Santa Cruz de Tenerife (stad)

Santa Cruz de Tenerife, zijn cultuur, geschiedenis en bezienswaardigheden

Kaartje van het Iberisch schiereiland en de Canarische eilanden waarop de locatie van Santa Cruz de Tenenrife als een rode punt is aangegeven.

het wapen
de vlag

Santa Cruz de Tenerife vaak afgekort tot Santa Cruz is de hoofdstad van de provincie Santa Cruz de Tenerife en van het eiland Tenerife. Samen met Las Palmas de Gran Canaria is het de gedeelde hoofdstad van de autonome gemeenschap Canarische Eilanden, dat dus twee hoofdsteden heeft. Het is de op één na grootste stad van de Canarische Eilanden en de belangrijkste stad op het eiland Tenerife, waar bijna de helft van de eilandbevolking woont. De stad ligt in het noordoosten van het eiland.

Gegevens
Comunidad autónoma Canarias
Provincie Santa Cruz de Tenerife
Eiland Tenerife
Comarca Área Metropolitena
Ligging
   • Minimaal
   • Gemiddeld
   • Maximaal
.
1  m.b.z.
       0  m.b.z
1020  mb.z.
Stichting 1494 als koninklijke plaats
1803 als belastingvrije stad
1859 als stad
Oppervlakte 150,6 km²
Bevolkinsaantal
Bevolkinsdichtheid
209.395 inw (2024)
1390,8 inw/km²
Bewonersnaam santacruseño, -a
santacrucero, -a
chicharrero, -a
Postcodes 38001-38011, 38120, 38129, 38130, 38139, 38140, 38150, 38160, 38170, 38180, 38291, 38294
Kengetal (tel.) +34 922
Meest belangrijke feest 3 mei (Santa Cruz)
Patroonsheilige Santiago de Zebedeo en Señor de las Tribulaciones
Patrones Santa Cruz en Virgen de la Consolación
Officiële website

Het werd op 3 mei 1494 gesticht als een koninklijke verovering. Tussen 1833 en 1927 was het de enige hoofdstad van de Canarische Eilanden. Tot in 1927 werd een decreet uitgevaardigd. Het bepaalde dat de hoofdstad van de archipel gedeeld zou worden met Las Palmas de Gran Canaria. In 1803 ondertekende Carlos IV het Koninklijk Besluit. De stad kreeg daardoor het privilege van Villa Exenta (belastingvrije stad). De titels werden gewijzigd met de formules “Muy Noble” en “Invicta”. Hierdoor kwam de stad aan haar volledige titel. Ze kreeg de titel van een zeer nobele, loyale en onoverwinnelijk. Ze werd erkend als de haven en plaats van Santa Cruz de Santiago de Tenerife.

In de stad bevindt zich de zetel van het parlement, de Rekenkamer, en het Commando van de Canarische strijdkrachten. Het voorzitterschap van de regering van de Canarische Eilanden zetelt er ook. Dit is afwisselend met Las Palmas de Gran Canaria tijdens zittingsperiodes. De stad is ook de zetel van de provinciale subdelegatie van de Spaanse regering op de Canarische Eilanden. Andere instellingen die in de stad aanwezig zijn, zijn onder andere het hoofdkantoor van UNESCO op de Canarische Eilanden.

De kerk van Nuestra Señora de la Concepción, Santa Cruz de Tenerife.

De stad staat bekend om zijn carnaval. Dit feest is uitgeroepen tot Festival van Internationaal Toeristisch Belang. Het wordt beschouwd als een van de beroemdste ter wereld. Het staat ook bekend om zijn gevarieerde architectuur. Het Auditorium van Tenerife is een van de beste voorbeelden van hedendaagse architectuur. De torens van Santa Cruz zijn de hoogste tweelingtorens van Spanje met 120 meter. Ze vallen ook op in het panoramische uitzicht over de stad. Andere hoogtepunten zijn het Plaza de España. Dit is het zenuwcentrum van de stad. Het Parque García Sanabria is ook een hoogtepunt. Dit is een groot stadspark in het centrum van de stad. Buiten de stad, maar binnen de gemeente, vallen het strand Playa de las Teresitas op. Een groot deel van het Anagamassief valt op. Unesco riep het in 2015 uit tot biosfeerreservaat.

In de botanica rekent men de Canarische Eilanden vanwege de bijzondere plantengroei tot Macaronesië. Dat is ook te zien in Santa Cruz.

Toponymie


Voor de komst van de Europeanen noemden de Guanchen (de aboriginals van de Canarische eilanden) het gebied Añazo of Añaza. Volgens sommige auteurs betekent dit een plaats om te overnachten of een schuilplaats.

De naam van de stad en de gemeente werd gegeven door de veroveraar van Tenerife. Alonso Fernández de Lugo gaf deze naam in 1494. Hij vestigde het koninklijke of veroveringskamp in dit gebied op 3 mei. Dit was op de Feestdag van de Kruisen. Dit is een christelijke feestdag die in Spanje en een aantal Latijns-Amerikaanse landen wordt gevierd.

In 1797 viel de Britse admiraal Horatio Nelson, Santa Cruz de Tenerife aan. Op 25 juli (de dag van Santiago) werden de Britse troepen die probeerden de stad binnen te vallen verslagen. Om deze reden kreeg Santa Cruz de titel Muy Leal Noble e Invicta Villa. Deze titel was een erkenning van deze overwinning. Ze luidt volledig Puerto y Plaza de Santa Cruz de Santiago de Tenerife. Vanwege dit feit heeft de stad de historische naam Santa Cruz de Santiago de Tenerife. Deze naam wordt tegenwoordig echter nog maar minimaal gebruikt. De meest gebruikelijke en officiële naam is het huidige Santa Cruz de Tenerife, dat “Heilig Kruis van Tenerife,” betekent. Dit eert de stichting van de stad. Alonso Fernández de Lugo plaatste een christelijk kruis op het strand in de baai.

Bevolkingsnaam

De formele naam voor de bevolking is santacrucero. De bijnaam “chicharrero” is echter populair naam geworden om de inwoners van de gemeente mee aan te duiden. Het was oorspronkelijk een denigrerende term. De inwoners van San Cristóbal de La Laguna gebruikten het om naar de santacruceros te verwijzen. Zij hadden de gewoonte om “chicharros” te eten. Dit is goedkope vis van lage kwaliteit die beschikbaar was voor de arme inwoners van de haven. Na verloop van tijd namen de santacruceros zelf de bijnaam over. Ze gebruikten het als hun eigen bijnaam. Uiteindelijk werd het gebruikt om de inwoners van Tenerife in het algemeen aan te duiden.

Symbolen


Het wapen

Het wapen van Santa Cruz de Tenerife werd toegekend door koning Carlos IV bij koninklijk besluit van 28 augustus 1803. De beschrijving is: “Op een gouden veld, een kruis van Santiago van gules, beladen met een Latijns kruis van sinople. In punt, drie leeuwenkoppen van sabel geplaatst twee en een. De centrale kop is doorboord door de punt van het kruis van Santiago. Omranding van azuur gegolfd in zilver. In het hoofd is het beladen met een eiland. In de rest zijn er drie kastelen afgewisseld met vier ankers. Alles is in zilver. Bekroond een gesloten koninklijke kroon. Onder de punt het Cruz de Primera Clase de la Orden de Beneficencia”. Het wapen wordt omringd door twee takken van laurier.

De vlag

De gemeentelijke vlag werd toegekend aan de stad bij Koninklijk Besluit op 28 augustus 1803. Ze is helemaal wit met het heraldische wapen in het midden.

El Chicharro

De chicharro (Trachurus trachurus) wordt beschouwd als het allegorische symbool van de stad. Dit is vanwege de populaire bijnaam “chicharrero” die aan de inwoners van Santa Cruz wordt gegeven. Er staat een beeld in de stad met de naam El Chicharro. De Venezolaanse Culturele Vereniging Los Liqui-Liquis schonk dit aan de hoofdstad. Het was een geschenk aan de stad Santa Cruz en het eiland Tenerife.

El Chicharro, beeldhouwwerk in Santa Cruz de Tenerife.

Geografie


De gemeente ligt in het noordoosten van het eiland. Het bevindt zich aan de kust van de Atlantische Oceaan. Het grenst aan de gemeenten San Cristóbal de La Laguna en El Rosario. De stad ligt genesteld tussen de gelijknamige baai en het Anagamassief.

De hoogte in het historische centrum is 4 meter boven zeeniveau. De maximale hoogte die bereikt wordt, staat bekend als Cruz de Taborno, op 1020 m boven zeeniveau.

De stad ligt in een ruig gebied. Het vormt een metropolitaan gebied met de stad San Cristóbal de La Laguna. Deze steden zijn fysiek en urbanistisch verenigd. Het heeft een kustlijn van 58 km. Deze kustlijn wordt op natuurlijke wijze verdeeld door het barranco de Santos (kloof van Santos).

Orografie

Het Anagamassief, ten noorden van het stedelijk gebied, beslaat een groot deel van de gemeente. In dit massief vinden we het hoogste punt van de gemeente bij Cruz de Taborno, op 1020 m boven zeeniveau.

Stranden
      • Playa de Las Teresitas: in San Andrés is dit het meest bezochte strand door de plaatselijke bevolking. Het is een kunstmatig strand. Het is gemaakt met zand dat in 1973 is aangevoerd uit de Sahara-woestijn. Dit zand ligt over drie oude kleine inhammen van zwart zand en rotsen die vroeger in het gebied bestonden.
    • Het goudkleurige straLas playas de Roque de las Bodegas y Almáciga: Nadat je Taganana hebt verlaten, verschijnt dit gebied. Het heeft stranden, rotsen en autochtone vegetatie. En heeft u de mogelijkheid om Canarische gastronomie te proeven met uitzicht op de stranden.nd van Las Teresitas.

      • Las playas de Roque de las Bodegas y Almáciga: Na het verlaten van Taganana verschijnt dit gebied van stranden, rotsen, autochtone vegetatie en de mogelijkheid om Canarische gastronomie te proeven met uitzicht op de stranden.
      • Playa de Benijo: een gezellig strand op een plek met uitzicht op de Roques de Anaga, die een natuurreservaat zijn.
      • Playa de Las Gaviotas: Dit is een naaktstrand dat ook door surfers wordt bezocht. Het is er erg druk. Het zwarte zand en het schone water trekken bezoekers aan die de toegangsweg blokkeren.
      • Parque Marítimo César Manrique (Park): Het is een postuum werk van de Canarische kunstenaar. Het is gemaakt naar het beeld en de gelijkenis van het meer van Martiánez in Puerto de la Cruz. Het bestaat uit twee grote zoutwaterzwembaden, een kleine inham met zand, cafetaria’s, kinderopvang, een fitnessruimte en andere recreatiefaciliteiten. Aan de andere kant van het Maritieme Park, op de Lazareto berg, ligt het Palmétum. Dit is een botanische tuin gespecialiseerd in palmbomen.
      • Playa de Antequera: goudkleurig zandstrand. Het is niet over de weg bereikbaar. En ook moeilijk te voet te bereiken (meerdere uren berg op en af lopen). Het wordt normaal gesproken per boot bereikt. Het is ongeveer 400 meter lang.
Hydrografie

De meeste ravijnen of kloven (barrancos, in het Spaans) van de gemeente bevinden zich in Anaga, producten van de erosie in dit oude massief. De belangrijkste waterlopen zijn: barranco de Tahodio, barranco de Valleseco, barranco del Bufadero, barranco de Cueva Bermeja, barranco de los Charcos of die van Jagua, barranco de San Andrés, barranco del Balayo, barranco de Igueste de San Andrés, barranco de Antequera, barranco de Ijuana, barranco de Anosma, barranco de Chamorga, barranco de Benijo, barranco de Almáciga, barranco de la Laja o del Roque de las Bodegas, barranco de la Cuesta, barranco del Agua, barranco de Afur en de barranco de Taborno en Taborno ravijn, dat de gemeentegrens vormt met San Cristóbal de La Laguna.

 Baai van Santa Cruz vanaf de kam van Roque Chiguel links van het barranco Cueva Bermeja.

Het stedelijke gebied van de stad wordt voornamelijk doorsneden door het barranco de Santos en door het barranco de Almeyda, waarvan de benedenloop onder de stad doorloopt. Ten zuiden van de stad liggen het barranco de El Hierro, El Muerto, Barranco Grande en Barranco del Pilar.

Klimaat

Santa Cruz de Tenerife heeft, zoals ze dat noemen, een subtropisch overgangsklimaat. Dit klimaat ligt tussen het warme halfdroge en het warme droge klimaat in. De gemeente Santa Cruz de Tenerife beslaat een groot gebied. Het neemt het grootste deel van het Anagamassief in beslag. Er zijn echter nog drie andere klimaten. Naarmate we het hogerop zoeken, komen we terecht in de middelhoge gebieden met een mediterraan klimaat. Nog hoger ligt het mediterrane oceanische klimaat en ten slotte het koude semi-aride klimaat. De gemiddelde jaartemperatuur in de stad is 21,7 °C, waarmee het de warmste provinciehoofdstad van Spanje is.

Het jaarlijkse schommeling in temperatuur is laag: ongeveer 7 tot 8 °C. De temperaturen variëren van gemiddeld ongeveer 18,3 °C in januari en februari tot gemiddeld ongeveer 25,8 °C in augustus. In deze maand zijn de maximumtemperaturen niet al te hoog (rond de 29 °C), maar de minimumtemperaturen liggen meestal rond de 22 °C. De gemiddelde maximumtemperatuur komt in geen enkele maand onder de 21 °C.

Er valt weinig neerslag. Het jaargemiddelde is iets meer dan 200 mm. De onregelmatigheid van de neerslag resulteert soms in grote hoeveelheden neerslag in korte tijd. De meest droge maanden zijn die tussen mei en september en dan vooral juni en juli. De ligging aan de kust zorgt voor een hoge luchtvochtigheid. Het gemiddelde is zo’n 63%. Dat is voor Nederlandse en Belgische begrippen nog altijd vrij laag.

Op de Canarische eilanden is het niet heet. De Atlantische Oceaan zorgt ervoor dat de temperatuur naar omstandigheden redelijk laag blijft. Maar pas op! Ligt u lekker te zonne op het strand smeer u dan in met een hoge beschermingsfactor. U bevindt zich namelijk veel dichter bij de evenaar. Dat wil zeggen dat u per vierkante centimeter huidoppervlak veel meer zonnestraling opvangt. Daardoor zal u snel verbranden. En dat briesje vanuit zee maakt het alleen maar erger.

Milieu

82% van het gemeentelijke grondgebied van Santa Cruz de Tenerife wordt beschouwd als natuurgebied. Dit is grotendeels te danken aan de aanwezigheid van het landelijke park van Anaga. Dit maakt Santa Cruz de derde gemeente in Spanje met het hoogste percentage natuurgebied, na Cuenca (87%) en Cáceres (83%).

De gemeente heeft het grootste deel van het beschermde natuurgebied van het Anaga Rural Park. Ook omvat het alle integrale natuurreservaten van Ijuana, El Pijaral en Roques de Anaga. Het Anaga Rural Park heeft het hoogste aantal endemische soorten per vierkante kilometer in Europa. In juni 2015 werd het door Unesco uitgeroepen tot Biosfeerreservaat.

Laurisilva in het Anagamassief.

Een groot deel van al deze gebieden is ook opgenomen in het Natura 2000-netwerk als speciale beschermingszones. Dit geldt naast de kuststroken die bekend staan als Sebadales de Antequera en Sebadal de San Andrés. Hier ontwikkelen zich gemeenschappen van mariene zaadplanten. Het gebied van het plattelandspark en de integrale natuurreservaten zijn ook Speciale Beschermingszones voor Vogels (ZEPA). Santa Cruz heeft ook de Montes de utilidad pública (Bergen van openbaar nut). Deze bergen zijn bekend als Aguirre, Las Vueltas en Aguas negras. Ze omvatten ook Quebradas en San Andrés, naast Pijaral, Igueste en Anaga.

Geschiedenis


Guanche-periode: voor de 15e eeuw
Stichting van Santa Cruz de Tenerife is een schilderij uit 1906. Het is gemaakt door Manuel González Méndez. Het schilderij hangt in de zetel van het parlement van de Canarische Eilanden.

Het gebied waar de stad en de gemeente Santa Cruz de Tenerife zich bevinden, is bewoond sinds de periode van de Guanchen. Mensen hebben hier al sinds die tijd geleefd. Dit was ongeveer 2000 jaar geleden. Dit blijkt uit de archeologische vindplaatsen. Het gebied stond bij de Guanchen, de eerste bewoners van het eiland, bekend als Añazo of Añaza. De beroemde mummie van San Andrés is een van de belangrijkste overblijfselen van het Guanche-verleden in de gemeente. Er zijn ook grotten met overblijfselen van gemummificeerde dieren en stenen met grottekeningen.

Het gebied behoorde tot het Menceyato de Anaga (Guanche-koninkrijk Anaga), een van de negen waarin het eiland was verdeeld.

Europese verovering en kolonisatie: 15e en 16e eeuw
Oude muren van het kasteel van San Cristóbal, ondergronds van de Plaza de España.

In het gebied waar nu de stad ligt, ontscheepte Alonso Fernández de Lugo op 3 mei 1494 om te beginnen met de verovering van het eiland. Hij plantte een kruis waaraan de stad zijn naam te danken had en waar hij de Real de la Santa Cruz zou bouwen, de kiem van het militaire kamp van de oorspronkelijke stad. Lugo ontscheepte met een troep Spanjaarden en Canarische Eilanders bestaande uit zo’n 2000 man te voet en 200 te paard. Na de nederlaag van de conquistadores in de eerste slag bij Acentejo vertrok Lugo van het eiland. In 1495 keerde hij terug met een leger dat beter bewapend en getraind was. Nadat hij het militaire fort van Añazo in Santa Cruz had herbouwd, begon hij aan de laatste campagne. Na de verovering in 1496 was Santa Cruz een bescheiden vissersdorpje. Het was afhankelijk van San Cristóbal de La Laguna. Daar vestigde Lugo de hoofdstad van het eiland.

Kaart van Santa Cruz in 1701.

Na verloop van tijd werd het een van de belangrijkste havens in de Atlantische Oceaan. Het heeft die onderscheiding nog steeds. De Canarische Eilanden vormden een onvermijdelijke doorgang voor de vloot naar Amerika.

Het Ancien Régime: 17e en 18e eeuw

De 18e eeuw vertegenwoordigde de echte bevolking en stedelijke ontwikkeling van Santa Cruz. In 1706 vond de vulkaanuitbarsting van Trevejo plaats. De bloeiende haven van Garachico, de belangrijkste haven van het eiland, werd bedolven onder lava. Deze schade kon niet worden teruggewonnen, waardoor de haven van Santa Cruz de belangrijkste aanloophaven werd. In 1723 werd de residentie van Commandant-Generaal Lorenzo de Villavicencio verplaatst. Hij was tot dan toe Kapitein-Generaal van de Canarische Eilanden en woonde in La Laguna. De residentie werd gevestigd in Santa Cruz.

Economische ontwikkeling en culturele bloei speelden een grote rol. Ze leidden tot de opening van de eerste drukpers op de Canarische Eilanden. Deze vooruitgang maakte de periodieke publicatie van de geschreven pers rond 1751 mogelijk.

Santa Cruz bevestigde de soliditeit van zijn verdediging als bolwerk. Dit gebeurde door de overwinning op de Britse marineofficier John Jennings in 1706. In 1797 versloegen zij Horatio Nelson. Op 25 juli, de dag van Santiago, vond de belangrijkste militaire gebeurtenis in de geschiedenis van de stad plaats. Troepen en burgers verdedigden zich onder leiding van generaal Antonio Gutiérrez de Otero. Zij stonden tegenover de marineaanval van de Engelse schout-bij-nacht. De machtige Britse marine trok zich terug. Nelson verloor volgens de overlevering een arm door een kanonschot van het Tigre kanon.

Nelson raakt gewond tijdens de Slag om Santa Cruz de Tenerife. Schilderij door Richard Westall, 1806.
Moderne tijd: 19e en 20e eeuw

In 1803 verleende Koning Carlos IV de haven van Santa Cruz de titel van “ya de por sí y sobre sí” (reeds op zichzelf staande). Hij verleende ook de titel “villa exenta” (belastingvrije stad). Hiermee kreeg Santa Cruz het recht om een eigen stadsbestuur op te richten. De naam werd aangepast naar “Muy Leal, Noble, Invicta y Muy Benéfica Ciudad”. Deze naam betekent “Zeer loyale, nobele, onoverwonnen en zeer weldadige stad”. Het volledige adres is “Puerto y Plaza de Santa Cruz de Santiago de Tenerife”. Dit betekende de administratieve afscheiding van de gemeente La Laguna, bij Koninklijk Besluit van 28 augustus.

In 1833 werd het politieke en administratieve belang van Santa Cruz eindelijk erkend. Het werd de hoofdstad van de enige provincie die de Canarische Eilanden zou vormen: de provincie Canarische Eilanden. Het was een strijd met de steden La Laguna en Las Palmas de Gran Canaria. Politici als José Murphy en Meade hielpen mee om dit voor elkaar te krijgen. Het kapiteinschap en het kantoor van de militaire kwartiermaker bevonden zich reeds op het gemeentelijk grondgebied.

De wet op de vrije havens van de Canarische Eilanden uit 1852 maakte de verdere ontwikkeling van de haven van Santa Cruz mogelijk. Het zorgde er ook voor dat de stad groeide als handelscentrum. Met de Europese koloniale expansie in Afrika werden de havens van de Canarische Eilanden belangrijke tussenstops. Ze dienden voor het bevoorraden van schepen met steenkool.

In 1859 kreeg het de titel ‘stad’ door een koninklijk besluit van 10 oktober. In 1894 kreeg het de titel ‘muy benéfica’ (zeer welwillend) via een koninklijk besluit van 23 april. Deze erkenning kwam door het voorbeeldige gedrag van de inwoners. Dit gedrag kwam naar voren tijdens de cholera-epidemie van het jaar ervoor.

In 1927, tijdens de dictatuur van generaal Miguel Primo de Rivera, werden de Canarische Eilanden in twee provincies verdeeld. Deze provincies bestaan nog steeds. Dit gebeurde door een koninklijk besluit van 21 september, waardoor de provincie Las Palmas werd opgericht. Zo werd de rivaliteit tussen de twee belangrijkste steden van de archipel opgelost. In de jaren twintig werden er veel openbare werken uitgevoerd. Een daarvan was de verlenging van de zuidelijke kade van de haven van Santa Cruz.

Tussen 1936 en 1939, tijdens de Spaanse Burgeroorlog, waren de Canarische Eilanden achter het front. Dit was de kant van generaal Franco. In deze tijd werd in 1936 de republikeinse burgemeester van Santa Cruz, José Carlos Schwartz Hernández, opgepakt en vermoord. Na de oorlog volgden jaren van grote economische problemen.

Castillo de San Juan Bautista, ook wel het Castillo Negro genoemd, is het op één na belangrijkste fort. Het speelde een cruciale rol in de verdediging van Santa Cruz de Tenerife. De bouw begon in 1641 en werd voltooid in 1644. Het werd herbouwd in 1765 met de toevoeging van een cilindrische toren met uitzicht op zee. Tot 1924 deed het dienst als militair fort. In 1948 werd het omgebouwd tot een militair museum.

In de eerste jaren van de overgang naar democratie waren er een paar terroristische aanslagen door de MPAIAC vanuit Algerije. Van 1976 tot 1978 werden Galerías Preciados, Banco Madrid en het Centro de Iniciativas Turísticas opgeblazen. Vanaf 1978, met de nieuwe Spaanse grondwet, begon een nieuwe fase. Het Autonomiestatuut van de Canarische Eilanden zorgde ervoor dat burgemeesters altijd democratisch gekozen werden.

In de jaren 80 en 90 van de vorige eeuw beleefde de stad een enorme economische bloei. De stad begon zich naar het zuiden uit te breiden. Het won terrein op de raffinaderij van Santa Cruz de Tenerife. Er kwamen nieuwe woonwijken en bouwgebieden, zoals Cabo-Llanos. Sindsdien is dit deel van de stad in een grote bouwboom. Ze noemen het “Manhattanisering”. Dat komt door de hoge gebouwen. Ook de straten lijken op die in Amerikaanse steden.

Actueel: 21e eeuw

Santa Cruz begint de nieuwe eeuw met een enorme groei en een bloeiende handel. Deze groei zie je vooral in de architectuur. De bouw van iconische gebouwen kenmerkt deze periode. Een opvallend voorbeeld is het Auditorium van Tenerife, ontworpen door Santiago Calatrava. Een ander voorbeeld is de renovatie van het Plaza de España, ontworpen door de Zwitserse architecten Herzog & de Meuron.

Op 31 maart 2002 vond de zogenaamde Riada de Tenerife van 2002 plaats. Dit fenomeen, genaamd Gota Fría, wordt gekenmerkt door herhaaldelijke stortregens met onweer. Het trof het grootstedelijk gebied van Santa Cruz de Tenerife. Het breidt zich uit in noordoostelijke richting naar het gebied van San Andrés. De regenval eiste 8 levens, 12 mensen worden vermist en tientallen mensen raakten gewond. Naast het verlies aan mensenlevens veroorzaakte de overstroming ook veel materiële schade. 70.000 mensen zaten zonder stroom. Minstens 400 huizen werden geheel of gedeeltelijk vernield. De schade werd geschat op 90 miljoen euro. In 2010 vond er nog een grote overstroming plaats. Deze ging gepaard met een stroomstoring die het hele eiland trof. Gelukkig vielen er bij deze storm geen dodelijke slachtoffers.

De financiële crisis van 2008 heeft de ontwikkeling van de stad meer dan tien jaar stilgelegd. In juni 2018 werd bekend dat de raffinaderij van Santa Cruz de Tenerife zou worden gesloten. Deze raffinaderij is de grootste fabriek van de archipel en ook de oudste raffinaderij van Spanje. Ze stond de ontwikkeling en uitbreiding van de stad naar het zuiden in de weg. Naar verwachting zal de industrie in 2030 definitief uit de stad verdwijnen. Op het terrein waar de raffinaderij nu staat, komt een nieuw stadsdeel met woningen, hotels, winkels en groene zones.

Urbanisme


Historisch gezien zijn de renaissance- en barokkerken echt de moeite waard. De kerken Iglesia de la Concepción en San Francisco zijn de mooiste. Vroeger waren de torens van deze kerken de hoogste en meest opvallende gebouwen van de stad. Een van de oudste gebouwen is het Palacio de Carta. Bij al deze monumenten is vulkanisch gesteente gebruikt voor de gevels.

In de 20ste eeuw zijn er grote stadsvernieuwingen geweest. Het García Sanabria-park en het Plaza de España zijn toen aangelegd. Hier zijn de meest iconische gebouwen van na de oorlog neergezet. Een daarvan is het Palacio Insular de Tenerife, waar het stadsbestuur van Tenerife zit.

De haven is een belangrijk knooppunt tussen Europa, Afrika en Amerika. Hier komen containerschepen, olietankers en vooral grote cruiseschepen aan. In de haven zijn nog een paar historische dingen te zien, zoals de vuurtoren, de markiezen, een paar kranen en een stoomlocomotief. Aan de noordelijke kade ligt de honderd jaar oude koerier La Palma voor anker.

De stad is ook een belangrijk knooppunt voor het verkeer binnen het eiland en tussen de eilanden. Een moderne elektrische tram gaat omhoog naar de naburige stad La Laguna. En de bussen worden guaguas genoemd.

De laatste jaren heeft Santa Cruz de Tenerife een flinke bouwboom meegemaakt. Het stadsbeeld wordt nu gedomineerd door een paar wolkenkrabbers, en vooral het silhouet van het Auditorium van Tenerife valt op. Enkele van deze gebouwen die het stadsbeeld van Santa Cruz domineren zijn: het auditorium. De Torres de Santa Cruz springen eruit. Ook de wolkenkrabber aan de Avenida Tres de Mayo valt op. Daar staat het gebouw van El Corte Inglés. Tot slot is er de iconische klokkentoren van het Palacio Insular de Tenerife.

Het Plaza de España en het meer. Het Anagagebergte op de achtergrond.

Het vismarktje in Santa Cruz beter bekend als la Marquesina.

Correíllo La Palma aan de zuidkade van de haven van Santa Cruz de Tenerife.

Los torres gemelas (tweelingtorens) van Santa Cruz.

Erfgoed


Historische architectuur

Tussen de 15e en 17e eeuw werd de Canarische Eilanden vaak aangevallen door piraten. Daarom moesten ze de stad beter beschermen met verdedigingswerken. De overgebleven constructies zijn:

      • Castillo de San Cristóbal: dit was de eerste belangrijke vesting op Tenerife. Het was ook de belangrijkste pijler van de verdedigingswerken van de baai van Santa Cruz. Van het oorspronkelijke gebouw zijn alleen nog wat muren over. Je kunt deze muren zien in een ondergrondse galerij op het Plaza de España. De bekende straat Calle del Castillo heeft zijn naam aan deze verdwenen vesting te danken.
      • Castillo de San Juan Bautista: in de volksmond bekend als Castillo Negro omdat het naast de Caleta de Negros ligt. Het is gebouwd in de eerste helft van de 17e eeuw en herbouwd in 1765. Links ervan staat het Auditorium van Tenerife. Rechts ligt het Parque Marítimo César Manrique. Tegenover het kasteel staan de Torres de Santa Cruz. Het is een cirkelvormige, met kanonnen uitgeruste kustvesting. Het is het best bewaarde kasteel van het eiland en staat op de Spaanse monumentenlijst.
      • Torre de San Andrés:hielp het eiland te beschermen tegen piraten. Hij is kapot gegaan door verschillende overstromingen uit de nabijgelegen ravijn. In 1949 is hij uitgeroepen tot Spaans historisch erfgoed en in 1999 tot cultureel erfgoed van de Canarische Eilanden (BIC).

Muren van het kasteel van San Cristóbal onder de Plaza de España.

De toren van San Andrés.

      • Fuerte de Almeyda: dit was een grote verdedigingsvesting van Santa Cruz. Het is gebouwd in het midden van de 19e eeuw en had meer dan 40 kanonnen. Het is nu de thuisbasis van het Historisch Militair Museum van de Canarische Eilanden.

De belangrijkste religieuze gebouwen zijn:

      • Iglesia matriz de la Concepción: deze kerk is gebouwd op de plek van de eerste ermita. De Spaanse veroveraars bouwden deze kapel nadat ze aan de kust van Santa Cruz de Tenerife waren aangekomen. Het is de belangrijkste kerk van de stad, en daarom noemen veel inwoners van Santa Cruz ‘m de kathedraal van Santa Cruz. Het is een mooi voorbeeld van Canarische barok. Hier wordt het kruis bewaard dat Alonso Fernández de Lugo na zijn landing op het eiland in de grond stak. In deze kerk staat ook het beeld van de beschermheilige van de stad, de apostel Jakobus. Er zijn nog andere beelden die in de stad erg vereerd worden, zoals de Virgen de la Esperanza Macarena de Santa Cruz de Tenerife.
      • Iglesia de la Virgen del Pilar: deze bevindt zich op de kruising van de Calle del Pilar en de Calle de San Lucas in de wijk Toscal.
      • Templo Masónico de Santa Cruz de Tenerife; De Vrijmetselaarstempel van Santa Cruz de Tenerife, een voorbeeld van het type in Spanje

        Iglesia de San Francisco de Asís: een van de bekendste en oudste kerken van de stad, en zelfs de op één na belangrijkste parochiekerk van de stad, na La Concepción. In deze kerk staat het beroemde beeld van de Heer van de Tribulaties, een beeld dat in de stad erg vereerd wordt en uitgeroepen is tot Heer van Santa Cruz. Kerk van San Francisco de Asís: een van de bekendste en oudste kerken van de stad, die zelfs wordt beschouwd als de op één na belangrijkste parochiekerk van de stad, na La Concepción. In deze kerk staat het beroemde beeld van de Heer van de Tribulaties, een beeld dat erg vereerd wordt in de stad en uitgeroepen is tot Heer van Santa Cruz.
      • Iglesia de San José: deze kerk staat in de straat Méndez Núñez, vlak bij de Rambla de Santa Cruz. De gevel valt op door de twee klokkentorens. Het is een van de meest typische kerken uit het midden van de 20e eeuw. De buitenkant is in de neo-canarische stijl.
      • Templo Masónico de Santa Cruz de Tenerife: hier zat vroeger de loge Añaza, de belangrijkste van de Canarische Eilanden. Het wordt gezien als het mooiste voorbeeld van een vrijmetselaarstempel in Spanje. Het was het grootste vrijmetselaarscentrum van het land totdat het werd bezet door het leger van Franco.

Andere belangrijke gebouwen zijn:

De neoklassieke stijl zie je vooral in officiële gebouwen. Denk maar aan het oude hoofdkwartier van de generaal, het parlement van de Canarische Eilanden en de vrijmetselaarstempel die ik al noemde.

Ook de modernistische architectuur valt op. Voorbeelden hiervan zijn de gebouwen rond het Patosplein en Las Ramblas. De meest opvallende zijn de oude tabaksfabriek La Lucha en El Águila, ontworpen door architect Domingo Pisaca.

De architectuur na de Burgeroorlog straalt macht uit door zijn grootte. Dit zie je goed bij het gebouw van de burgerlijke overheid. Ook bij La Recova, de markt van Nuestra Señora de África, en het Palacio Insular, waar de gemeenteraad van Tenerife zit, is dit te zien.

Cabildo Insular de Tenerife in Santa Cruz de Tenerife, vande architect José Enrique Marrero Regalado.
Nieuwe architectuur en stedenbouw
Biblioteca Municipal Central, TEA (Centrale Stadsbibliotheek, TEA).

De stad is de laatste jaren flink gegroeid. Dit is vooral te zien in de wijken El Cabo en Los Llanos. Hier staan nu veel nieuwe officiële gebouwen, zoals het gerechtsgebouw, het Edificio de Usos Múltiples II (multifunctionele gebouw II) en het regeringsgebouw. Ook vind je hier het vervoersknooppunt van Santa Cruz de Tenerife en het auditorium van Tenerife. Internationale architecten hebben interessante gebouwen aan de stad toegevoegd. Santiago Calatrava ontwierp het auditorium van Tenerife en het internationale beurs- en congrescentrum van Tenerife. De grote hal is de grootste overdekte ruimte van de Canarische Eilanden. Herzog & de Meuron hebben het plein Plaza de España en het TEA – Tenerife Espacio de las Artes gerenoveerd.

Ook het hoofdkantoor van CajaCanarias, het hoofdkantoor van Cajasiete en de Torres de Santa Cruz vallen op door hun design. Het zijn de hoogste wolkenkrabbers van de Canarische Eilanden. Tot 2010 waren het de hoogste woongebouwen van Spanje. Nu staan ze op de zesde plek in deze categorie. De Torres de Santa Cruz zijn ook de hoogste tweelingtorens van Spanje. In Santa Cruz staat ook een gebouw dat gewoon El Rascacielos (de wolkenkrabber) wordt genoemd. Tot de bouw van de Torres de Santa Cruz was dit het hoogste gebouw van de stad.

Het gebouw van het Auditorium van Tenerife ligt vlak bij de haven van Santa Cruz. Het is een van de meest iconische gebouwen van de moderne Spaanse architectuur.

Het auditorium van Tenerife gezien vanaf het Palmetum van Santa Cruz de Tenerife.
Parken

Santa Cruz de Tenerife is de Canarische stad met het grootste aantal groene gebieden. De belangrijkste parken zijn:

      • Parque García Sanabria: gebouwd in 1926. Het is in 2006 weer geopend na 18 maanden verbouwen. Het is 67.000 m² groot. Daarmee is het het grootste stadspark van de stad. In het park staat de traditionele bloemenklok. Deze is een cadeau van de consul van Denemarken en is in 1958 in Zwitserland gemaakt. Het is een ontmoetingsplaats voor veel inwoners van Santa Cruz. Er staat ook een buste van de burgemeester en een eerbetoon aan het moederschap in het midden. Dankzij de Eerste Internationale Straatbeeldhouwersbeurs van 1973-1974 kun je in het park zelf kunstwerken van kunstenaars bekijken. Deze kunstenaars zijn net zo belangrijk als Pablo Serrano, Amadeo Gabino, Óscar Domínguez en Gustavo Torner. Het is het grootste stadspark van de Canarische Eilanden.
      • Parque de La Granja: gebouwd in 1969, waar het Casa de la Cultura is gevestigd. Het is een populaire plek voor sport en ontspanning.
      • Parque Cultural Viera y Clavijo: voormalige locatie van een meisjesschool, momenteel gesloten voor renovatie. Binnen in het gebouw is een ruimte voor podiumkunsten.
Palmetum van Santa Cruz.
      • Palmetum de Santa Cruz de Tenerife: Is een botanische tuin van 12 hectare gewijd aan palmbomen. Verdeeld in biogeografische secties herbergt het een collectie van grote waarde, met verschillende soorten die met uitsterven worden bedreigd. Het heeft ook een etnografisch museum dat nog niet open is.
Pleinen

De pleinen zijn fundamentele ontmoetingsplaatsen in de stad. De meest opvallende zijn:

        • Plaza de España: dit plein vormt een geheel met de omgeving (Alameda del Duque de Santa Elena, Avenida de Anaga, enz.). Het ontwerp is van Herzog & de Meuron. Het plein is 36.160 m² groot en heeft een meer met fonteinen en variabele waterstromen. Er is ook een groot park en de zogenaamde paviljoens (restaurants, cafés, kiosken, informatiepunten, toegang tot de metro, winkels, bars…). Daarnaast is er een nieuwe parkeerplaats (er zijn al ondergrondse parkeerplaatsen). Tijdens de verbouwing werd het oude kasteel van San Cristóbal uit 1575 teruggevonden. In die tijd werd het goedgekeurd door de beroemde militaire ingenieur Leonardo Torriani.
Plaza España van Santa Cruz.
      • Plaza de Isabel II: hier staat een neoklassieke fontein in Toscaanse stijl, ontworpen door Pedro Maffiotte en gemaakt van blauw natuursteen. De fontein werd eind 1844 gebouwd, net toen Isabel II meerderjarig werd en koningin werd. De fontein heeft vijf spuitmonden in de vorm van leeuwenkoppen. Op de hoek met de Calle La Marina valt het Edificio Núñez (1932) op. Het is ontworpen door José Blasco. Dit gebouw is een belangrijk voorbeeld van het rationalisme op Tenerife. Het was het eerste gebouw in de stad met een metalen structuur. Bovendien zijn er prefab gebogen gewelven gebruikt in de vloeren.
      • Plaza de la Candelaria: ligt tegenover de Plaza de España. Rondom staan iconische gebouwen, zoals het Palacio de Carta, het Casino de Santa Cruz, de Kamer van Koophandel en het moderne Edificio Olympo. In de tweede helft van de 16e eeuw begon de bouw van het eerste plein van Santa Cruz de Tenerife. Dit kwam tegenover het kasteel van San Cristóbal. Het heette toen Plaza de la Pila en is nu het huidige Plaza de La Candelaria. Het werd ook wel Plaza de la Constitución genoemd.
Plaza Weyler, in Santa Cruz de Tenerife.
      • Plaza Weyler: een plein van 3600 m². Het is de plek waar vroeger de tuinen van het paleis van de Capitanía General de Canarias waren. Ze werden aan de gemeente gegeven met de voorwaarde dat het terrein dat ze nu innemen vooral voor openbaar gebruik moest blijven. In het midden staat een fontein van Genuaans marmer in renaissancestijl, gemaakt door Achille Canessa.
      • Plaza del Príncipe de Asturias: in de volksmond Plaza del Príncipe genoemd. Het beslaat de ruimte van de voormalige boomgaarden van het klooster van San Francisco.
      • Plaza de Europa: dit is een van de belangrijkste pleinen in het centrum van Santa Cruz de Tenerife. Er staan een paar bekende gebouwen, zoals het Museo de la Naturaleza y el Hombre (museum over de natuur en de mens) en de Iglesia de la Concepción (kerk).
      • Plaza de 25 de Julio: in de volksmond Plaza de los Patos.
      • Plaza de la Paz: dit plein ligt waar de Ramblas de Pulido en Santa Cruz samenkomen. Het ligt ook aan de avenues Islas Canarias en Asuncionistas. Het is een ontmoetingsplaats voor veel mensen. Het is de plek waar de fans van Club Deportivo Tenerife hun feestjes vieren. Ook is het het startpunt van veel demonstraties en protesten die op het eiland worden georganiseerd.
      • Plaza del Chicharro: hier vind je het allegorische symbool van de stad, het beeld van El Chicharro.
Stedelijk beeldhouwwerk

Een typisch kenmerk en een van de grote trekpleisters van de stad zijn de vele beeldhouwwerken. Je vindt ze zowel op pleinen als langs wandelboulevards. Bijzonder zijn bijvoorbeeld de Fecundidad (Vruchtbaarheid) in het Parque García Sanabria en Arbórea, een standbeeld dat doet denken aan een door de wind gekwelde jeneverbesboom.

Sculpturen van de Guanches, in de Triunfo de la Candelaria. En de klokkentoren van het Cabildo Insular de Tenerife.

De reeks internationale beeldhouwwerk tentoonstellingen in de open lucht van Santa Cruz de Tenerife in 1973 en 1994 is zonder twijfel belangrijk. Deze tentoonstellingen zijn echt bijzonder. Ze zijn verspreid over Las Ramblas. Ze zijn ook te vinden in het Parque García Sanabria en het Parque Viera y Clavijo (het oude Colegio de Las Asuncionistas). Er zijn werken van kunstenaars als Henry Moore, Andreu Alfaro, Martín Chirino, Joan Miró en Óscar Domínguez, om er maar een paar te noemen.

Een van de grote beeldhouwwerken in de stad is het Monument van de Engel (Monument del Ángel), opgericht in 1966 voor Franco. De fontein laat een engel zien die met uitgespreide vleugels vliegt. Op zijn rug staat een allegorische afbeelding van Franco met een zwaard in de vorm van een kruis. Het monument staat aan het einde van de Rambla de Santa Cruz, op de hoek met de Avenida de Anaga.

Monumento del Ángel (Monument voor Franco), ingehuldigd in 1966, het werk van Juan de Ávalos.

Een ander groot beeldhouwwerk in de stad is de Triunfo de la Candelaria. Het beeld staat voor de beschermheilige van de Canarische Eilanden, de Virgen de Candelaria. Het staat bovenop een piramidevormige pilaar. Het wordt ook wel de Obelisco de la Candelaria genoemd. Het is ooit geschonken door Bartolomé Montañez. Het monument is gemaakt van marmer en komt uit Genua (Italië). Het is gemaakt door Pasquale Bocciardo in 1768. Er staan ook vier marmeren beelden die andere guanches voorstellen. Deze beelden bewaken het beeld van de Virgen de la Candelaria.

Per Adriano, (1993), sculptuur van Igor Mitoraj voor het Guimerá Theater.

In 2021 is het beeld van de Baskische kunstenaar Julio Nieto eindelijk op de Plaza de España in de stad geplaatst. Het heet Lo llevo bien. Het is een vijf meter hoog kunstwerk van roestvrij staal. Het weegt 450 kilo. Het ziet eruit als een man in de vorm van een boom. Het staat voor ‘het optimisme van de mens, die ondanks al zijn gedachten toch goed in het leven staat’.

Ik doe het goed, sculptuur van Julio Nieto (2014) op het Plaza de España
Oude fontein met een nieuw monument voor de vrouwen van Tenerife.
Zonder titel (Andreu Alfaro).

Cultuur


Culturele voorzieningen
      • Museo Histórico Militar de Canarias (Canarisch militai historisch museum): dit museum zit in het Fort van Almeyda. Dankzij de collectie historische kaarten is het een belangrijk onderzoekscentrum. Het museum heeft ook een indrukwekkende verzameling wapens, zoals bronzen kanonnen. Deze speelden een belangrijke rol tijdens de aanval van Nelson op Santa Cruz in 1797. Je kunt er ook wapens bekijken uit de tijd van de verovering van Tenerife. Buiten staan militaire voertuigen uit de 20e eeuw geparkeerd. Er is een Henschel-vrachtwagen van het leger. Ook zijn er tanks, gepantserde voertuigen en een paar helikopters te zien.
      • Auditorio de Tenerife Adán Martín: dit is een ontwerp van de Spaanse architect Santiago Calatrava. Sommige mensen vinden het het mooiste moderne gebouw van de Canarische Eilanden. Het is ook een van de meest iconische gebouwen van de Spaanse architectuur. Het Auditorio de Tenerife staat in het noordoosten van het Parque Marítimo. Het gebouw heeft twee zalen: een kamermuziezaal en een concertzaal. In de hal is een café waar je terecht kunt voor een kopje koffie of thee. Het gebouw is de thuisbasis van het Symfonieorkest van Tenerife. Hier worden het Operafestival van Tenerife en het Klassieke Muziekfestival van de Canarische Eilanden gehouden. Ook worden hier de Cadena Dial-prijzen uitgereikt. Opvallend aan de structuur is de vleugel die het gebouw overdekt.
Auditorium van Tenerife, symbool van de stad en een van de belangrijkste gebouwen van de hedendaagse Spaanse architectuur.
      • Teatro Guimerá: geopend op 25 juli 1851. Dit grote 19e-eeuwse gebouw staat in de centrale straat Ángel Guimerá. Tegenwoordig is het het oudste theater van de Canarische Eilanden.
      • Teatro Cine Víctor: Het Teatro Cine Víctor is gebouwd door architect José Enrique Marrero Regalado. Het werd geopend op 22 april 1954 met de vertoning van de Britse musicalfilm The Tales of Hoffmann.
      • Voorgevel van het Gemeentelijk Museum voor Schone Kunsten.

        Museo de Bellas Artes de Santa Cruz de Tenerife (Museum van de Schone Kunsten): Dit museum heeft zijn eigen collectie. Daarnaast heeft het een depot met werken uit het Prado Museum in Madrid. Opvallend zijn schilderijen van kunstenaars als Pieter Coecke, Ribera, Madrazo en Sorolla. Als vaste collectie is er een uitgebreide selectie van Canarische kunstenaars. Gaspar de Quevedo, Cristóbal Hernández de Quintana, Juan de Miranda en González Méndez zijn enkele van de bekendste kunstenaars. Het zogenaamde Tríptico de Nava y Grimón is een opvallend werk. Het is een Vlaams schilderij uit 1546 dat (het middelste paneel) aan Pieter Coecke wordt toegeschreven.
      • Museo de la Naturaleza y el Hombre (museum van Natuur en Mens): Hier zie je de geschiedenis van de Guanchen door foto’s en voorwerpen. Er is ook een zaal waar je meer te weten komt over hoe de Canarische Eilanden zijn ontstaan. Onder de archeologische vondsten zijn er verschillende mummies van Guanchen, waaronder ook twee gemummificeerde foetussen. Er zijn ook heel veel schedels van Guanchen. Daarnaast zijn er reproducties van voorwerpen uit Afrika en het precolumbiaanse Amerika, naast vele andere tentoongestelde stukken. Het museum is internationaal bekend omdat het heeft deelgenomen aan internationale bijeenkomsten over archeologie.
      • Círculo de Bellas Artes: Dit is een cultureel centrum dat in 1926 is opgericht en aan de Calle del Castillo nr. 43 zit. Ze hebben altijd wel een programma met vooruitstrevende schilder- en fototentoonstellingen. Die zijn in de zaal op de begane grond, waar je zo vanaf de straat naar binnen kunt. Er is ook een café op de eerste verdieping.
      • Espacio Cultural El Tanque (Cultureel centrum): In 1997 werd een oude tank van de olieraffinaderij van Santa Cruz omgebouwd tot een plek voor tentoonstellingen. Er zijn dans- en audiovisuele voorstellingen, alternatieve muziek en theater. Er zijn ook klassieke concerten. Daarnaast worden er nieuwe technologieën en multimedia gebruikt, zoals installaties.
      • Centro de Fotografía Isla de Tenerife: Dit centrum heeft perfecte ruimtes voor tentoonstellingen. Ze zijn ook geschikt voor het bestuderen van traditionele en hedendaagse fotografie.
      • Sala de Arte La Recova (kunstzaal: Zoals de naam al doet vermoeden, bevindt de Sala de Arte La Recova zich op de oude markt van de stad. Het heeft geen permanente collectie, maar roteert het hele jaar door tentoonstellingen.
      • TEA de ruimte voor kunst waarbinnen zich ook de bibliotheek van Tenerife bevindt.

        TEA – Tenerife Espacio de las Artes: werk van Herzog & de Meuron ingehuldigd in 2008.
      • Biblioteca Pública del Estado en Santa Cruz de Tenerife (Casa de la Cultura): Dit is een openbare bibliotheek die van de staat is. Ze wordt gerund door de regering van de Canarische Eilanden via de Dirección General del Libro, Archivos y Bibliotecas (Directoraat-generaal Boeken, Archieven en Bibliotheken). Ze zit in het Parque de La Granja. Naast de bibliotheek zelf zijn er ook andere culturele plekken. Zo is er een theater en een tentoonstellingsruimte.
      • Casa del Carnaval: dit is een museum over het carnaval van Santa Cruz de Tenerife. Dit carnaval is een feest dat op de lijst van evenementen van internationaal toeristisch belang staat. Het is een van de belangrijkste carnavals ter wereld.
Culturele evenementen
      • Festival de Música Clásica de Canarias
      • Festival de Ópera de Tenerife
      • Festival de Zarzuela de Canarias
      • Festival Santa Blues de Tenerife
      • Plátano Rock Festival
      • MUMES. Festival de Músicas Mestizas
  • Festival de Salsa del Atlántico
  • Carnaval de Santa Cruz de Tenerife
  • Día de la Cruz
  • Gala de los Premios de la Cadena Dial
  • Recreación de la Gesta del 25 de julio
Feesten
      • 27 januari, verjaardag van de benoeming van Santa Cruz de Tenerife tot hoofdstad van de Canarische Eilanden.
      • Februari, carnaval.
      • 3 mei, meifeesten. Día de la Cruz (Dag van het Kruis) (Dag van de stad Santa Cruz de Tenerife).
      • 30 mei, verjaardag van de toekenning van de titel van stad aan Santa Cruz, en Canarische Eilanden Dag.
      • 25 juli, Sint-Jacobusdag, beschermheilige van Santa Cruz de Tenerife, en de verjaardag van de nederlaag van admiraal Nelson.
Het carnaval van Tenerife
Poster van het carnaval van Santa Cruz de Tenerife in 1976, waar het “Winterfeesten” wordt genoemd omdat de Franco dictatuur de viering ervan verbood.

Het bekendste en drukste feest van Santa Cruz en het eiland Tenerife is het carnaval. Het wordt gezien als een van de belangrijkste carnavals ter wereld. Het deelt met Cádiz de titel ‘Feest van Internationaal Toeristisch Belang’. Het zijn twee verschillende manieren om carnaval te vieren en te beleven. De datum varieert elk jaar, maar valt meestal in januari of februari. Tijdens het Franco-regime werd carnaval alleen in deze twee Spaanse steden gevierd. Deze periode staat ook bekend als de 40 jaar durende dictatuur van generaal Franco. Het werd “Winterfeest” genoemd omdat het als zodanig verboden was.

De hele nacht door wordt er op de salsa en de Comparsas gedanst. De kleurenpracht komt helemaal tot zijn recht bij de verkiezing van de Carnavalskoningin. Daarna begint het carnaval op straat met de Cabalgata Anunciadora, de eerste optocht. De murgas en rondallas zorgen voor de pittige en culturele sfeer van het feest. Op carnavalsdinsdag is het hoogtepunt van het carnaval in Santa Cruz, met een kleurrijke parade. De volgende dag verandert het kleurrijke tafereel van de voorgaande dagen. De felle kleuren maken plaats voor het zwart van de rouw om de begrafenis van de sardine. Dit evenement luidt officieel het einde van de feesten in. Toch gaat het carnaval nog door tot het einde van de week. De feestelijkheden worden op vrijdag en zaterdag voortgezet met de piñata.

Koningin van het carnaval van Santa Cruz de Tenerife 2012 tijdens de Coso Apoteosis van het carnaval.

De laatste jaren is er wat discussie geweest over de begrafenis van de sardine. Een deel van de mensen wilde de traditie behouden en de begrafenis op Aswoensdag houden. Maar de gemeente vond het vanwege de opkomst beter om het naar Piñata-vrijdag te verplaatsen. Tijdens het carnaval van 2004 waren er twee begrafenissen, een volksbegrafenis en een officiële begrafenis. In 2005 organiseerde de gemeente beide begrafenissen. Er waren echter veel mensen die het belachelijk vonden. Dat jaar heeft een groep mensen de sardine ‘ontvoerd’. De sardine zou op vrijdag verbrand worden. Uiteindelijk is hij toch op de traditionele woensdag verbrand.

Het Meifeest

De Bal van de Magiërs is ook super belangrijk geworden. Die wordt op de avond voor 3 mei gevierd. Iedereen draagt de traditionele klederdracht van de eilanden, dat de trajes de magos (tovenaarspakje) worden genoemd. Ze eten buiten met eten dat iedereen zelf meebrengt. In 1999 heeft dit feest het Guinness Record gebroken. Het was het grootste openluchtdiner ooit, met naar schatting zo’n 8000 mensen. In 2005 is het feest verplaatst van de Plaza de España en de Candelaria. Nu wordt het gevierd in de Calle de la Noria en de omgeving daarvan.

Op de zondag na het tovenaarsbal is er een processie. Versierde karren rijden door een paar delen van de stad. Dit alles gebeurt met traditionele muziek en lekker eten. Tijdens deze feesten worden de stichtingsfeesten en de feesten ter ere van de Heilige Kruis gevierd.

Feest van Santiago en heropvoering van de Gesta del 25 de julio (De akte van 25 juli)

Deze feesten zijn in juli. Ze komen van de poging van de Engelse admiraal Horatio Nelson om Santa Cruz binnen te vallen in 1797. Op 25 juli 1797 werden de troepen van admiraal Nelson verslagen. De stad kreeg een prijs voor deze overwinning. Ze kreeg de titel “Muy Leal Noble e Invicta Villa” (Zeer Loyale, Edele en Onoverwonnen Stad). Ze kreeg ook de titel “Puerto y Plaza de Santa Cruz de Santiago de Tenerife” (Haven en Plein van Santa Cruz de Santiago de Tenerife). Sindsdien is Santiago el Mayor samen met Santa Cruz de beschermheilige van de stad. Tijdens deze feesten wordt er een plechtige mis gehouden in de Iglesia Matriz de la Concepción. Na de mis is er een processie met het beeld van de heilige door de straten van Santa Cruz. Al deze evenementen maken deel uit van de viering van de Recreación de la Gesta del 25 de Julio. Deze evenementen spelen de gevechten en de landing na. Ook wordt de uiteindelijke overgave van de troepen van admiraal Nelson nagespeeld.

Semana Santa

Net als in de meeste Spaanse steden is de Semana Santa een van de belangrijkste feesten van de stad. De Semana Santa viert het lijden en de dood van Christus. Dit gebeurt door middel van processies en andere religieuze evenementen. Belangrijke processies zijn die van de Señor de las Tribulaciones op Dinsdag de Heilige Week. Ook is er de Esperanza Macarena op Witte Donderdag. Tot slot vindt op Goede Vrijdag de Magna Interparroquial-processie plaats. De processie van de Señor de las Tribulaciones is echt een traditie in de stad. Het begon allemaal met de wonderbaarlijke redding van Santa Cruz de Tenerife. Aan het einde van de 19e eeuw werd de stad bijna weggevaagd door een vreselijke epidemie. Na een processie met het heilige beeld hield het kwaad op. Sindsdien wordt het gezien als de Heer van Santa Cruz en de beschermer van de stad.

Invloed van de vrijmetselarij

Santa Cruz de Tenerife is onder andere bekend om de invloed van de vrijmetselarij. Je ziet dit terug in een paar van de belangrijkste historische gebouwen van de stad. Het is zelfs voelbaar in de stadsplanning.

De stad had een flink aantal burgemeesters en politici die bij de vrijmetselarij hoorden. Dit was vooral zo tussen de 19e en het begin van de 20e eeuw. In 1895 werd hier de Logia Añaza opgericht. Deze loge was in de 20e eeuw een van de belangrijkste vrijmetselaarsloges van Spanje. Ze hielp de vrijmetselarij op de Canarische Eilanden sterker te maken. Ook verspreidde ze de cultuur en ideeën over vooruitgang in de Canarische samenleving van die tijd. Onder haar bescherming werd de vrijmetselaarstempel van Santa Cruz de Tenerife gebouwd. Deze tempel staat in de straat San Lucas. Het was het grootste vrijmetselaarscentrum van Spanje totdat het door het leger van Franco werd bezet.

Het Alziend Oog, op de gevel van de Vrijmetselaarstempel van Santa Cruz (Templo Masónico de Santa Cruz, zie verder naar boven).

De invloed van de symboliek van de vrijmetselarij op de architectuur van de stad is al in verschillende academische studies bekeken. Ook is er gekeken naar hoe dit in de stadsplanning is gebruikt. Het werk van professor Sebastián Hernández Gutiérrez is daar een goed voorbeeld van. Hij werkt aan de Universiteit van Las Palmas de Gran Canaria. Ook de studies van professor David Martín López van de Universiteit van Granada zijn het vermelden waard. Meer recent zijn die van architect Carlos Pallés. Hij was de curator van de tentoonstellingen Rostros de La Logia Añaza en Masonería y Sociedad. Deze werden in 2014 gehouden.

Met de woorden van Carlos Pallés: “De invloed van de vrijmetselarij op de stadsplanning van Santa Cruz de Tenerife gaat verder dan de tempel in de Calle San Lucas. Het strekt zich uit tot andere aspecten. Van de eerste uitbreidingen tot de symbolen die op de plattegrond zijn getekend: passer, winkelhaak, driehoek. Door Manuel de Cámara, Antonio Pintor, Marrero Regalado“. Hij voegt eraan toe: ”Het plein Plaza de 25 de Julio is het middelpunt van de passer. De punten eindigen bij het stadhuis (burgerlijke macht) en het kapiteinschap (militaire macht)”.

Melchor Padilla, docent geografie en geschiedenis aan de Universiteit van La Laguna, zegt dat als je een paar gebouwen en plekken met vrijmetselaars-symboliek bij elkaar zet, je een pentagram in de stad krijgt. Deze vijfpuntige ster zou zich door het centrum van de stad uitstrekken. Het midden zou het García Sanabria-park zijn.

Enkele gebouwen en plaatsen met vrijmetselaarssymboliek in de stad zijn:

      • Palacio Insular
      • Edificio de la Cámara de Comercio
      • Parque García Sanabria
  • Cementerio de San Rafael y San Roque (begraafplaats)
  • Museo de Bellas Artes de Santa Cruz de Tenerife
  • Templo Masónico de Santa Cruz de Tenerife
Religie

De meeste mensen in de gemeente zijn katholiek. De parochianen zijn verdeeld over vijftig parochies. Deze horen bij de aartsbisdommen Santa Cruz de Tenerife, La Salud, Ofra en Taco van het bisdom Tenerife.

Beschermheerschap
Beeld van de Heer der Verdrukkingen (Señor de las Tribulaciones), vereerd in de kerk van San Francisco. Dit standbeeld geniet grote devotie onder de inwoners van de stad. Volgens een populaire traditie heeft het de stad gered van een cholera-epidemie in 1893. Sindsdien staat hij ook bekend als de Heer van Santa Cruz.

Ze zijn de beschermheiligen van de stad en gemeente Santa Cruz de Tenerife. Het heilige kruis waar de stad haar naam aan dankt, wordt vereerd in de moederkerk van de Concepción. Hun naamdag is 3 mei. Santiago el Mayor is een andere beschermheilige. Op 25 juli, de naamdag van deze heilige, werd de Britse admiraal Nelson verslagen. Sindsdien wordt Santiago ook beschouwd als de beschermheilige van de stad. Het symbool van het zwaard van Santiago staat op het wapen van de stad. Zijn afbeelding is ook te vinden in de kerk van de Concepción.

Een ander opvallend beeld in de stad is de Señor de las Tribulaciones. Hij wordt vereerd in de kerk van San Francisco de Asís. Hij kreeg de officiële titel Señor de Santa Cruz van de gemeente Santa Cruz de Tenerife. Dit komt omdat hij door veel mensen als een wonderbaarlijk beeld wordt gezien. Volgens de traditie heeft hij Santa Cruz gered van een grote epidemie. Sindsdien wordt hij gezien als de beschermer en redder van de stad. Hij is ook het meest vereerde beeld van de stad. Het beeld wordt tijdens de Goede Week in een processie meegedragen, met als belangrijkste dag Heilige Dinsdag.

Weer een ander beeld dat al sinds de verovering super veel mensen aanbidden, is de Virgen de la Consolación. Deze maagd is de historische beschermheilige van de stad. Het eerste beeld werd meegebracht door de Adelantado Alonso Fernández de Lugo en is maar 46 centimeter hoog. Dit beeld staat in de kerk van La Concepción. Er is nog een levensgrote afbeelding met kleding, die wordt vereerd in de kerk van San Francisco de Asís. Haar naamdag is 15 augustus.

Bezoek van de Maagd van Candelaria
Triunfo de la Candelaria is een monument ter ere van de Maagd van Candelaria in Santa Cruz. Het is een voorbeeld van de Canarische religieuze cultuur.

In dit verband is het ook belangrijk om te vermelden dat de Virgen de Candelaria (beschermheilige van de Canarische Eilanden) om de veertien jaar wordt overgebracht. Haar bezoek vindt ook met deze regelmaat plaats. Ze wordt verplaatst van de Villa Mariana de Candelaria naar de stad Santa Cruz de Tenerife. Om de zeven jaar wisselt ze tussen Santa Cruz de Tenerife en San Cristóbal de La Laguna. Het beeld van de Maagd blijft meestal twee weken in de stad, en dan zijn er allerlei religieuze activiteiten. Deze bedevaart is een traditie geworden. Het is een van de belangrijkste religieuze evenementen voor de stad en de gemeente.

De eerste keer dat het beeld naar Santa Cruz ging, was in 1939. Dat was om het einde van de Spaanse Burgeroorlog te vieren. Daarna ging het nog een paar keer, in 1964-65, 1994 en 2002. De laatste keer dat het naar Santa Cruz ging, was in oktober 2018. De Virgen de Candelaria is ereburgemeesteres voor altijd van Santa Cruz de Tenerife. Ze heeft deze titel ook in alle andere gemeenten van het eiland Tenerife.


Verwant aan dit onderwerp:


Bedankt voor de interesse die u getoond heeft voor deze website van Spaanse Verhalen. Als u dit een interessant of leuk verhaal vond, abonneer u dan gratis op deze niet commerciële website of geef hierboven eens een ✩LIKE, dat helpt bij het algoritme van deze site. Normaal gesproken komt er elke week minstens een nieuw verhaal bij. Hetzij over de steden van Spanje, zijn geschiedenis, de kunst of vele andere zaken betreffende dit land. Snuffel ‘ns wat rond in het menu, ik weet zeker dat u, tussen de inmiddels meer dan 450 pagina’s, dingen zult vinden waarvan u zegt, “He, dat lijkt me interessant”.

Als u abonnee bent van Spaanse Verhalen kunt u zich ten alle tijden uitschrijven door op de knop geabonneerd te klikken. In het daaropvolgende scherm kunt u zich onderaan uitschrijven. In datzelfde scherm kunt u ook instellen hoe u de berichten wilt ontvangen.

Als u dit een leuk of interessant onderwerp vond abonneer u op Spaanse Verhalen of geef hieronder eens een ✩LIKE. Normaal gesproken komt er elke week een nieuw verhaal bij.

Als u abonnee bent van Spaanse verhalen kunt u zich ten alle tijden uitschrijven door op de knop geabonneerd te klikken. In het daaropvolgende scherm kunt u zich onderaan uitschrijven. In datzelfde scherm kunt u ook instellen hoe u de berichten wilt ontvangen.

Annotations

This was one of the stories in the non-commercial website spaanseverhalen.com. The stories in this website are not static, the stories will be changed regularly, please look at this notice:

        • Last updated 2025-07-18

Coralma*

Sources and references:
The mostly foreign texts from wikipedia are available under the Creative Commons Attribution-Share Alike licence. I have translated, mixed, and often supplemented these texts with my own knowledge, and experience, gained during the time I live in Spain, and worked on these articles.

These texts are available under the licence Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen 3.0.


Full information of these photos/images, the author, or the license.