenmerken, onder andere de overvloed aan geglazuurde keramische sierelementen, en een grotere ontwikkeling vindt plaats in de valleien van de Ebro, Jalón en Jiloca) (geel)
- Extremadura, Andalusië (Granada, Córdoba en Sevilla), Valencia (Castellón, Valencia en Alicante) (groen)
- En ten slotte Canarische Mudejar, met een lossere gildecontrole waar Spaans-islamitisch timmerwerk opvalt door plafonds, balkons en glasramen. (groen)

Mudéjar
Mudéjar, zoals het Spanje geschreven wordt, is de term voor de moslims die in de Middeleeuwen in het door de christenen heroverde gebied op het Iberisch schiereiland bleven wonen tijdens de voortschrijdende veroveringen van de christelijke koninkrijken naar het zuiden (bekend als de Reconquista).
Het was een middeleeuwse Castiliaanse ontlening van het Arabische woord Mudajjan مدجن, wat “getemd” betekent, verwijzend naar moslims die zich onderwierpen aan de heerschappij van christelijke koningen. De term is waarschijnlijk ontstaan als een beschimping, omdat het woord meestal werd toegepast op gedomesticeerde dieren zoals pluimvee. De term Mudéjar kan vanuit het Arabisch ook vertaald worden als “iemand die mag blijven”, wat verwijst naar christenen die moslims toestonden om in het christelijke Hispania te blijven.
Deze moslims waren meestal georganiseerd in gemeenschappen die aljamas of morerías werden genoemd met verschillende gradaties van zelfbestuur, afhankelijk van de voorwaarden van overgave of onderwerping.
Vanuit economisch oogpunt werkte de overgrote meerderheid van de mudéjares (mv.) in de landbouw of in de ambachten (metselwerk, timmerwerk en textiel). Na verloop van tijd werden de voorwaarden voor coëxistentie en tolerantie ten opzichte van moslims in christelijke gebieden strenger, waardoor de sociale en economische contacten tussen de gemeenschappen werden beperkt.
In sommige regio’s, zoals Aragón, is er een duidelijk verband tussen de bouwwerken van de mudéjares en de overvloedige islamitische arbeidskrachten die in het gebied achterbleven. In het geval van Andalucía is er echter niet zo’n duidelijke relatie, omdat er veel minder moslims overbleven na de verovering, hoewel een aanzienlijk deel van de schaarse Mudéjar-bevolking zich bezighield met bouwwerkzaamheden, tot bijna 50%, dus kan het meer worden opgevat als een culturele overgave aan de overwonnenen.
Algemene kenmerken
Er werd een nieuw soort materiaal, baksteen, gebruikt en een nieuw soort decoratie werd aangebracht op christelijke en islamitische bouwelementen. De architectonische structuren en materialen zijn bescheiden, maar er wordt veel nadruk gelegd op het ornamentale werk van baksteen, pleisterwerk en hout: dambord, visgraat, hoekfriezen, blinde bogen, ruitwerk en christelijke kruizen. Mudejar was een nationale reactie tegen de Europese stijlen die werden geïntroduceerd. Tot de 12e eeuw werd er een tolerante status gekoesterd ten opzichte van moslimarchitecten. In de 13e eeuw begonnen de christelijke koningen de islamitische cultuur te leren kennen en werd er afstand genomen van Europese invloeden en toenadering gezocht tot het moslimleven.
Elementen en materialen
Gipswerk
Aangenomen wordt dat gips op het Iberisch schiereiland werd geïntroduceerd door de moslims, afkomstig uit het oosten, waarschijnlijk Iran. Het gebruik ervan was overvloedig tijdens de islamitische overheersing en ging door tijdens de periode van de Taifa koninkrijken. Van hieruit verspreidde het zich naar christelijke gebieden. Het oudste bekende pleisterwerk in Castilië en León komt uit de kloostergang van San Fernando in het klooster van Santa María la Real de Las Huelgas (Burgos), gedateerd tussen 1230 en 1260.
Baksteen
Baksteen wordt beschouwd als het Mudéjar-materiaal bij uitstek en werd gebruikt voor zowel decoratieve als constructieve doeleinden. Baksteen werd veel gebruikt in het Oosten door de invloed van de Mesopotamische cultuur en ook in de Spaans-Arabische periode, zowel in de kalifaatperiode, hoewel met een dienend karakter in vergelijking met steen, als onder de overheersing van de Almoraviden en Almohaden, waarin baksteen meer op de voorgrond kwam.
Keramiek
Het gebruik van keramiek ten dienste van de architectuur was een constant kenmerk van het Mudéjar aardewerk, zowel in exterieurs als interieurs, en met bijzondere pracht en virtuositeit in deuropeningen, torens, sokkels, lambriseringen, vloeren en daken. De belangrijkste productiecentra waren Paterna en Manises in Valencia; Teruel, Calatayud en Muel in Aragon en Sevilla in Andalusië. De belangrijkste gebruikte technieken, die hun oorsprong vinden in de Spaans-islamitische kunst, waren tegelwerk, cuerda seca en de bekken- en/of groeftechniek.
Het houten plafond
Het gebruik van hout in daken is een van de meest representatieve elementen van de Mudéjar-kunst, zowel in Spanje als in Amerika, waar deze techniek werd geëxporteerd. De typologie van de daken maakt het mogelijk om een onderscheid te maken:
-
-
-
- Platte daken (bekend als alfarjes)
- Versterkte daken
- Zadeldak
- Daksparren of spoor
- Trekplaat
- Het gebint bij een schilddak
- Zadeldak
- Ronde of gewelfde daken
-
-



Burgerlijke architectuur

De burgerlijke architectuur van de Mudejar lijkt qua karakter op de religieuze architectuur, hoewel ze meer neigt naar het gebruik van de ronde boog en de hoefijzerboog. Opvallend zijn de koninklijke paleizen uit de 14e en 15e eeuw, zoals die van Sevilla en, gedeeltelijk, Segovia; het paleis van Alfonso XI in Tordesillas; de paleizen van de prelaten en magnaten uit de 15e en 16e eeuw, zoals dat van Alcalá; het paleis van de hertog van Infantado in Guadalajara; dat van de hertogen van Alcalá in Sevilla (algemeen bekend als het Casa de Pilatos), enz, allemaal met hun binnenplaatsen omringd door arcades; de poorten van sommige steden, zoals de Puerta del Sol in Toledo, die dateert uit de 14e eeuw en, ten slotte, een aantal beroemde kastelen zoals het kasteel van Fonseca in de stad Coca (Segovia), naast vele andere bouwwerken die gemakkelijk te herkennen zijn aan de eerder genoemde kenmerken.
De evolutie van de stijl
Het begin

De eerste voorstellingen van Mudejar-architectuur verschijnen in de 12e eeuw in het stroomgebied van de Duero, met twee belangrijke zwaartepunten: de middeleeuwse steden Cuéllar en Sahagún. In het geval van de eerstgenoemde stad, gelegen halverwege de steden Segovia en Valladolid, was het een plaats van groot belang en er was een veestapel gevestigd die vanaf de 12e eeuw voor een welvarende economie zorgde, wat leidde tot een groot aantal gebouwen, tot in de 15e eeuw met vierentwintig kerken en een bevolking van 1700 inwoners. In de constructies, vooral in de poorten van de muur van Cuéllar en vooral in de boog van San Basilio (poort), zijn er grote overeenkomsten met de militaire Mudejar-stijl van Toledo.
De tweede stad ligt aan de Camino de Santiago en werd in de 12e en 13e eeuw een sterk religieus en economisch centrum, waar enkele teams van bouwmeesters uit Toledo konden werken om de werkzaamheden die daar toen werden uitgevoerd te versnellen. De snelheid van deze bouwmeesters in de baksteenbouw zou het winnen van het in Spanje zogeheten sillería romana.

De stijl breidde zich al snel uit naar plaatsen rond de Duero en werd bekend als romaans baksteenwerk (románico de ladrillo). De architecten volgden christelijke typologieën in zowel plattegrond als aanzicht, met gebruik van pilaren, halfronde bogen, blinde bogen aan de buitenkant en deuropeningen met archivolten, met een verloop dat in Spanje bekend staat als abocinamiento dat je zou kunnen vertalen als een uitwaaiende opening.
De Mudejar stijl werd geconsolideerd in de 13e eeuw en werd geëxporteerd naar het zuiden en zuidoosten, allemaal vlakke gebieden met weinig steengroeven (Zamora, Valladolid, Ávila, Guadalajara, Madrid en westelijk Segovia, met nauwelijks effect op Burgos, Palencia en Soria).
De belangrijkste periode in de Mudejar-architectuur in Spanje is de 12e, 14e en 15e eeuw, wat te danken is aan de kwaliteit en de lage prijs van de “alarifes” (Mudejar meestermetselaars) in vergelijking met christelijke bouwers. Alarifes waren meesters in het gebruik van baksteen en hadden zeer weinig tijd nodig om hun constructies te bouwen. De Mudejar-architectuur is fundamenteel decoratief en introduceerde nieuwe oplossingen die de moderne architectuur ten goede komen. Ze gebruikten zachte, goedkope materialen zoals baksteen, pleister en geglazuurde aardewerk. Het verschilt van de grote christelijke bouwwerken door het feit dat het een architectuur is die geen grote natuurlijke stenen gebruikt, maar metselwerk. De grote gewelven werden vervangen door platte daken of gebinten (armadura).
De ontwikkeling
Baksteen wordt gebruikt voor decoratieve effecten en dwingt de verhoudingen van apsissen, muren en torens om te variëren en kleiner te worden. De lagere muren moeten sterker zijn en de torens kleiner. Deze gebouwen verschijnen in León, Segovia, Ávila, enz.

De echte Mudejar-periode duurde van de 13e tot de 15e eeuw, met de belangrijkste centra in Toledo, Andalucía en de Ebro-vallei. Tijdens deze periode was er bijna totale overheersing en contact tussen Europese en islamitische stijlen. Er werden verschillende typologieën gebouwd, zoals kerken, synagogen en moskeeën, die samensmolten tot een gemeenschappelijke stijl: Mudéjar.
Voor kerken in Aragón werden slanke torens gebouwd die leken op islamitische minaretten. Er was een samensmelting van bouw- en decoratieve elementen, van moslim- en christelijke elementen, die samenhingen met de spiritualiteit tussen de twee Spanje’s.
De Mudejar kunst werd beïnvloed door de steeds veranderende grenssituatie en door de verschillende Europese stijlen die Spanje binnendrongen en deze kunst beïnvloedden.
De latere verovering van Andalucía gaf aanleiding tot een jongere Mudéjar met directe invloeden van de traditionele architectuur. Een belangrijke figuur in de Mudéjar is de metselaar en zijn wereld, in tegenstelling tot de steenhouwers. De “metselaar”, “de bouwer” gebruikt baksteen, gips, pleister, metselwerk, hout…. Zijn situatie als verslagen man veranderde hem in een goedkope arbeidskracht en in een positie om alles te bouwen wat zijn klanten hem opdroegen, zoals kerken, synagogen, forten, paleizen, enz. Later zouden de christenen deze traditie overnemen.
De verschillende scholen
Leonese en Castiliaanse accenten
De kerk van San Tirso, voltooid in 1189, is een voorbeeld van de zogenaamde “baksteenromaanse” stijl, met een solide en massieve uitstraling. De koepel steekt boven het transept uit en anticipeert op enkele romaanse kenmerken, zoals het gebruik van bogen en de twee rijen blinde bogen die verschijnen in de ronde apsissen met een tektonische functie, die het skelet van het gebouw vormen. Het vormt een steun en stuwkracht die de muur overeind houdt. Mudejargebouwen kopiëren christelijke gebouwen en ontwikkelen hun plattegrond en hoogte, maar dan in baksteen. Door baksteen te gebruiken in het interieur, gaat de kolom verloren en wordt de pilaar gebruikt. Een ander kenmerk is de koepel die, ondanks dat hij zo zwaar is, een gevoel van lichtheid zal overbrengen omdat hij opengewerkt is. In de koepel zijn de openingen groter naarmate we klimmen om het gewicht te verlichten en hoogte te bereiken. Een ander voorbeeld is de kerk van San Martín de Arévalo in Ávila; de meest karakteristieke kenmerken zijn de twee bakstenen torens, ondersteund en versierd door blinde bogen die bovenaan overgaan in openingen. Er is zowel baksteen als metselwerk gebruikt. Ook de kerk van San Andrés de Cuéllar, met een zeer karakteristieke bakstenen hoofdgevel en een van de weinige die zijn overgebleven; de plattegrond werd door Vicente Lampérez y Romea beschreven als de beste van de stijl.

De bakstenen gebouwen zijn versierd met blinde halfronde bogen, patronen van verzonken panelen (juegos de recuadros) en friezen met zaagtanden. Er zijn drie belangrijke centra: Arévalo, Cuéllar en Sahagún, waarbij het centrum van Cuéllar het grootste is in Castilla en León. Een ander centrum bevindt zich in Valladolid, met de gemeenten Santervás de Campos en Olmedo, terwijl de Mudejar van Madrigal de las Altas Torres die van Avila aanvult.
Er zijn veel kerken, zoals San Tirso, San Lorenzo en San Pedro de Dueñas, in Sahagún, of de elf mudejar kerken in Cuéllar, waar de drie Mudejar-poorten en de overblijfselen van dezelfde kunst die gevonden kunnen worden in verschillende delen van de ommuurde ommuring even belangrijk zijn.
Mudejar-architectuur in Arajón
De Aragonese Mudejar heeft een zeer karakteristieke persoonlijkheid. Het is verrassend kleurrijk, dankzij het gebruik van buitentegels en de vele verschillende motieven die men met de bakstenen weet te behalen. Uiterst originele kerktorens.
De Aragonese Mudejar-architectuur is voornamelijk verspreid in de middelste valleien van de Ebro, Jalón en Jiloca (zijrivieren van de Ebro) in de provincies Zaragoza en Teruel. Het Mudejar-ensemble van de hoofdstad van de laatstgenoemde provincie (waar de torens van San Pedro, El Salvador, San Martín en de kathedraal opvallen) werd in 1986 uitgeroepen tot Werelderfgoed. Deze erkenning werd in 2001 uitgebreid naar andere monumenten in Aragón, waaronder de collegiale kerk van Santa María de Calatayud, de kerk van Santa Tecla de Cervera de la Cañada, de kerk van Santa María de Tobed en de Mudejar-elementen van de kerk van San Pablo, de Seo en de Aljafería in Zaragoza.
Het belang ervan wordt als volgt beschreven:
| De ontwikkeling van de Mudéjar-kunst in Aragón in de 12e eeuw is een gevolg van de bijzondere politieke, sociale en culturele omstandigheden die in Spanje heersten na de reconquista. Deze kunst, beïnvloed door de islamitische traditie, weerspiegelt ook de verschillende hedendaagse Europese stijlen, met name de gotiek. Ze was aanwezig tot het begin van de 17e eeuw en wordt gekenmerkt door een uiterst geraffineerd en inventief gebruik van baksteen en geglazuurde tegels in de architectuur, vooral in kerktorens. Verklaring van de Aragonese Mudejar op de officiële website van UNESCO. |
De onderbouwing van de verklaring wordt ondersteund door criterium IV van dezelfde organisatie:
| Criterium IV. Voor het zijn een uitstekend voorbeeld van een type gebouw, architectonische of technologische ensemble of landschap dat een belangrijke periode in de menselijke geschiedenis illustreert. Selectiecriteria (UNESCO, Werelderfgoed). |
Met de focus op Toledo
De Toledaanse stijl biedt en verenigt alle Mudejar-vormen in verschillende gebouwen, hoewel de gotische vorm de schittering van die van Aragón mist.
Andalucía
In het Andalusische Mudejar-gebied kunnen de stijlen van Baja Andalucía en Andalucía Penibética worden onderscheiden. In Córdoba wordt het gebruik van steen gehandhaafd, terwijl in Sevilla baksteen en Almohadische vormen en de bouw van grafkapellen, kerken, paleizen en synagogen overheersen. De Mudejar van Alta Andalucía onderscheidt zich door zijn formele kenmerken en zijn late chronologie, waar elementen van Nasrid inspiratie overleven, hoewel de ontwikkeling werd vertraagd door de opkomst van de Renaissance.
Comunidad Valenciana
De Valenciaanse Mudejar-kunst is geconcentreerd in de provincies Castellón en Valencia, waar de meeste voorbeelden te vinden zijn. De Alcudia-toren in Jérica (Castellón) is de enige Mudejar-toren die bewaard is gebleven in de Comunidad Valenciana. In de provincie Valencia onderscheiden de gotisch-Mudejar kloostergang van het klooster van San Jerónimo de Cotalba in Alfauir en de Arabische baden, met twee interessante voorbeelden, de Baños del Almirante in Valencia en die van Torres Torres, zich door hun bijzondere karakter.
Canarias
Na de verovering van de archipel was er behoefte aan snelle, functionele architectuur en de beste bouwoplossing was ongetwijfeld Mudejar. Dit werd bevorderd door de komst op de eilanden van Andalusiërs, Extremaduriërs en Portugezen, maar ook van Moren die van het vasteland waren verdreven.
De vermenging van deze culturen, de grote overvloed aan resistent teakhout en de laksheid in de toepassing van de gildenwetgeving ver van de metropool, leidden tot een eigen Mudejar-stijl, die vooral opvalt door het timmerwerk aan plafonds, balkons en ramen met puntgevels.
De oudste exemplaren van de archipel bevinden zich in Santa Cruz de La Palma. Het zijn verschillende daken uit de 16e eeuw.
Mudejar werken
In Navarra
-
-
- De klokkentoren in Miranda de Arga.
- De kerk van San Esteban in Arguedas.
- De kerk van San Irineo in Valtierra.
- De Ermita van Santa María la Real del Yugo.
-
In País Vasco
-
-
- Het huis van Antxieta in Azpeitia.
- Het Torenhuis van de familie Loyola in Azpeitia (binnen het heiligdom van San Ignacio).
-
In Aragón
De provincie Teruel
-
-
- Kathedraal van Teruel.
- De Mudejar torens van Teruel.
- Toren van de kerk van Muniesa.
- Kerk van Santiago Apostel van Montalbán.
- Toren van de kerk van La Asunción in Albalate del Arzobispo.
- Toren en kapel van het aartsbisschoppelijk kasteel van Albalate del Arzobispo.
-
De provincie Zaragoza
-
-
- In Zaragoza, het paleis van Pedro IV en het paleis van de katholieke vorsten in de Aljafería.
- Het klooster van het Heilig Graf.
De absiden, koepel en parochiekerk van de kathedraal van San Salvador. - De kerken van San Pablo, La Magdalena en San Gil.
- De kathedraal van Tarazona en de kerk van La Magdalena.
- Voorbeelden in Tauste, Utebo, Ricla, Romanos, Calatayud, Terrer en Daroca, met opvallende torens.
- De Mudejar-toren van de kerk van Maria Hemelvaart in Monterde.
- In Paniza, de kerk van Nuestra Señora de los Ángeles.
- Toren van de oude kerk van Monzalbarba.
- Toren van de parochiekerk van Plenas.
-
In Galicia
-
-
- In Lugo, de kerk van San Pedro.
-
In Castilla y León
De provincie Ávila
-
-
- In Arévalo de kerken van Santa María, San Martín, La Lugareja, San Juan, El Salvador en San Miguel.
- In Barromán de kerk van La Asunción.
- In Fuente el Saúz, de kerk van Maria Hemelvaart (Fuente el Sauz).
- In Madrigal de las Altas Torres, de kerk van San Nicolás, de kerk van Santa María del Castillo en overblijfselen in de muur.
- In Donvidas, de chevet van de parochiekerk.
- In Narros del Castillo, de kerk van Santa María del Castillo.
- In Narros del Puerto, de kerk van Nuestra Señora de la Asunción.
- In Fontiveros, de kerk van San Cipriano.
-
De provincie León
-
-
- In Sahagún, de kerken van San Lorenzo, San Tirso, La Peregrina, La Trinidad, de hermitage van de Virgen del Puente en de ruïnes van het klooster van San Benito.
-
De provincie Palencia
-
-
- In Astudillo het klooster van Santa Clara (Astudillo)
-
De provincie Segovia
-
-
- De uitgebreide collectie Mudejar-architectuur in Cuéllar is de grootste in Castilla y León en bestaat uit de kerken van San Andrés, San Martín, San Esteban en El Salvador; de absiden van de kerk van Santiago en La Trinidad, de toren van de kerk van Santa Marina, verschillende poorten en torens in de muur van Cuéllar en de zuidelijke poort van het kasteel van de hertogen van Alburquerque, evenals overblijfselen in de kerken van Santa María de la Cuesta, Santo Tomé en San Miguel. Het heeft ook het paleis van Santa Cruz en het interpretatiecentrum voor Mudejar-kunst, een pionier in Spanje.
- In Narros de Cuéllar, de hermitage van San Marcos.
- In Campo de Cuéllar, de hermitage van San Mamés.
- Het kasteel van Coca.
- Het Alcázar van Segovia.
- In Samboal, de kerk van San Baudilio.
- In Montuenga, de kerk van San Bartolomé.
- In Tolocirio, de versterkte kerk van San Pedro Apóstol.
- In Aguilafuente, de kerken van Santa María en San Juan.
- In Pinarejos, de kerk van Nuestra Señora de la Asunción.
- In Nieva, de kerk van San Esteban.
- In Rapariegos, de kerk van San Pedro.
- In Zarzuela del Monte, de kerk van San Vicente.
-
De provincie Soria
-
-
- In Almazán, de kerk van San Miguel, vooral het 12e-eeuwse sterrengewelf.
-
De provincie Valladolid
-
-
- In Peñafiel, het klooster van San Pablo.
- In Medina del Campo het kasteel van La Mota.
- In Olmedo, de kerk van San Miguel en de ruïnes van de kerk van San Andrés, evenals de overblijfselen van de stadsmuur. Het heeft een Mudejar themapark.
- In Alcazarén, de kerk van Santiago en de chevet van de kerk van San Pedro.
- Het paleis van Tordesillas, nu het koninklijk klooster van Santa Clara.
- In Muriel de Zapardiel, de kerk van Nuestra Señora del Castillo.
- In Mojados, de kerk van Santa María.
- In Pozaldez, de kerk van San Boal.
- In Aldea de San Miguel, de kerk van San Miguel.
- In Íscar, de kerk van Santa María.
- In Bobadilla del Campo, de parochiekerk van San Matías.
- In Santibáñez de Valcorba, de kerk van San Juan Evangelista.
-
De provincie Zamora
-
-
- In Toro, de kerken van San Salvador de los Caballeros en San Lorenzo el Real.
- In Villalpando de kerk van Santa María la Antigua.
-
De provincie Burgos
-
-
- In Arcos de la Llana de kerk van San Miguel Arcángel (Arcos de la Llana).
- In Burgos het klooster van Las Huelgas (Burgos).
-
In Castilla-La Mancha
De provincie Ciudad Real
-
-
- Kerk van Santiago de Ciudad Real.
- Toledo-poort van Ciudad Real.
-
De provincie Toledo
-
-
- Kerk van Illescas.
- Synagoge van El Tránsito.
- Kerk van Santa María la Blanca.
- Kerk van San Román.
- Kerk van Santiago del Arrabal de Toledo.
- Kerk van San Andrés.
- Kerk van San Juan de la Penitencia.
- Paleis van Pedro I.
- Andere huizen, torens in Toledo (San Román, Santa Leocadia, San Miguel, etc.), kerken, paleizen.
-
In Andalucía
De provincie Almería
-
-
- In Huécija, de kerk van Nuestra Señora de la Anunciación.
-
De provincie Cádiz
-
-
- In Jerez de la Frontera, de kerk van San Dionisio.
- In Medina Sidonia, het kasteel van Torrestrella.
- In Sanlúcar de Barrameda, de parochiekerk van Nuestra Señora de la O.
-
De provincie Córdoba
-
-
- In Córdoba, de synagoge, de Puerta del Perdón en de Koninklijke Kapel van de Moskee, de Kapel van San Bartolomé, het Casa de las Campanas, het Casa de los Caballeros en de Kerk van San Miguel.
-
De provincie Granada
-
-
- In Granada, de kerk van San José, de kerk van het klooster van Santa Isabel La Real, het tabernakel van het klooster van Santa Isabel la Real, de minaret naast de kerk van San José, de kerk van San Pedro en San Pablo, de kerk van Santa Ana, het paleis van La Madraza, de kerk van San Bartolomé, de kerk van El Salvador, de kerk van San Nicolás.
- In Guadix, de kerk van San Francisco.
- In Pinos Genil, de parochiekerk van Santa María Magdalena.
-
De provincie Huelva
-
-
- In Aracena, de kerk van Nuestra Señora de los Dolores.
- In Moguer, het klooster van Santa Clara.
- In Palos de la Frontera: de kerk van San Jorge en het klooster van La Rábida.
-
De provincie Jaén
-
-
- In Jaén, de kerk van San Bartolomé, de kerk van La Magdalena, de kerk van San Andrés, het paleis van Condestable Iranzo.
- In Úbeda, het klooster van Santa Clara, de Puerta del Losal, het Casa Mudéjar.
-
De provincie Málaga
-
-
- In Malaga, het klooster van La Trinidad en de kerk van Santiago, Árchez en een groot deel van de Axarquia.
-
De provincie Sevilla
-
-
- In Sevilla, het Real Alcázar van Sevilla, het Casa de Pilatos, het Casa Olea en de kerken van de kerk van San Julián, de kerk van Santa Marina, de kerk van San Marcos, de kerk van Santa Catalina, de kerk van San Andrés, de kerk van San Esteban, * de kerk van San Isidoro, Kerk van San Pedro, Kerk van San Martín, Kerk van San Lorenzo, Kerk van Omnium Sanctorum, Kerk van San Sebastián, Kerk van San Vicente, Kerk van Santa Ana, Kerk van San Juan de la Palma, Kerk van San Román, Kerk van San Gil en Kerk van Santa Lucía.
- In Lebrija, de kerk van Santa María de la Oliva.
- In Mairena del Alcor, de kerk van Santa María de la Asunción, de hermitage van San Sebastián en het kasteel van Luna.
- In Sanlúcar la Mayor, de kerk van San Pedro.
- In Santiponce, het klooster van San Isidoro del Campo.
-
In Extremadura
-
-
- In Abadía, het paleis van Sotofermoso of van de hertogen van Alba.
- In Cáceres, het Casa Mudéjar de la Cuesta de Aldana.
- In Fuente del Arco, het heiligdom van de Virgen del Ara.
- In Galisteo, de Almohadische muur en de kerk van La Asunción.
- In Granja de Torrehermosa, de kerk van Nuestra Señora de la Asunción.
- In Azuaga, de kerk van La Merced, de Mudejar-wijk (met een groot aantal huizen en ramen uit de 14e en 15e eeuw, Pozo Santo en Mudejar-elementen en de gotische kerk van Nuestra Señora de la Consolación, onder andere.
- In Guadalupe, het koninklijke klooster van Santa María de Guadalupe.
- In Torrequemada, de hermitage van Nuestra Señora del Salor.
- Het klooster van Tentudía in Calera de León.
-
In de Comunidad Madrid
-
-
- In Camarma de Esteruelas, de kerk van San Pedro.
- In Madrid, de kapel van Nuestra Señora de la Antigua op het kerkhof van Carabanchel; de klokkentorens van de kerk van San Nicolás en de kerk van San Pedro el Viejo.
- In Móstoles, de kerk van Nuestra Señora de la Asunción.
- In Prádena del Rincón, de kerk van Santo Domingo de Silos.
- In Talamanca de Jarama, de apsis van Los Milagros.
- In Valdilecha, de kerk van San Martín Obispo.
- In Boadilla, de kerk van San Cristóbal.
-
In de Región Murcia
-
-
- In Algezares de kerk van Nuestra Señora del Loreto.
- In Caravaca de kerk van Nuestra Señora de la Concepción.
- In Cehegín de kerk van de Purísima Concepción.
- In de stad Murcia de kerk van Santiago (Murcia), ook wel bekend als de hermitage van de trappen van Santiago.
- In Mazarrón de kerk van San Andrés.
- In Totana de kerk van Santa Eulalia en de kerk van Santiago el Mayor.
-
In de Comunidad Valenciana
De provincie Castellon
- In Jérica, de Mudejar toren van Alcudia.
- In Onda, de kerk van La Sangre.
- In Segorbe, het gewelfde plafond van de Salón de Sesiones van het oude hertogelijk paleis (tegenwoordig de zetel van het stadhuis van Segorbe).
De provincie Valencia
-
-
- In Alfauir, de kloostergang van het klooster van San Jerónimo de Cotalba.
- In Godella, de kapel van Cristo de la Paz in de kerk van San Bartolomé Apóstol.
- In Liria, de kerk van La Sangre de Liria.
- In Sagunto, de oude kerk van Sagunto.
- In Torres Torres, de Arabische baden.
- In Valencia, de baden van de Admiraal.
-
Op de Canarische eilanden
Fuerteventura
-
-
- Kerk van Concepción (Betancuria), Betancuria.
-
Grand Canaria
-
-
- Kapel van Nuestra Señora de las Nieves, Agaete.
- Ermita van San Telmo, Las Palmas de Gran Canaria.
- Basiliek van Nuestra Señora del Pino, Teror.
- Casa Quintana, Santa María de Guía de Gran Canaria.
-
Lanzarote
-
-
- Kerk van Nuestra Señora de los Remedios (Yaiza), Yaiza.
-
La Gomera
-
-
- Kerk van Matriz de la Asunción (San Sebastián de La Gomera), San Sebastián de La Gomera.
-
La Palma
-
-
- Kerk van San Francisco de Asís, Santa Cruz de La Palma.
- Kerk van Matriz de El Salvador (Santa Cruz de La Palma), Santa Cruz de La Palma.
- Kerk van Santo Domingo, Santa Cruz de La Palma.
-
Tenerife
-
-
- Kerk van Matriz del Apóstol Santiago, Los Realejos.
- Klooster van Santa Catalina de Siena (San Cristóbal de La Laguna), San Cristóbal de La Laguna.
- Parochiekerk van Nuestra Señora de la Concepción (San Cristóbal de La Laguna), San Cristóbal de La Laguna.
- Parochiekerk van Santo Domingo de Guzmán, La Orotava.
- Parochiekerk van Santa Úrsula de Adeje, Adeje.
- Kerk van Matriz de la Concepción (Santa Cruz de Tenerife), Santa Cruz de Tenerife.
-


























Verwant aan dit onderwerp:
Bedankt voor de interesse die u getoond heeft voor deze website van Spaanse Verhalen. Als u dit een interessant of leuk verhaal vond, abonneer u dan gratis op deze niet commerciële website of geef hierboven eens een ✩LIKE, dat helpt bij het algoritme van deze site. Normaal gesproken komt er elke week minstens een nieuw verhaal bij. Hetzij over de steden van Spanje, zijn geschiedenis, de kunst of vele andere zaken betreffende dit land. Snuffel ‘ns wat rond in het menu, ik weet zeker dat u, tussen de inmiddels meer dan 450 pagina’s, dingen zult vinden waarvan u zegt, “He, dat lijkt me interessant”.
Als u abonnee bent van Spaanse Verhalen kunt u zich ten alle tijden uitschrijven door op de knop geabonneerd te klikken. In het daaropvolgende scherm kunt u zich onderaan uitschrijven. In datzelfde scherm kunt u ook instellen hoe u de berichten wilt ontvangen.
Als u dit een leuk of interessant onderwerp vond abonneer u op Spaanse Verhalen of geef hieronder eens een ✩LIKE. Normaal gesproken komt er elke week een nieuw verhaal bij.
Als u abonnee bent van Spaanse verhalen kunt u zich ten alle tijden uitschrijven door op de knop geabonneerd te klikken. In het daaropvolgende scherm kunt u zich onderaan uitschrijven. In datzelfde scherm kunt u ook instellen hoe u de berichten wilt ontvangen.
Annotations
This was one of the stories in the non-commercial website spaanseverhalen.com. The stories in this website are not static, the stories will be changed regularly, please look at this notice:
-
-
-
- Last updated 2025-03-29
-
-
Sources and references:
The mostly foreign texts from wikipedia are available under the Creative Commons Attribution-Sharealike licence. I have translated, mixed, and often supplemented these texts with my own knowledge, and experience, gained during the time I live in Spain, and worked on these articles.
-
-
-
- Spanish Wikipedia titel=Arte mudéjar pagecode=166212109 date=20250323
- Dutch Wikipedia titel=Mudejarstijl pagecode=68002091 date=20250323
- English Wikipedia titel=Mudéjar art pagecode=1279851184 date=20250323
-
-
These texts of this story are available under the licence Creative Commons Attribution-Sharealike 4.0 International (CC BY-SA 4.0)
Full information of these photos/images, the author, or the license.
-
-
-
- Zicht op de voorgevel van het 14e-eeuwse Franciscaner….. Author – Alonso de Mendoza, license CC BY-SA 4.0
- Hetzelfde klooster in Guadalupe, en omdat er aan dit soort….. Author – Jörn Wendland, license Public Domain
- Patio de la Monteria, ingang van het paleis van Pedro I….. Author – Jebulon, license CC BY-SA 3.0
- Gewelfd plafond van de hoofdkapel van het koninklijk….. Author – José-Manuel Benito, license Public Domain
- De zeer opvallende mudéjarstijl van de kathedraal van….. Author – ecelan, license CC BY-SA 3.0
- De toren van de Editada kerk, Utebo (Zarragoza). Author – Vtornet, license CC BY-SA 3.0
- Mudejar plafond van het Aljafería Paleis (1492). Het werd in 2001. Author – Escarlati, license Public Domain
- La Media Naranja (de halve sinaasappel), symboliek van….. Author – Jose Luis Filpo Cabana, license CC BY 3.0
- Het palacio del Infantado van Guadalajara. Author – Coralma*, license CC BY-SA 4.0
- Kerk van San Lorenzo in Sahagún. Author – Josemanuel, license CC BY-SA 2.5
- Arco de San Basilio in Cuélla, provincie Segovia. Author – No machine-readable author provided. Pelayo2 assumed (based on copyright claims), license CC BY-SA 3.0
- Montalbán – Kerk van de apostel Santiago el Mayor (13e….. Author – Ecelan, license CC BY-SA 3.0 Unported
- Romaans-Mudejar kerk van San Tirso, in Sahagún (León)….. Author – Zarateman, license CC0 1.0
- Toren van de kerk van San Andrés in Calatayud. Author – Ecelan, license CC BY-SA 4.0
- Voorgevel en toren van de kerk van San Marcos, Sevilla. Author – Anual, license CC BY 3.0
- Zijkant van de kloostergang van het klooster van Sant….. Author – Almar, license Public Domain
- Santa Cruz de La Palma (Canarische Eilanden): interieur….. Author – Marc Ryckaert (MJJR), license CC BY 3.0
- Houten plafond van de Iglesia de El Salvador, Mudéjar stijl,,,,. Author – H. Zell, license CC BY-SA 3.0
- De toren van San Martín, vanaf de straat Amantes, Teruel….. Author – Malopez 21, license CC BY-SA 4.0
- Detail van het plafond van een van de kamers in het….. Author – Enric Juan, license CC BY-SA 3.0
- Mudejar pleisterwerk in het klooster van Las Huelgas. Author – Eduardo Maldonado Malo, license CC BY-SA 3.0
- Mudejar kerk van San Andrés de Cuéllar (Segovia). Author – Lourdes Cardenal, license CC BY-SA 3.0
- Klooster van San Pablo (Peñafiel). Author – Zarateman, license CC BY-SA 3.0
- Kerk van Santa María la Mayor in Arévalo. Author – Borjaanimal, license CC BY-SA 4.0
- Interieur van het paleis van Pedro I, Tordesillas. Author – Borjaanimal, license CC BY-SA 4.0
- Klokkentoren van de kerk van Santa María (Illescas). Author – Guillermo Sánchez Madrigal, license CC BY-SA 4.0
- Interieur van de Synagoge van El Tránsito in Toledo. Let vooral….. Author – Windwhistler, license Public Domain
- Detail van de Koninklijke Alcazars in Sevilla. Author – Shawn Lipowski (Shawnlipowski), license CC BY-SA 3.0
- Patio van de Synagoge van Córdoba, in Córdoba. Author – Américo Toledano, license CC BY 3.0
- Kerk van San Pedro el Viejo de Madrid. Author – Esetena, license CC BY-SA 3.0
- Interieur van de kerk van Santa Eulalia van Merida. Author – Pedro J Pacheco, license CC BY-SA 3.0
- Plafond van de plenaire zaal van het stadhuis, oud paleis, Sogorb. Author – Joanbanjo, license CC BY-SA 4.0
- Het Casa Encendida in Madrid, gebouwd in de Neo-Mudejarstijl. Author – Coralma*, license CC0 1.0
- Mudejar klooster van de kerk van San Pedro, Teruel, Aragon. Author – José Luis Mieza, license CC BY 2.0
- Binnenplaats van het Casa de Pilatos in Sevilla (Andalucia). Author – chelmsfordblue, license CC BY 2.0
- Façade van de Parroquieta Kapel van La Seo de Zaragoza,,,,. Author – Hugo Soria, license CC BY-SA 3.0
- Toren van de kathedraal in Teruel. Author – ecelan, license CC BY-SA 3.0
- De apsis van de ermita, van de stad Turóbriga. Author – Jl FilpoC, license CC BY-SA 4.0
- Gevel van de ermita van Castilleja de Talhara, Benacazón. Author – Jl FilpoC, license CC BY-SA 4.0
- Pabellon Mudejar. Sevilla. Author – CEphoto, Uwe Aranas, license CC BY-SA 3.0
- Plus Ultra. Mudejar Paviljoen. Sevilla, Andalucia. Author – CarlosVdeHabsburgo, license CC BY-SA 4.0
- Grafkapel (1410-1415) van de alfaqueque Don Diego….. Author – José Luis Filpo Cabana, license CC BY-SA 4.0
- Koepel van de kathedraal van Santa María de la Huerta, Tarazona. Author – José Luis Filpo Cabana, license CC BY 3.0
- Aljafería-paleis, Zaragoza. Author – Américo Toledano, license CC BY-SA 4.
-
-
Coralma*, is own work that mostly can be found as a CC0 1.0 or CC BY-SA 4.0 file in Wikipedia Commons.







